Шо гьакъда бизин къумукъ тилде чыгъарылагъан биргине-бир республика милли гатзетибизни бетлеринде-сагьифаларында къаягентлилени яшав-турушу гьакъда янгыртып къурувну йылларында да, пачалыгъыбыз бир жамиятдан башгъасына гёчеген вакътиде де алдан эсе аз макъалалар печат этилинмеген. Дагъысын айтмагъанда, башлы ва оьтемиш жамиятланы умуми жыйынларында, районда лап да агьамиятлы масъалалагъа байлавлу болуп оьтгерилеген митинглерде арт вакътилерде тувулунагъан талапланы гьисапгъа алып дегенлей, эсли макъалалар печат этилинди.
2014-нчю йылны экинчи яртысында Къаягент районда «Ёлдаш» газетге язылыв оьзге районларыбыз булан тенглешдиргенде лап да тёбен натижалары булан тамамланды. Язылгъанланы сынаву 233 бар.
Белгили болгъаны йимик, 2012-2013-нчю йылларда Къаягент районда газетге язылагъанланы санаву 500- 600-ден тёбен болмай эди. Оьзюнде 8 мингден кёп къумукъ яшайгъан Избербаш шагьарда да аз-кёп буса да язылагъанлар бола эди. Язылывну натижалары Къаягент районда неге булай аз болуп къалды?
Къаягент районда лап да уллу юрт гьисапда танывлу.Мунда уьч орта билим береген ва инчесаният, спорт школалары, район больница, «Къаягент» ГУП ва башгъа идаралар ерлешген. Дагъысын айтмагъанда, районну савлукъ сакълав тармагъында пачалыкъдан алапа алып ишлейгенлени санаву 500-ден кем болмас. Тек бу йылны экинчи яртысына оланы арасында да «Ёлдаш» газетге язылгъаны ёкъ.
О гьакъда районну баш врачы Илмутдин Мирзабеков булан ёлукъгъанда, бир гезик тюгюл, бир нече керенлер 50 газетге язылмагъа деп сёйлешсек де, тек бир газет де къошулмады. Илмутдин, «Медицина Дагестана», озокъда, сени йимик касбучулагъа тарыкълы газет. Тек къумукъну жан азыгъын гери урагъанынг мени ичимбушдурмай болмады… Бу гьасиллер, озокъда, сени де сыйынгны артдырмайдыр.
Алдагъы йылларда «Къаягент» ГУП-да Илмутдин Алибеков ва Темирбек Давутов ёлдашлар директор болуп ишлейгенде газетге язылагъанланы санаву янгыз ерли юрт хозяйство предприятиеде 200-ден кем болмай эди. Тюзюн айтгъанда, арт вакътилерде райондагъы ГУП-ланы акционер жамиятлагъа айландырывну масъаласы гётерилгенлик, язбаш-яй айларда юртлуланы къазанч учун тышгъа гетегенлиги де язылывну четимлешдирмей къоймады.
– Язылывгъа бу гезик бизде толу тергев етишмеди, – дей «Къаягент» ГУП-ну директору Шакир Алибеков. – Иншаллагь, гюзде биз, адамлар авлакъ ишлерден къайтып, тюшюм къайтарывдан парахат болгъан сонг шону башын толтурма къаст этербиз.
Гертиден де, йылны экинчи яртысында районда яшайгъан ватандашлар сезонлукъ ишлеге тышгъа гетегени саялы, язылывну масъаласы да къыйынлаша. Шо саялы да гележекде язылывну алты айгъа этив булан дазуланмайлы, сав йылгъа язылагъан къайдаларын тангламакъ учун иш гёрме тюшегени англашыла.
Янгыкъаягентде йылны биринчи яртысындан эсе экинчи яртысына язылгъанланы къадары 50 -ге кемигени булан разилешмеге де болмайбыз. Неге тюгюл, бары да бюджет къурумлар ва идаралар район центрда ерлешген. Маданият тармакъда язылагъанлар лап да аз болгъан. Шо саялы да «Къаягент район» деген муниципал къурулувуну маданият бёлюгюню янгы башчысы Ума Магьамматовадан таба гележекде къошуму болажакъ деп къарабуллайбыз.
