Атилла Гереев гьар заманда йимик эртерек тургъан ва терезеден къыргъа къарай. Чакъ арив. Арадан кёп гетмей, ол хозяйствону ишлерине къарайгъан управляющий Камал Танбиевге тел уруп, оьзю ишге гелгенче этме герек чараланы айта.

…Сагьат сегизге уьч де комбайн чалма герек авлакълагъа ёлгъа чыкъды ва чалыв башланды. Бираздан хозяйствону иннырына алтын тюслю арпа гелме башлады.

Минасы яхсайлы Атилла Гереевни аслу касбусу – къурувчу. Хасавюрт райондагъы ва шагьардагъы кёп-кёп къурулушланы юрютген. Гьали де тизе. Артдагъы 5 йылны ичинде ол, «Гарант» деген СПК да къуруп, Яхсайдагъы   ишленмей турагъан авлакъланы чачма башлады. Башлапгъы йылларда 500, арадан 2 йыл гетип 1000, артдагъы 2 йыл буса 2000 гектардан да артыкъ ерлени ишлете.

Ол хозяйствосун тюбю­къарадан къургъан. Биринчи йылында «Клас» деген 10 миллиондан да артыкъ манат харж этип, багьалы комбайн, гючлю тракторлар, сабанлар, культиваторлар, сеялкалар, гьасиликалам, юрт хозяйствону ишлетме тарыкълы болагъан бары да тарыкъ-герек алынгъан. Шо йыл ол ашлыкъ сакъламакъ учун уллу гьамар да къурду. Бугюнлерде «Гарант» районда инг уллу хозяйство деп гьисаплана.

–Башгъа пачалыкъда бола комбайнлар этип, – дей Гьаким, мени тамашалыкъ этегенимни гёрюп. –Сав гюн ишлесем де арымайман. Шу уллу комбайнны бир бармакъ булан ишлетип де боласан. Комбайнны гьар бёлюгю ишлейгенни алатлар гёрсетип тура.

Бираздан тавуш этип бир лампочкасы ян-сён этме башлады.

–Бункер 70 процентге толду, – деп англата Гьаким. Шо заманда къырдагъы сари лампочкасы да янма башлай. Ариде къарап турагъан машин гьайдавчу шону гёре ва комбайнгъа ювукъ геле. Биз алдагъы заманларда оьзюбюз ишлейгенде, салкъынлыкъгъа машинлерин де тартып юхлайгъан шофёрланы эсгерип, кюлеймен. Олагъа къычыра туруп, ялкъып, барып уятагъан гезиклерибиз де бола эди.

Арадан кёп гетмей, шо лампочка янгыдан янды ва бункер толгъанны билдирди, машин шо вакътиге муну яннавурунда эди.

–Бункерге 6 тон арпа бюртюк сыя. Шу «КамАЗ» машин 2 бункерни де алып, инныргъа барып гелгенче, мен бирда­гъыны толтуруп битемен, – дей Гьаким. Чалывну давам этебиз.

–Бу комбайн кнопкалар булан, гьайдап уьйренме къыйын тюгюлмю? – деп сорайман.

Шуну бир гёрсетсенг, гиччи яш да гьайдап бола, – дей Гьаким. – Башында касбучу гелип магъа бар затны уьйретди. Гьали 5 йыл бола ишлейгеним, бары да затын билемен деп айтма ярай, тек бир зат болса, комбайнны алгъан ерге зенг этебиз. Олар англата. Ишлетип болмасакъ, гелип, ярашдырып гетелер. Ишлей туруп, кёп затны англайсан.

Биз комбайн чалгъан ерлеге къарадыкъ, тек артындан бир бюртюк сама тапмадыкъ…

–Шу комбайнлар инг яхшылары деп гьисаплана. Аз-маз дамлыкъ бар буса да, тас этивсюз чала. Гёремисен, узакъ янгурлардан сонг арпа ятып къалды, тек комбайн авлакъны тап-таза этип чала.

– Ишинге береген гьагъы нечикдир? Сезонда ишлеп, сонг уьйде турма тюшедир?

–Береген гьакъгъа бек разимен, уьйде турмайман. Арпадан сонг будай орув башлана. Сонг – гюлайлан, артда – гьабижай. Шу комбайн шо ишлени барысын да юрюте. Атилла адамны къыйынын тергевсюз къоягъан улан тюгюл, ишчилер учун бары да имканлыкъланы болдура. Ишлейгенлеге аш бере ва бары да ишчисин сав йыл иш булан таъмин этме къасткъыла. Техникасы янгы. Бу йыл ол бирдагъы комбайн да алды. Бу комбайн булан гюнде 30-40 гектар ерни чалып боласан. Гьали чыгъагъан бизин комбайнлар да яман тюгюл, олар 20 гектаргъа ювукъ чала. Биревю эки комбайнны бирисинде уланым Рамазан да ишлей.

Мен Гьакимге савбол да айтып, мени гёзлеп турагъанланы янына бараман.

–Гьы, ушатдынгмы? – деп сорай Камал. – Гьаким, сынавлу комбайнёр, бу комбайнны ичи – савлай электроника, тек ол тез алды ва башындан берли шу комбайнда ишлей.

Биз инныргъа барабыз. Мунда гелген ашлыкъны тазалап да башлагъанлар. Бизге Атилла да къошула.

–Атилла, арпаны тюшюмюн нечик гёресен?

–Бюртюк чю токъ, бек яхшы. Гюзлюклеге тарыкълы заманда янгурлар да болуп, ашлыкъ арив оьсдю. Артдагъы янгурлар арпаны ятдырды, тек комбайнларым яхшы. Тас этивсюз чалалар. Биз 2000 гектар ерге гюзлюклер чачдыкъ. Шондан 313 гектары – арпа, чалынагъан гьар гектардан 30 центнер алып турабыз. Муна буссагьат инныргъа 160-170 тон ашлыкъ гелип битген. Бир-эки гюнден шо ерлени битебиз. Сонг будай бише.

–Будайны гьалы нечикдир?

–Будай да токъ. Тюшюмю гектардан 35 центнерден кем болмажакъ. Къыш исси гелип, авлакълагъа чычкъан яйылгъан эди. Эки-уьч керен шолагъа къаршы ишлер юрютдюк. Этген ишлерибиз пайдалы болду.

–1687 гектар ердеги будайны къайтарма шайлы гюч герек. Техника булан таъмин этилгенмисен?

–Мени хозяйствомда 27 адам ишлей, яйда оланы санаву арта. Техника якъдан айтсам, шо авлакъланы чалма чакъы оьзюмню гючюм бар. Бу йыл «Вектор» деген бирдагъы комбайн да алдым. Шогъар да Абдулла Татаев деген юртлу яшны олтуртдум. Уьч де комбайн гюнде 60-70 гектар ерни чалма бола. Ашлыкъ къайтарывгъа 6 «КамАЗ» машин де салгъанбыз. Аллагь буюрса, ишлерибиз онгарылып гетсе, июль айны ичинде бары да ашлыкъны чалып битебиз. Сонг тарыкълагъа кёмек де этербиз.

Биз булагъа савбол да этип, Атилла мурадына етерге шек­лик де этмей, ёлгъа тюшдюк.

 

Гебек КЪОНАКЪБИЕВ,

оьз мухбирибиз.

СУРАТЛАРДА: ашлыкъ къайтарывдан гёрюнюшлер.