Буйнакск район ва шагьар Дагъыстанны тарихине къачан да маъналы ва варакълы сагьифалар къошгъан. Тарихи боюндагъы тюрленивлени барысын да дегенлей о лап биринчи болуп башдан гечирген.
Кёп алдын болгъан агьвалатланы ва пелекетлени къоюп, бугюн савлай элибиз Уьстюнлюкню 77 йыллыгъын белгилейгенде, Буйнакск якъны халкълары Ватанны фашист черивлерден якъламакъ учун этген умуми гьаракатны гесеклеп, къысгъача суратлап оьтсек оравлу болур.
Муна Буйнакск райондан Уллу Ватан давуна 9 мингге ювукъ адам гетген. Оланы авадан кёбюне оьз ожакъларына эсен-аман къайтмагъа насип болмагъан. Къаплан ругьлу кёп санавдагъы къагьруманланы аты чыкъгъанда, башлап Совет Союзну Игити Юсуп Акаевни, давда Ленин орден, Къызыл Юлдуз орден ва шолай да Къызыл Байракъны эки ордени булан савгъатлангъан денгиз авиацияны полковниги Биякъай Нажубаевни, Уьстюнлюкню Парадыны ортакъчысы Алыпкъач Жамалутдиновну атлары уллу гьюрмет булан эсгериле.
Уллу Ватан давну йылларында бизин райондан 1386 адам «За оборону Кавказа», дагъы да 3650 адам «1941-1945-нчи йыллардагъы къайратлы загьматы учун» деген медаль булан савгъатлангъан. Бу санав якъдан Дагъыстанда лап кёп деп гьисаплана. Давну йылларында фронт учун тёкген загьматы саялы Буйнакск район Къызыл Байракъгъа уьч керен лайыкълы болгъан.
Районну загьматчылары уьлкени якълавну фондуну гьисабына оьзлени кёп алтынын ва оьзге багьалы тагъымчакъларын да къызгъанмай берген. Дёрт миллион манатны да савгъат этген.
Гиймеге исси опуракълар жыйып, районну ватандашлары 4 вагонну толтуруп фронтдагъылагъа бакъдыргъан. Айрыча айтгъанда, Дударовну атындагъы колхозну председатели З. Исакъов (Эрпели) уьлкени оборона фондуна 26 пуд будай йиберген, сонг да районну алдынлы ишчилерини бири Къыстаман Гьажиева Карелия фронтуна жыйылгъан 8 минг манатны барып элтип гелген.
Уллубий Буйнакскийни ва Шамилни атындагъы танк колоннаны къурсун учун Пачалыкъ банкына 2294521 манатны тапшургъанлар. Районну яшёрюмлери де оьз гезигинде «Дагъыстанны комсомолу» деген гюбели поездни къурмагъа 60 минг манатны оьлчевюнде къошум этгенлер. Буйнакск районну колхозларыны, совхозларыны загьматчыларына фронтгъа этген къошумлары ва кёмеклери учун Сталин баракалла телеграмма салып гелген болгъан.
1943-нчю йыл ВКП(б)-ни Буйнакск райкомуну секретары Эльяровгъа, райисполкомну председатели Казиевге гелген телеграммада булай айтыла: «Совет Союзну Игити М. Гьажиевни атындагъы гюбе поездни къурсун учун 2 миллион 294 минг манат харж жыйгъан Буйнакск районну бары да загьматчыларына мени атымдан къайнар салам ва уллу баракалла билдиригиз!
И. Сталин».
Бары да ерлерде халкъ бир къолну бармакъларыдай болуп биригип этген гьаракат тиши − тырнагъына ерли дегенлей савутланып, уьлкебизге басгъын этген фашист елевчюлени орун-уясын тозма гюч берген. Халкъны ортакъ гючю оьрлюк алдырагъаны герти.
Абдулла ЗАЛИМХАНОВ.
