«Анжини» Сулейман Керимов сатып алып, республикада футбол спортну оьсдюрме башлагъанда, ерли футболгъа иштагьлылар къуванып башлады. Къуванмасдай гьал да тюгюл эди. Йылда 7 миллион долларгъа дюньяда айтылгъан тренер Гус Хиддинк гелди, йылда 20 миллион долларгъа дюньяны гючлю футболистлерини бири Это’О гелди. Олай да, командабызгъа алжирли Буссуфа, бразилиялы футболистлер къошулду. Россияны жыйым командасыны футболистлери Жирков, Ещенко, Денисов, Кокорин алынды. С.Керимов Дагъыстанны футболуну оьсювюн гётермек учун яшлагъа футбол академия къурмагъа башлады. Артда да «Хазар» деген футбол стадионну гьалиги, дюнья даражада янгыртды.
Бары да этилеген янгылыкълагъа инанып турдукъ. Амма янгы дюнья даражадагъы стадионда бизин дагъыстан менталитетдеги халкъ оьзюн тутуп болармы деген инамсызлыкъ тувулунду. Адамны гёзю къамашагъан, дюньяда инг яхшы стадионланы бирисин де бизин халкъ бузуп, дам-дагъырын чыгъарып бола. Низам деген зат Дагъыстангъа къыйышагъан англав тюгюлюн кёп алдан сезгенбиз.
«Анжини» дюнья оьлчевге чыгъарма сюеген С.Керимовну гьаракатын кёбюсю футбол касбучулар къабул этмеди. Бош ерде къала къурма бола, амма адатланмагъан, мердешленмеген халкъны психологиясын бюс-бютюнлей алышдырма къыйын. С.Керимовну проекти – сапун сувда этилген гёбюк, акъчасы кёп адамны оюнчагъы, сюйгенде ташлап да бола деген сёзлер герти болгъангъа ошай.
Ондан сонг командада мердешленген низам ёкъ. Низам ёкъ ерде анархия башлана. Команданы баш тренери Гь.Гьажиевни тайдырдылар. Ондан сонг гючлю талаплар сала болгъангъа ошай, Ю.Красножанны азат этдилер. Кюйге къарагъанда, дюнья оьлчевдеги футболист Это’О-ну сюйген кюйде ойнама къоймайгъан тренерлер тайды. Артда да Россияны жыйым командасыны тренери болуп тургъан Гус Хиддинкни гелтирдилер. Ону ёлбашчылыгъы булан гетген сезон савгъатлы ерге чыгъып, «Анжи» Европа лигада ойнама ихтияр да къазанды. Тек команданы физика, теория кюрчюсю команда сезонгъа гьазир болагъанда салына деп айтыла. Сонгунда болгъан агьвалатлар шо токъташдырыв герти экенин гёрсетди.
Янгы сезонну оюнлары «Анжини» айтылгъан футболистлери болмагъан девюрден де бузукъ башланды. Башланды дегенде, футбол касбучулар чы нечик де, оьмюрюнде футбол ойнамагъан адам да этмежек янгылышлар башланды. Шо заманларда С.Керимовну акциялары болгъан деп айтылагъан «Урал-Калий» компанияны пышдырыкълары да арагъа чыкъды. О себеп болдуму яда «Анжини» осал оюну себеп болдуму, тек «Анжини» еси командагъа харжлайгъан харжын он керенлеге кемитгени аян этилди. Шо себепден Это’О, Виллиан, Диарра, Эвертон, Буссуфа, Денисов, Жирков, Кокорин йимик футболистлерибиз башгъа клублагъа сатылды. Командада къалгъан Траоре, Ещенко, Жусилей, алда командада уьстюнлю кюйде ойнап тургъан футболистлерибиз бар чы. Гьасиликалам, Россияны командасыны биринчи кругун «Анжи» бир оюнну да утмагъан кюйде тамамлап, Россияны чемпионатына антирекорд салды. Айтылгъан футболистлер оьмюрюнде футбол ойнамагъан яшланы йимик ойнап башладылар. Айтмай нетерсен, «Спартак» булан уьйде ойнагъан оюнда къапугъа уьч метр ювукъдан Бурмистров топну бакъдырып бажармай, кёкге къангытып йиберди. Англияны «Тоттенхэн» командасы булангъы оюнда къапучу булан бетге-бет чыкъгъан Максимов, сюрюнюп-хабынып, гьаран тебип, топну ингилис команданы къапучусуну къолуна кёп аяп, астаракъ берди, «Кубанны» къапусуна берилген 11 метрлик пеналтини къапугъа тюз уруп болмайлар.
