Сочи шагьарда бир жуманы узагъында «Вся Россия-2021» деген аты булангъы форум оьтгерилди. Бу йыл шо форум 25-нчи гезик оьтгериле эди. Шонда ортакъчылыкъ этеген журналистлер экспертлер булан ёлугъувлар оьтгерди, маълумат къуралланы усталары мастер-класлар гёрсетди, «дёгерек столлар», масъалаланы чечмек учун арагъа салынып ойлашынывлар да болду.

 

«Маданиятны, адабиятны сакълавда ва оьсдюрювде милли маълумат къуралланы ролю» деген «дёгерек столну» Дагъыс­танны маълумат ва печат ишлерине къарайгъан министри Умар­осман Гьажиев юрютдю. Шо чараны ача туруп, Умаросман Гьайбуллаевич журналистлени алдында кёп уллу масъала токътагъанны айтды.

–Мунда кёп тюрлю миллетлени вакиллери жыйылгъан, – дей У.Гьажиев. – Олар оьзлени алдына кёп тарыкълы масъалаланы сала. Шоланы аслусу – милли халкъыны адатлангъан маданиятын, гьатта тилин сакъламакъ ва оьсдюрмек учун да чаралар гёре. Тарихибиз, маданиятыбыз ва тилибиз – бизин аслу байлыгъыбыз. Шо байлыкъны тас этип къойма ярамай. Арабыздан уллу чагъындагъылар гете, шолар булан милли байлыкъланы сакълайгъанлар да гете. Инг де къоркъунчлусу – уллулар гетгенде, шоланы «байрагъын» алып юрюме яшёрюмлер ёкълугъу. Шолай ишлер этилмесе, милли тамуру юлкъунагъандай бола.

Министр айтагъан кюйде, гьалиги маълумат къураллар, шоланы ичине жамият сетлени де къошайыкъ, маълуматланы тез яя. Тек шолар нечик маълуматлардыр, шоланы ичинде милли масъалалар салынамы? Салынмай, тек шо масъалаланы гьалиги янгы къайдаларда яйма уьйренме герек ва шолардан таба ана тилге, милли тарихге ва маданиятгъа яшёрюмлени де тартма герек.

–Милли маълумат къуралланы бир масъаласы бар, шо да янгы шартларда «яшамакъ» учунгъу имканлыкълар ёкълугъу, – деп давам эте Умаросман Гьажиев. – Биринчисин айтсам, ана тиллеринде охуйгъан адамлар аз болуп бара, айрокъда жамият сетлерде. Бирдагъы яны – ана тиллерде язагъан журналистлени тапмакъ ва олагъа ишлемек учун имканлыкълар болдурмакъ. Аз санавдагъы миллетни арасында оьз тилинде язагъан бажарывлу журналист тапма да, ана тилинде газет чыгъармакъны талап этмек де – бек къыйын масъала. Ана тилинде охуй­гъанлар кемий, шону учун милли газетлени тиражлары да тёбен тюше. Дагъыстанда шо яндан айтгъанда кёп иш этиле, тиштайпалар учун – 8, адабият журналлар – 8, газетлер буса 14 тилде чыгъарыла…

Бу ерде биз башкъыртланы милли тиллерде язагъан журналистлерини ва гьакимликни бирлешип этген ишлери гьакъда да айтайыкъ. Олар милли маълумат къуралланы гьалын яхшылашдырмакъ учун не ёлда юрюсе асувлу экенни танглагъан сонг, гиччипавлар учунгъу газет-журналлагъа биринчи тергев бере. Сонг журналистлени алапаларын артдырывгъа къарагъан. Пачалыкъны янындан шо масъалаланы гётерип язагъан, милли проектлени яшавгъа чыгъара­гъан журналистлер учун 100 грант гёрсетген.

Форумдан къайтгъанда биз де министрни баянлыгъын малим этмек гёз алгъа тутулгъан. Шонда дагъы не масъалалар гётерилгенни охувчулагъа толу кюйде билдирербиз.

 

Къ. АДИЛБИЕВ.