Гьар йыл адатлы кюйде, апрель айны 20-нда Донорланы милли гюнюн белгилейбиз. Алдагъы гюнлерде РИА «Дагестан» агентлигинде де Дагъыстанны савлукъ сакълав министрини заместители Ярослав Глазов ва республиканы къан йибереген станциясыны баш врачы Хадижат Танкаева булан прес-конференция оьтгерилди. Шонда коллективлер бирлешип къан берегенлеге ва адамны аркъасюеклерини ичиндеги къан клеткаларда авруву барлагъа кёмекчи болагъан донорлагъа байлавлу лакъыр юрюлдю.
Ярослав Глазов билдирген кюйде, Дагъыстанда аркъасюеклерини ичиндеги къан клеткалары булан байлавлу авруйгъанлагъа рагьмулукъ этмек учун олагъа донор болма сюегенлер артып тура. Ол бары халкъны къан йибереген къуллугъуну гьаракатында ортакъчылыкъ этмеге чакъырды.
–Гьар адам бир пробирка къан берсе, шо донорланы федерал сиягьына гире. Шолайлыкъда, сиз кёп адамгъа кёмек этмеге боласыз, – деп билдирди ол.
Хадижат Танкаева арагъа салынгъан темагъа байлавлу лакъырны тёшлей туруп, стволовый клеткалар учун донорлукъ къуллукъ этмекни агьамияты барны айтды. Неге тюгюл, донорланы кёмеги онкология аврувлагъа да тие.
Ярослав Глазов Дагъыстанны печатыны уьюнде чалышагъан къуллукъчуларыны прес-конференциясындан алда 30 литрге ювукъ къан бергенни де белгилеме унутмады. Шо учун гьар ерге алып юрюйген техниканы къоллагъанлар.
Шо ёлугъувда Хадижат Танкаева оьзюню сёзюн узата туруп, журналистлер масъаланы дагъы да бир янына тергев бергенни сюйдю.
– Эгер халкъ арада аркъасюеклени ичиндеги къан клеткалар учун донор герек деп сёз юрюлсе, бир-бир адамлар шоссагьат инсанны сюеклерин бурав булан тешегенде йимик къабул этелер, шондан силкинелер. Бирев де адамны сюеклерин тешмейгенни билгенигизни сюемен. Шолай кёмеклешивню донор учун гьеч бир заралы ёкъ, шондан сонг да болмажакъ. Бизин республикада донорланы санаву йыл сайын артып бара, –деди ол.
Х. Танкаева пикрусун давам эте туруп, гетген йыл 16 минг адам къан бергенни эсгерди. Шо буса алдагъы йылдан эсе 3 мингге кёп. Аслу гьалда бу масъалагъа тюшюнюп, шону пайдасын англап къан берегенлер – жагьил тайпа. Алда къан етишмейген чарасыз адам болса, огъар янгыз дос-къардашы къан бере эди. Гьали буса коллектив къайдада да къан берегенлер къошулуп тура. Мисал учун, айрокъда артдагъы йылларда бизин булан ихтиярланы якълайгъан къурумланы къуллукъчулары (МЧС, МВД, суд приставлар) тыгъыс байлавлукъ юрюте. Гёнгюллю кюйде къан берегенлени санаву 1 мингге артгъанны айтды.
Шо конференцияда Дагъыстанны савлукъ сакълав министрини заместители гьюрметли донорланы гьаракатын якълап, оланы савгъатлама герек деген таклиф булан разилешди.
– Гьар йыл къан береген адам гьюрметли донор бола. Биргине-бир Россияда олагъа харж да тапшура, гьюрметли доноргъа енгилликлер де гёрсетиле. Федерал енгилликлерден къайры, турагъан еринде де шондан пайдаланма бола,– деп къошду Ярослав Глазов.
Паху ГЬАЙБУЛЛАЕВА.