Гьалиги команда оюнларда чалт ойнамайгъан команда утдура. Топну тас этгенде, къаршы тургъан командагъа эс тапма къоймай, гёзюн ачма къоймай дегенлей, гьаракат этмесенг, утдурасан. Муна шолай, Европа лиганы оюнларында оьзюню тенги тюгюл чехлени командасы «Викториягъа» ЦСКА утдурду, Австрияны «Аустрия» командасына «Зенит» утдурду.
Россияны футболуну балагьын «Анжи» де Гусну кёмекчиси болуп тургъан Рене Мёленстеем айтгъан. Ватанына къайтгъанда ол берген баянлыкъда айтылагъан кюйде, Россияны футболу 80-нчи йылларда В.Лобановский къургъан къайдагъа гёре гьазирлене. Дюнья футболда болуп турагъан янгы тренировка къайдаланы къолламаса, Россияны командалары дюньяда чы нечик де, Европада да уьстюнлюкге етишмежек.
Ол айтгъан сёзлеге Россияны футбол тренерлерини, футбол касбучуланы хатири къала. Оьзю ишлеп тургъан ерни оьзю сёге деп ачувланалар. Тек бириси сама ол айтгъан сёзлени маънасы гертими, ялгъанмы, о гьакъда ойлашмай.
Россияны жыйым командасы да Темиркъазыкъ Ирландиягъа шолай оьктемлик булан утдурду деп эсибизге геле. Биз олардан гючлюбюз, биз утма герекбиз деген ой бир заманда да пайда гелтирмеген. Гючлю бусанг, гючлю экенингни спортда гёрсетме герексен. Утуш оьзлюгюнден гележек деп ойлама ярамай. Рене Мёленстеем айтгъан кюйде, Бразилияда оьтгерилежек дюнья чемпионатда оьр даражалагъа етишме сюе буса, Россияны командасы янгы чалтлыкъ къайдада гьазирленме герек. Тренер нечакъы алдынлы къайдаланы яны буса да, футболистлени оюнгъа уьйренген янашывун алышдырма тынч тюгюл.
Европа лиганы группасындан «Анжи» оьтгенге де группасындагъы Молдавияны оьрлюклеге етмеген «Шериф» ва Норвегияны осал «Тромсе» командаларына баракалла билдирме герек.
Язбашда «Анжи» Европа лигада Бельгияны «Генк» командасы булан февральны ортасында бизде, бир жумадан сонг, Бельгияда ойнай. Огъар да бизин маълумат къураллар «Анжиге» енгил команда тюшген деп сююнелер. Амма бизин команда Россияны чемпионатында бу сезон ойнагъан кюйде гелеген йыл да ойнаса, «Анжиге» уьстюнлюк къазанма тынч болмажагъы белгили.
Бары да этилеген янгылыкълагъа инанып турдукъ. Амма янгы дюнья даражадагъы стадионда бизин дагъыстан менталитетдеги халкъ оьзюн тутуп болармы деген инамсызлыкъ тувулунду. Адамны гёзю къамашагъан, дюньяда инг яхшы стадионланы бирисин де бизин халкъ бузуп, дам-дагъырын чыгъарып бола. Низам деген зат Дагъыстангъа къыйышагъан англав тюгюлюн кёп алдан сезгенбиз.
«Анжини» дюнья оьлчевге чыгъарма сюеген С.Керимовну гьаракатын кёбюсю футбол касбучулар къабул этмеди. Бош ерде къала къурма бола, амма адатланмагъан, мердешленмеген халкъны психологиясын бюс-бютюнлей алышдырма къыйын. С.Керимовну проекти – сапун сувда этилген гёбюк, акъчасы кёп адамны оюнчагъы, сюйгенде ташлап да бола деген сёзлер герти болгъангъа ошай.
Ондан сонг командада мердешленген низам ёкъ. Низам ёкъ ерде анархия башлана. Команданы баш тренери Гь.Гьажиевни тайдырдылар. Ондан сонг гючлю талаплар сала болгъангъа ошай, Ю.Красножанны азат этдилер. Кюйге къарагъанда, дюнья оьлчевдеги футболист Это’О-ну сюйген кюйде ойнама къоймайгъан тренерлер тайды. Артда да Россияны жыйым командасыны тренери болуп тургъан Гус Хиддинкни гелтирдилер. Ону ёлбашчылыгъы булан гетген сезон савгъатлы ерге чыгъып, «Анжи» Европа лигада ойнама ихтияр да къазанды. Тек команданы физика, теория кюрчюсю команда сезонгъа гьазир болагъанда салына деп айтыла. Сонгунда болгъан агьвалатлар шо токъташдырыв герти экенин гёрсетди.