Районда почта къуллукъланы кютегенлени ишине разисизлик билдирилегени де негьакъ тюгюл. Охувчуларыбызгъа газетлер заманында етишмей. Шо гьакъда «Башлыгент юрт» деген муниципал къурулувуну башчысы Жамалутдин Абакаров ва оьзге ёлдашлар да дурус эсгере.
– Гьар къайсы коллективни алсанг да, башчысы бажарывлу, талаплы, англавлу адам болса, озокъда, язылывгъа да кёмеги тиймей къалмай, – дей Къаранайавул юртдагъы почта бёлюкню заведующийи Дина Жамалутдинова.
– Дина, сен кимни гьакъында айтмагъа сюесен?
– Ибрагьим Къубатов ва Насритдин Болатов «Къаранайавул» ГУП-ну директору болуп ишлейген йылларда «Ёлдашгъа» гьар йыл 50 адам языла эди.
– Гьали нече газет геле юртгъа?
– 26 газетге язылгъан.
– Олар кимлердир?
– Ерли орта школаны муаллимлери ва ясли бавну тарбиялавчулары.
– Гьали ГУП-ну башчысы болуп ким ишлей?
– Магьаммат Ипиев. Тюзюн айтгъанда, ол шо ишде чалышагъанлы кёп болмай, хозяйствону чалышывун ёрукъгъа салмакъ учун къаст этип турагъан вакътиси.
Белгили болгъаны йимик, районда «Ёлдашгъа» язылагъанлар, гертиден де, школаланы муаллимлери ва ясли бавланы тарбиялавчулары деме ярай. Айтмагъа сюегеним, аслу гьалда районда газетге язылывгъа охувчуларыбыз районну билим берив управлениесини башчысы Къамболат Къамболатовну ва шолай да район администрацияны башчысыны заместители, билим берив ва савлукъ сакълав тармагъыны жаваплы къуллукъчусу Ольга Ибрагьимованы гьай этивю булан къуршала.
Бу йылны биринчи яртысына Избербашда «Ёлдашгъа» янгыз оьтемишли Гьажи Гьажиев язылгъан болгъан буса, экинчи яртысында 30 адам язылгъан. О саялы Избербашдагъы коммерция банкны заведующийи Барият Арсланбековагъа, шагьар больницаны баш врачы Магьамматрасул Муслимовгъа, медицина коллежни директору Къагьир Мусаевге айрыча разилигибизни билдирмеге сюебиз.
Озокъда, почта къуллугъу язылывгъа багьаланы артдырагъанлыгъы язылывну четимлешдирегени де гьакъ. Багьаланы артдырагъанына да къарамайлы, почта къуллукъчулар борчларына сувукъ-салкъын янашагъаны да охувчуланы янындан разисизликлени артдыра.
Уьстде де эсгерилген кююнде, бизин къумукъ юртлар къартая. Яш наслу къазанч учун тышгъа гетегени саялы ана тилни уьйренивню ва шолайлыкъда, газетге язылывну масъаласы да четимлеше.
Айтмагъа сюегеним, алдан эсе гьали яшав къыйынлашгъан, къазанч аз деген пикругъа-бош хабарлагъа бирдокъда рази тюгюлмен. Озокъда, къазанчгъа белсенмеге ва мадарлы болмагъа тарыкъбыз. Тек шо гьаракатгъа батылып, оьзюбюзню жан азыгъыбыз гьакъда да унутма тюшмей эди.
Язылывгъа байлавлу болуп районда отгерилеген ёлугъувларда ва жыйынларда районну жаваплы ёлбашчылары сёз булан якъласа да, тек гьакъыкъатда шо яшавгъа чыгъарылмай къалагъаны язылывну натижалары ачыкъ этип гёрсете.
Тёбенде охувчуларыбызны тергевюне Къаягент районну юртларында ва Избербаш шагьарда «Ёлдаш» газетге язылгъанланы санаву айры-айры этилип бериле.
Къаягент район:
Къаягент – 60
Оьтемиш – 40
Башлы – 37
Къаранайавул – 26
Алхожагент – 25
Гьюсемегент – 25
Янгыкъаягент – 15
Дружба – 5
Избербаш шагьар – 30
Къ. КЪАРАЕВ.
