Сорав – жавап
– Яш тувгъанда огъар атасыны яда анасыны фамилиясы бериле. Эгер де язылып битгенден сонг шону алышдырма сюйсе, не этме герек?
– Яшны фамилиясын документлерде алышдырмакъ учун 14 йыл болгъанча ата-ананы ва къаюмлукъ этеген къуллукъну, 14 йылдан сонг янгыз ата-ананы разилиги тарыкъ.
Эгер де атасы яда анасы къайда экени белгисиз, шо ихтиярлардан магьрюм этилинген яда эссиз буса, бирисини ихтияры да таманлыкъ эте. Шону учун МВД-ден шагьатнама яда судну къарары таманлыкъ эте.
18 йылдан сонг адам биревден ихтиярсыз да фамилиясын алышдырма бола. Шону учун яшайгъан ердеги ЗАГС-гъа арза берме герек.
* * *
– Пенсиягъа чыгъагъанда асгерде къуллукъ этген йыллар гиреми?
– Эгер де асгерден къайтгъандокъ ишлеп йиберген буса, шо йыллар гьисапгъа алына.
Шондан къайры да, гьар яшгъа 1,5 йыл болгъанча къарагъанлыкъ, сакъат яшны сакълагъанлыкъ ва 80 йылдан оьрдеги адамгъа къарагъанлыкъ да стажгъа гьисаплана.
* * *
– Машинни сатгъан акъчадан налог берме тарыкъмы?
– Эгер де квартир, машин яда бир мал-матагьынгны сатгъан бусанг, шондан алынгъан харждан 13 процент налог берме тийишли. Эгер де йылда сен 5 миллион манатдан артыкъ сатыв этген бусанг, 15 процентге мине.
Ватандашланы пайдасына тиеген ерлерин де айтайыкъ. Эгер де машинни 3 йыл еси болуп сатсанг, налог тёлемейсен. Шолай да, машин сагъа ювукъ адамларынгдан савгъат этилинген ва сонг сата бусанг да, эгер де сатыв багьасы 250 минг манатдан учуз буса, налог тёленмей.
* * *
– Артдагъы заманда кальян тартагъанланы санаву артып тура, шоланы тартагъан хас ерлер де геч болгъанча ишлей. Кальян тартывну заралы бармы?
– Докторлар айтагъан кюйде, оьпкелени ичине тютюн гийирмекни заралы бар. Кальянны тамакюсюнде, зараллы зипир бола.
Бирев тартып, шондан сонг башгъасы тарта буса да, силегейден таба югъунчлу аврувлар яйылмакъ бола.
Эгер де сигаретни тамакюсю яллай буса, кальянныки гюе. Эки де гезикде шолардан болгъан зипир къаркъарагъа зарал эте.
Кальян тартагъанда, гюч этип сорма тюше ва кальянны тамакюсюню тютюню оьпкелени теренине синге.
Бир сагьат кальян тартыв, сигарет тартгъандан эсе 100-200 керенге зараллы.
* * *
– «Агростартап» деген программагъа гёре берилеген акъчалар артгъан деп эшитгенбиз, тюз хабармы?
– Россияны Гьукуматы «Агростартап» деген программагъа гёре гьайванчылыкъ булан машгъул болма сюеген далапчылагъа 7 миллион манатгъа ювукъ грант, юрт хозяйство кооперативлер къурагъанлагъа 8 миллион берме гёз алгъа тутгъан.
Яшылчалар ва емиш болдурагъанлар буса 5 миллион манат алма бола. Эгер де болдурулгъан юрт хозяйство малланы алып ишлетеген далапчылагъа буса 10-20 миллион манат берилежек.
Шо гьакъда Россияны Гьукуматыны Председатели Михаил Мишустин къол салгъан къарарда айтыла.