Янгы сезонну оюнлары «Анжини» айтылгъан футболистлери болмагъан девюрден де бузукъ башланды. Башланды дегенде, футбол касбучулар чы нечик де, оьмюрюнде футбол ойнамагъан адам да этмежек янгылышлар башланды. Шо заманларда С.Керимовну акциялары болгъан деп айтылагъан «Урал-Калий» компанияны пышдырыкълары да арагъа чыкъды. О себеп болдуму яда «Анжини» осал оюну себеп болдуму, тек «Анжини» еси командагъа харжлайгъан харжын он керенлеге кемитгени аян этилди. Шо себепден Это’О, Виллиан, Диарра, Эвертон, Буссуфа, Денисов, Жирков, Кокорин йимик футболистлерибиз башгъа клублагъа сатылды. Командада къалгъан Траоре, Ещенко, Жусилей, алда командада уьстюнлю кюйде ойнап тургъан футболистлерибиз бар чы. Гьасиликалам, Россияны командасыны биринчи кругун «Анжи» бир оюнну да утмагъан кюйде тамамлап, Россияны чемпионатына антирекорд салды. Айтылгъан футболистлер оьмюрюнде футбол ойнамагъан яшланы йимик ойнап башладылар. Айтмай нетерсен, «Спартак» булан уьйде ойнагъан оюнда къапугъа уьч метр ювукъдан Бурмистров топну бакъдырып бажармай, кёкге къангытып йиберди. Англияны «Тоттенхэн» командасы булангъы оюнда къапучу булан бетге-бет чыкъгъан Максимов, сюрюнюп-хабынып, гьаран тебип, топну ингилис команданы къапучусуну къолуна кёп аяп, астаракъ берди, «Кубанны» къапусуна берилген 11 метрлик пеналтини къапугъа тюз уруп болмайлар.
Гьалиги команда оюнларда чалт ойнамайгъан команда утдура. Топну тас этгенде, къаршы тургъан командагъа эс тапма къоймай, гёзюн ачма къоймай дегенлей, гьаракат этмесенг, утдурасан. Муна шолай, Европа лиганы оюнларында оьзюню тенги тюгюл чехлени командасы «Викториягъа» ЦСКА утдурду, Австрияны «Аустрия» командасына «Зенит» утдурду.
Россияны футболуну балагьын «Анжи» де Гусну кёмекчиси болуп тургъан Рене Мёленстеем айтгъан. Ватанына къайтгъанда ол берген баянлыкъда айтылагъан кюйде, Россияны футболу 80-нчи йылларда В.Лобановский къургъан къайдагъа гёре гьазирлене. Дюнья футболда болуп турагъан янгы тренировка къайдаланы къолламаса, Россияны командалары дюньяда чы нечик де, Европада да уьстюнлюкге етишмежек.
Ол айтгъан сёзлеге Россияны футбол тренерлерини, футбол касбучуланы хатири къала. Оьзю ишлеп тургъан ерни оьзю сёге деп ачувланалар. Тек бириси сама ол айтгъан сёзлени маънасы гертими, ялгъанмы, о гьакъда ойлашмай.
Россияны жыйым командасы да Темиркъазыкъ Ирландиягъа шолай оьктемлик булан утдурду деп эсибизге геле. Биз олардан гючлюбюз, биз утма герекбиз деген ой бир заманда да пайда гелтирмеген. Гючлю бусанг, гючлю экенингни спортда гёрсетме герексен. Утуш оьзлюгюнден гележек деп ойлама ярамай. Рене Мёленстеем айтгъан кюйде, Бразилияда оьтгерилежек дюнья чемпионатда оьр даражалагъа етишме сюе буса, Россияны командасы янгы чалтлыкъ къайдада гьазирленме герек. Тренер нечакъы алдынлы къайдаланы яны буса да, футболистлени оюнгъа уьйренген янашывун алышдырма тынч тюгюл.
Европа лиганы группасындан «Анжи» оьтгенге де группасындагъы Молдавияны оьрлюклеге етмеген «Шериф» ва Норвегияны осал «Тромсе» командаларына баракалла билдирме герек.
Язбашда «Анжи» Европа лигада Бельгияны «Генк» командасы булан февральны ортасында бизде, бир жумадан сонг, Бельгияда ойнай. Огъар да бизин маълумат къураллар «Анжиге» енгил команда тюшген деп сююнелер. Амма бизин команда Россияны чемпионатында бу сезон ойнагъан кюйде гелеген йыл да ойнаса, «Анжиге» уьстюнлюк къазанма тынч болмажагъы белгили.
Суратда: Гь. Гьажиев ойгъа батгъан.
