1. İtalya: 14. yüzyılda Dante, ‘de vulgari eloquentia’ adlı yapıtıyla İtalyancanın halk diline dönmesini sağlamıştir.

2. Almanya: Luther, 16. yüzyılda İncil’i Almancaya çevirmiş ve sonrasında dile çok sayıda yerli öğenin girmesini sağlamıştır.

3. Macaristan: Yaklaşık 300 yılı kapsayan bir süreçte gerçekleşmiştir. Macarcadaki Latince ve Almanca öğelerin yerini yeni türetilen öğeler almıştır. Böylece Macarca, sözvarlığı en varsıl (zengin) diller arasına girmiştir

4. Norveç: Dancanın etkisinde yok olmak üzereyken 19. yüzyılda Aasen, balıkçıların ve köylülerin dillerinden derlemeler yaparak Landsmal adlı dili oluşturmuştur.

5. İsrail: 1948’de İsrail devletinin kurulmasıyla İbranicenin kaynağı olan Tevrat’taki 7000 dolayındaki sözcük, temel alınarak yeni sözcükler türetilmiştir. Yine Tevrat’tan birçok sözcük canlandırılarak dile katılmıştır. Ayrıca dilde olmayan yeni kavramlar için ‘birleştirme’lerden yararlanılmıştır.

TÜRK DİL DEVRİMİ

Devrimin ilk aşaması ‘yazı devrimi’dir. Bir başka deyişle damga (harf) devrimidir. Yeni Türk yazısının kabulü, ülkenin uygarlık yolundaki gelişmesinde ve kültür yaşamında ileriye dönük çok önemli bir atılım olmuştur. 1 Kasım 1928 günü yasanın kabul edildiği gün Atatürk, Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşmasında bunu şöyle belirtiyordu:

"Her araçtan önce, Türk ulusuna onun bütün emeklerini kısır yapan çorak yol dışında kolay bir okuma yazma aracı vermek gerekir. Büyük Türk ulusu, bilgisizlikten az emekle, kısa yoldan ancak kendi güzel ve soylu diline kolay uyan böyle bir araç ile ayrılabilir. Bu okuma yazma anahtarı ancak Latin esasından alınan Türk alfabesidir."

Bu atılımın başarıya ulaşmasında 23 Mayıs 1928’de kurulan ‘Dil Encümeni’nin büyük katkısı vardır.