1917-нчи йылда Зайналабит Темир-Хан-Шурагъа геле ва бютюн яшавун инкъылапгъа багъышлай. Темир-Хан-Шурада къурулгъан «Тангчолпан» журналгъа ва «Ишчи халкъ» газетге редакторлукъ эте. Янгы яшав учун ябушувгъа бериле. Зайналабит Батырмурзаев 1919-нчу йылда 22 йыллыкъ чагъында халкъны душманларыны къолундан оьлюп гете. Зайналабитни яшаву ва яратывчулугъу – элге, халкъгъа къуллукъ этивню гьакъ герти уьлгюсю.
Бизге университетде дарс береген Зайналабитни иниси Абдулгьамит Нугьаевич булай хабарлай эди:
«…Ботаюртда 1919-нчу йылда контрреволюционерлер агъабызгъа тапанча тиреп, чакъма турагъан мюгьлетде ону жан къурдашы Буртунай юртлу Бадрютдюн Зайналабитни алдына чыгъып, тёш берип токътай, гюлле тап ону юрегине бата. Бадрютдюнню йыгъыла барагъанын гёрюп, Зайналабит, не этерин билмей, къычырып айтгъан дей:
«Бадрютдюн, вёре чёкме, къылычынга таянып, аякъ уьстде тур. Къой, Тенгири гёрсюн биз оьзюню нечик къуллары экенни…» Шулай деп айтып битгинче, огъар оьзюне де тапанча чагъылгъан..
С. Алиев,
Гь. Акаев.
ТАНГЧОЛПАН
Кёкню къаплагъан къалын булутлар,
Бир-бирлеп олар гетелер ари.
Гёрюне кёкде бир ярыкълы юлдуз,
Гьона, онда, ол Тангчолпан хари.
Дагъы! Тангчолпан ол ярыкъ яягъан
Азиз Дагъыстанны сыйлы элине.
Гьона! Ачылып геле кёк къырыйлары,
Уяна Дагъыстан, танг да билине…
ЮРЮ, АЛГЪА ЮРЮ…
Юрю, алгъа юрю! Чалт бас аягъынг!
Къаршынга гелгенни буз, йыкъ, харап эт!
Бу гючсюз миллетни тутуп къолундан
Илмулу халкъланы тез артындан ет.
Табанынг тиреп бас, басгъан еринге,
Бир абат аягъынг басма сен гери!
Гьазир тур тёкмеге азиз къанынгны
Эл учун, халкъ учун гелгенде ери!
Кимлигин танымай бу языкъ миллет,
Янчыла, таптала, хорлана гьаман,
Дертин айтма болмай, тилсиз-авузсуз
Азаплана, языкъ нече де яман.
Талайлар языкъны къара къаргъалар,
Кёмек эт, сен къардаш, бу жынсынг сени,
Ярыкъны душманы – бу варканатлар
Савлайын гёммеге сюелер муну.
Эй, элни сюеген намуслу улан!
Берме сен тизгинни душман къолуна!
Бил, берсенг, тартар ол гьакъылсыз душман
Бу насипсиз элни онгмас ёлуна!
Эй, насипсиз халкъ, гётер башынгны,
Гётер де, къара дёрт де янынга!
Юхлама, танг къатгъан, юху заралдыр,
Замансыз юхласанг алты санынга!
ЭЙ, АРИВЖАН
Эй, аривжан! Тюш гьавадан, тюш бери!
Учма янгылыш башгъа якъгъа, тюш гери!
Тюш! Жаным излей гьаман ерде сени,
Излей гьакъны къайгъылы, къанлы ери!
Тап, тюшюп ерде оьзюнг учун бир мююш,
Ал! Эринме! Бойнунга бир уллу иш!
Къолларынга халкъдай бугъавлар тагъып,
Къайгъыланы биригип кютме тюш!
Къайда къан, къайгъы ва яс, шонда турайыкъ!
Къайда азап, гёзьяш – яшав къурайыкъ!
Биз чачайыкъ дослукъ, къурдашлыкъ урлугъун!
Тенгликде биз халкъыбызгъа танг къурайыкъ!
Эй, аривжан! Тюш гьавадан, тюш бери!
Учма янгылыш башгъа якъгъа, тюш гери!
Тюш! Жаным излей гьаман ерде сени!
Излей гьакъны къайгъылы, къанлы ери!
1918 й.
КЕРВАН ГЕТДИ
Тувду Чолпан, танг билинди,
Болду уянма заман…
Шавла алды дюнья юзюн,
Юхлагъаныбыз таман.
Гёзюнг ач! Дёрт якъгъа къара:
Гетди «керван» эртерек…
Биз гечигип къалгъанбыз,
Энни хозгъалма герек!
Китапны къайдан алма бола?
Бу йылны ахырында Дагъыстан китап басмаханада «Девюрлер сезе гелген асил сёз» деген баш булан къумукъланы минг йыллыкъ адабият антология китабы печатдан чыкъды. Шо китапны къайдан алма бола деп телефон сёйлеп де, гелип айтып да кёп соравлар тувулуна. Алма болагъан ерни адреси: Магьачкъала шагьар, Пушкинни атындагъы орам, 6 номерли уьй, Дагъыстан китап басмаханасы. Шаирибиз Бадрутдин Магьамматов шо къуллукъну кютежек. Телефон номерлери: 8-928-574-41-31. Иши – 67-67-01.
Редакция.
