Яшлар тезден гёзлеген Янгы йылны гелеген. Оланы юреклерин Янгы гьислер елеген. Гьатта гиччипавлар да Ёлкадан къуваналар. –Сувукъмурза геле,–деп, Сююнюп айланалар. Школаны залында Бийик ёлка болажакъ. Айланасында яшлар Уллу леззет алажакъ. Аминат ЖАППАРОВА, 8-нчи «а» клас. Къакъашура юрт.

Бу оьтесиз уллу агьвалат, муну терен маънасын биз тийишли кюйде англап да боламы экенбиз? Барият бизин булан, о бизге къарай…Олай генг юрекли, уллу пагьмуланы ругьу оьзюню ватандашларын эшите деп айта. Мен шогъар инанаман. Мен Бариятны эс тапгъанлы таныйман. Мен гиччиде ону аты бирден-бир кёп айтыла эди. Ондан аявлу зат мени халкъыма нагагь да ёкъ эди....

Умму Камал – XV асруда яшагъан шаир. Умму Камал, Дагъыстан къолъязыв китаплардан белгили болгъаны йимик, гьалиги Бавтогъай юртну еринде болгъан Къоюн къала деген бырынгъы къумукъ юртда тувгъан. О юрт о девюрдеги дагъыстан юртланы арасында оьзтёрече маданиятлы, охугъан алим адамлары булан белгили болгъан. Умму Камал он экинчи асруда яшагъан белгили шаир Рейгьанны тайпасындан. Рейгьан ону тогъузунчу...

Кум. театр

Абдуллатип Абусуевич Агъаев 1953-нчю йылда Къарабудагъгент районну Гьели юртунда тувгъан. Гьелидеги орта школаны тамамлагъан сонг ол, оьр охув ожакъны битдирип, 1975-нчи йылдан тутуп, Гьелидеги оьзю охуп чыкъгъан орта школада ишлеме башлагъан. Абдуллатип Агъаев Къарабудагъгент районда лап да бажарывлу муаллимлени бириси гьисаплана. Ол школада ишлейген йылланы ичинде оьзюн лап да оьр даражалы, сынавлу касбучу гьисапда гёрсетме...

Кабинетни эшигин бирев ачды: язывумну бёлюп, эшикге багъып къарадым. Эшикни ачгъан тиштайпа, гирмеге тартынып, эретуруп токътагъан. – Гиригиз, – дедим. Гиргенде, олтурма ер гёрсетдим. Олтурду. – Тынглайман сизге. – Мен «Ёлдаш» газетде чыкъгъан «Къайнанамны оьмюрюн Аллагь узакъ этсин» деген макъаланы охугъан эдим. Байзатны къайнанасы огъар оьз анасы йимик рагьмулу экен. Мени къайнанам буса мени биринчи...

Зайналабит Батырмурзаев 1897-нчи йылда Яхсайда язывчу Нугьай Батырмурзаевни агьлюсюнде тувгъан. Ол Яхсайда, Къазанда, Аштарханда охугъан, яхшы билим алгъан, студент заманында инкъылап гьаракатгъа къошулгъан. 1916-нчы йылда Хасавюрт училищеде дарс береген заманында ёлдашлары булан «Тангчолпан» деген адабият бирлешив къургъан. 1917-нчи йылда Зайналабит Темир-Хан-Шурагъа геле ва бютюн яшавун инкъылапгъа багъышлай. Темир-Хан-Шурада къурулгъан «Тангчолпан» журналгъа ва «Ишчи халкъ» газетге...

«АКЪСАКЪ ТЕМИРНИ ВА ТАШ УЛАННЫ ТАВАРИХ КИТАБЫ» Къумукъланы XIV асрудан гелеген халкъ китабы Гьар халкъны чебер сёз байлыгъында фольклор асарлар булан (йырлар, ёммакълар, айтывлар, аталар сёзлери в.б.) янаша таймай генг жамият арада юрюлеген халкъ ва эл китаплары да бола. Олагъа кёбюсю гезик­лер таварихлер деп айтыла. Олай таварих китаплар, айтып турсакъ, аз болмагъан. Олай, халкъ арада...

Аманхор ханланы заманында халкъ чегеген зулмуланы яш чагъындан тутуп гьис этген. Артда буса, Татарханны хансарайында къуллукъ этеген йылларында, гьакимлик сюреген нажжас тайпаланы ишлерин оьз гёзю булан гёрген. Оьзюне ёлдашлар табып, ол зулмучулагъа къаршы ябушгъан. Къызлар бойдагъы ярлы халкъ бийлеге-ханлагъа къаршы башгётереген гюнлерде Аманхор ябушувну башын тутгъан. Башгётерив тюп болмагъа башлагъанда, оьзю янгыз Татарханны хансарайына гирип,...

Айбала Дадавну герти аты – Микайыл Магьамматов; Бир-бирде огъар Дадав Магьамматов деп де айта болгъан. Шаир 1856-нчы йылда Темир-Хан-Шура округну Хумторкъали юртунда тувгъан. Шаирни атасы Магьаммат темир уста касбуну юрюте болгъан. Атасы да, агъасы да гечинген сонг уьйню намусу Дадавну башына тюше. Ол атасындан уьйренген темирчи касбуну юрютме башлай. Оьзюню гиччи заманындан берли загьмат тёгюп...