«Сав оьмюрюм шиърулагъа тёшелген»…

  • Дагъыстанны халкъ шаири Расул Гьамзатовгъа — 100 йыл

Насиплимен, гьайгев-сокъур тюгюлмен,

Къысматыма тилер зат ёкъ ошавлу.

Ер юзюнде экмек болсун учуз – лап,

Багьа болсун адамланы яшаву…

 

Шу сатырланы автору, тав аралардагъы Цада юртда тувуп, эллеге белгили болгъан Дагъыстанны халкъ шаири Расул Гьамзатовгъа  100-йыл бите. Шо 100 йылны йигирма йылын биз шаирсиз оьтгенбиз, шолай болса да ону аты унутулмагъан, уьстевюне, савлай дюньягъа аян болгъан.

Шолай элине, анасына ва къатынгишилеге бакъгъан сюювюн, ата юртуна, тав элине этеген гьюрметин, халкъланы арасындагъы дослукъну уста кюйде суратламагъа болагъан кюйдеги бажарывлу ва оьрлюклеге етишген башгъа шаирни эсге алма болмайбыз.

Россияны Президентини указы булан 2023-нчю йыл уллу шаирни йылы деп белгиленген ва шогъар гёре этилме герек чаралар оьтгерилип де тура.  Шоланы арасында савлай дюньяда дегенлей шаирни гьюрметине оьтгерилеген  жыйынлар, кино фильм­лер, адабият ахшамлар бар. Минглер булангъы тиражлар булан шаирни ана тилинде ва орусча китаплары чыгъарыла.

Бугюнден сентябр айны ону болгъанча йыракълардан гелген къонакълар булан тюрлю-тюрлю ёлугъувлар, шаирни ата юртунда ва районунда шатлы чаралар оьтгерилежек.

Шаирни атын шолай оьрге гётермеклик, онда герти пагьму баргъа шагьатлыкъ эте. «Турналар» деген ону сёзлерине гёре язылгъан йыр давда жанын къурбан этгенлени эсделигине белги болуп токътагъан. Ону йырындагъы турналаны белгилери дюньяны кёп пачалыкъларына салынгъан.

Расул Гьамзатовну булакъ сув йимик таза поэзиясы юреклени инче къылларына тие. Оланы кёбюсю йырлагъа айлангъан. Ону  уста язылгъан шиърулары, гьакъыллы сёзлери, янгыз дагъыстанлыланы тюгюл, савлай элни сююмлю шаири этген.

Арадан дагъы да йыллар оьтер, кёп сувлар тёбен агъар, тек Расул Гьамзатовну шиърулары заманны ташларына ишылгъан гюмюш акъчадай, дагъы да башгъа тюслер булан йыртыллар.

 

Дав ёкъ этген мени  эсги къурдашым,

Тавушунгну эшитемен йыракъдан.

Сен артымдан юрюйгендей гёрюне,

Исив гелегендей янгъан  чыракъдан.

 

Дав ёкъ этген мени  эсги къурдашым,

Сени япгъан топуракъны къалыны.

Ругьунг мени булан даим янаша,

Исив бере юрегингни ялыны.

 

Шаир бу шиърусунда оьзюню рагьмулугъун, бизин ярыкъ яшав учун жанын бергенлеге янашывун, оланы бир мюгьлет де  унутмайгъанын, игитлиги, къоччакълыгъы оьсюп гелеген яшёрюмлеге уьлгю болажакъны гёрсете. Ону «дав ёкъ этген эсги къурдашыны» ругьу исив берегендей, Расул Гьамзатовну шиърулары да даим де юрекни ругьун гётерип тура.

 

Бизин мухбирибиз.