Агьвалат болгъан ерден
Гьали-гьалилерде Москваны «Шереметьево» деген аэропортунда болгъан хатабалагьны натижасында уьлкебизни тахшагьарындан Мурманскиге учагъан самолёт яллап, 41 пассажирни жанлары къыйылды. Шоланы арасында Дагъыстанны Къаягент районуну Гьюсемегент юртлусу, Темиркъазыкъ Дав-Денгиз флотда къуллукъ этеген Навруз Искендеров да болгъаны белгили.
Авур тас этив
Гьай аман дагъы, яшав бир кюйде турмай. Гёресиз, къысматы биревлеге арт бере, оьзгелеге иржая. Хатабалагьда къурбан болгъанланы бири Навруз май айны 21-нчи гюнюнде даимликге ана топурагъы Гьюсемегентде ер тапды.
Яхшылыкъ ерде ятмас дегенлей, бу къайгъылы агьвалатгъа байлавлу болуп оьтгерилген митингде ону ювукъдан таныйгъанлар, дос-къардашы, ювукълары ва шолай да онда ортакъчылыкъ этген районну, республиканы башчылары, ругьанилер, асгер къурдашлары да теренден къайгъырыша туруп, авур тас этивге байлавлу оьз пикруларын малим этдилер.
Юрт къабурларда къайгъылы митингни ачгъан ва юрютген «Къаягент район» деген муниципал къурулувуну башчысы Магьамматэмин Гьажиев дос-къардашына, ювукъларына ва шолай ерли жамиятны вакиллерине оьзюню теренден къайгъырышагъаны гьакъда билдирген сонг, сёзюн булай деп узатды:
– Навруз булан савунда мен ёлукъгъан болгъан бусам да ярай, тек ювукъдан таныш тюгюлюме бугюн гьёкюнемен. Гьёкюнсек де, тек бугюн биз ону булан, къоччакъ иши булан оьктем болабыз. Неге десегиз, ол оьзюню жанын аямай, яллайгъан самолётдагъы яшланы ва къатынгишилени ялындан азат этмек учун гьаракат эте туруп, агъулу тютюнню ичинде бувулуп жан берди. Гертиден де, дюньяда оьзгелени оьлюмден къутгъарыв биревлер учун шулай даимлик эсделикдир. Биз де игитибизни эсделигин даимлешдирмек муратда къаст этип айланма токъташгъанбыз. Шо гьакъда Дагъыстанны Башчысы Владимир Васильев де оьз пикрусун ташдырды. Игит оьлсе де, аты къалар дегенлей, ол гележек наслулар учун къоччакълыкъны уьлгюсюн къоюп гетди…
Шондан сонг районну гьакимбашы Дагъыстанны Гьукуматыны Председателини заместители Рамазан Жафаровгъа сёз берди.
– Къайгъылы тас этив, гертиден де, бизин барыбызны да пашман эте, – деп узатды оьзюню сёзюн отставкадагъы генерал Рамазан Жафаров. – Тек ону къоччакълыгъы савлай Россияны оьктемлиги болуп токътады. Неге десегиз, Навруз оьз халкъыны ва Ватаныны аманлыгъы учун берилген антына арт бермей, ахырынчы тынышына ерли намуслу кюйде къуллукъ этди.
Навруз Искендеров Гьюсемегентдеги орта школаны лап яхшы къыйматлагъа битдирип, шондан сонг кадет корпусну отличниги гьисапда да белгили болду. Шону тамамлагъан сонг ол, дыгъарлашып, эки йыл Темиркъазыкъ Дав-Денгиз флотда къуллукъ этмеге токъташды.
– Наврузну дыгъары битмеге эки ай къалып тура эди, – деди къайгъылы митингде ортакъчылыкъ этген «Вице адмирал Кулаков» деген дав гемени бёлюгюню командири, капитан-лейтенант Георгий Малхасян. – Гемеде мен башчылыкъ этеген бёлюкде тюгюл, савлай экипажны арасында да ону бажарывлугъуна гёре айрыча абуру бар эди. Экипаж буса – бир агьлю. Асгерлик борчуна намуслу кюйде янашывун ол Дав-Денгиз флот учун офицерлени гьазирлейген академиягъа охума тюшюп узатмагъа умутлу эди…
Эсделиги ярыкъ болгъур, Наврузну атасы къазах Нургьат уланына эки йыл тамам болагъан вакътиде Каспий денгизде батылып, сонг Акътав (Актау) шагьарда гёмюлген эди. Анасы Зарема да узакъ авур аврувдан сонг гечинип, Гьюсемегентни къабурларында гёмюлдю.
– Навруз эки де – къазах ва къумукъ халкъланы ортакъ уланы эди, – деди къайгъылы митингни ортакъчысы, Акътавдан аччы хабарны эшитип уланы Данияр булан Гьюсемегентге гелген Нургьатны агъасы Нуржан Искендеров. – Бу ортакъ къайгъыны бугюнгю ортакъчыларына-бусурман къардашларыма къайгъырышывлары саялы гьакъ юрекден разилигимни билдирмеге сюемен.
Нечик улан эди?!
Уьстде де эсгерилгени йимик, Гьюсемегент орта школаны ва кадет корпусну Навруз лап да оьр къыйматлагъа битдирген эди. Оьр патриот ругьда тарбиялангъаны гьакъда да ону муаллими Жалил Алхасович айрыча эсгермей болмады.
– Наврузну охувгъа берилгенлигине къарап мен гьайран болагъан заманларым гёз алдыма геле, – деди Жалил Алхасов. – Эсимде бар, географиядан дарс берегенде бир гезик ол магъа: «Жалил Алхасович, мен бу китапны охуп битдим, дагъы къайсы китапланы охума таклиф этесиз географиядан», – деген эди. – Чакъда-чакъда экскурсияларда болуп да оьз халкъыны мердешлерине, ана табиатыны байлыкъларына аминлигин гёрсете эди… Айтмагъа сюегеним, гележекде юртда оланы уью ерлешген орамгъа ва школагъа ону атын къоймакъны таклиф этер эдим».
Оьзюню сёйлевюнде анасыны эркъардашы Рашит Эстеров да Наврузну гьакъында исси сёзлер айта туруп, къайгъылы митингни ортакъчыларына оьзюню баракалласын билдирди.
Ахырында, охуп битген сонг, Гьюсемегент юрт межитни имамы Абдулла Манатов айланасындагъылагъа: – Навруз нечик улан эди? –дегенде, барысы да бир гёнгюлден:
– Яхшы улан эди! – деп сесленди.
Къ. Къараев.
Суратларда: Навруз Искендеров; Гьюсемегентде тазиятда районну гьакимбашы М-Э. Гьажиев Наврузну командири Г. Малхасян булан къайгъырышып гьакълашагъан вакътиси; сынажаны къабурлагъа алып бара; Гьюсемегентни къабурларында къайгъылы митингни ортакъчылары.
Автор чыгъаргъан суратлар.
