Тюнегюн, декабр айны 14-нде, Россияны Президенти Владимир Путин тувра эфирде соравлагъа жаваплар къайтарды. Шо гьаракат бу гезик бизин уьлкени башчысыны маълумат къуралланы мухбирлери учунгъу прес-конференциясы булан бирлешип оьтгерилди.
Россияны Президентини прес-секретары Дмитрий Песковну сёзлерине гёре, оьтюп барагъан йылны гьасиллерин гьисапгъа алып, болуп гетген политика агьамияты булангъы агьвалатланы ва уькени экономикасын оьсдюрювге байлавлу не къадар къаст этилгенин гёзден гечирип, оьзге тармакъларда юрюлюп турагъан ишлени барышына оьзюню янашывун малим этди.
Тувра эфирни вакътисинде бизин уьлкени башчысына соравланы маълумат къураланы вакиллери ва ватандашлар гезиклеп берип турду. Шо гьакъда айта туруп, тувра эфир башлангъача да ону атына ватандашлардан эки миллиондан да артыкъ сорав йиберилгени гьакъда эсгермеге тюше.
Владимир Путин инг алда билдиргени йимик, Россиягъа пачалыкъны ич ишлерин ва тыш политикасын юрютмекде толу ихтиярлыкъны сакъламаса бирдокъда ярамай. Ону беклешдирмек алда токътагъан аслу борчлардан гьисаплана. Украина бойда юрюлеген асгер гьаракатгъа байлавлу соравлагъа жаваплар къайтара труп, ол билдиргени йимик, буссагьатгъы вакътиде де юрюлеген шо асгер гьаракатгъа къуршамакъ учун оьтгерилген чараны биринчи тиретинде 300 мингге ювукъ адам асгерге чакъырылгъан. Оланы арасындан бугюнлеге ерли 14-вю Россия Федерацияны Игити деген оьр атгъа лайыкълы болгъан. Шону булан бирге, гёнгюллю кюйде дыгъар байлап, асгерде къуллукъ этмеге иштагьлылар булан да юрюлеген иш токътатылмагъан. Шолай, бугюнлеге ерли тувуп оьсген элин якъламагъа гьазир турагъан гёнгюллю кюйде асгер къуллукъгъа къуршалагъан 486 минг адам къабул этилген. Оланы санаву гьали де кемимей. Гьар гюн сайын оьзлер асгерде къулукъ этме къастлы экенин билдирип, тийишли къурумлагъа геле.
Украина бойда юрюлеген хас асгер гьаракатны алдына салынгъан борчлар алышынмагъан кююнде къала. Россия оьзюню муратларына етишген сонг, парахатлыкъгъа ёл берилежек.
Шондан къайры да, Россияны Президенти В. Путин билдирген кюйде, бизин уьлкеде экономиканы оьсювюн болдурмакъ учун таман чакъы имканлыкълар бар. Бу йылны гьасилерине гёре бизин уьлкеде чыгъарылагъан малланы умуми къадары 3, 5 процентге артажакъ деп гёз алгъа тутула. Росиялы предприятиелени гелимлери, умуми кюйде алгъанда, 24 процентге артгъан. Айлыкъ алапалар–8, ватандашланы гьакъыкъатдагъы гелимлери 5 процентге артажакъ деп къаравуллана. Шо гьакъда лакъыр юрюлегенде де шо санавлар уьлкени оьлчевюнде орта гьисапда алынып айтылагъанын англамагъа тюше. Шону булан бирге, янгы 2024-нчю йылны январ айыны 1-нден тутуп, ватандашлагъа тёленеген лап аз айлыкъ алапаны къадары да (МРОТ) 18, 5 процентге артажакъ. Бу йылны ахырына ишсизлени санаву да 2, 9 процентге кемиген. Шо да бизин уьлкени экономикасы инамлы кюйде оьсювню ёлуна тюшгенин исбатлай.
Россияны Президенти Владимир Путин бугюнлерде милли проектлени ва уьлкени оьлчевюнде къабул этилген пачалыкъ программаланы яшавгъа чыгъармакъ учун юрюлеген гьаракатгъа къыймат бере туруп, артгъа салмагъан кюйде кютмеге тюшеген чараланы да белгиледи. Шолай, айрыча юрт ерлерде медицина къуллукъчулары етишмейгенлиги гьисапгъа алынып, «Земский доктор» деген программагъа къуршалгъан врачлагъа берилеген акъчаны къадарын 2 миллион манатгъа ерли гётермеге тийишли гёрегенин айтды. Шо прораммагъа гёре ишлейген фельдшерлеге берилеген акъча да 1 милион манатгъа ерли гётерилмеге тюше. Сонг да, Россиягъа янгы къошулгъан регионларда яшавлукъ уьйлер сатып алмакъ учун берилеген ипотеканы шартларын енгилешдирмеге де тарыкъ.
Бизин уьлкени башчысы оьзюне берилген соравлагъа жавап бере туруп, 2024-чю йылда Парижде оьтгерилежек Олимпия оюнларда россиялы спортчуланы ортакъчылыкъ этивюне байлавлу Халкъара Олимпия комитетни къарары дёрт йылда бир оьтгерилеген шо гьаракатны сиптечилерини муратларына бирдокъда къыйышмайгъаны гьакъда да билдирди. Ол бизин спортчуланы Олимпия оюнлагъа баражагъын якъласа да, шоланы оьлчевюнде юрюлежек ярышларда ортакъчылыкъ этгинчеге бир алдын Халкъара Олимпия комитети оьзлеге салагъан шартлар булан мекенли кюйде таныш болмакъны таклифин этди.
Тувра эфирни барышында Россияны Президенти оьзюне гелген хыйлы соравлагъа жаваплар берсе де, шоланы барысына да жаваплар къайтармагъа бажарылмайгъаны англашыла. Уьлкени башчысыны янындан жавапсыз къалгъан соравлар федерал министерликлеге ва ведомстволагъа, олай да республикаланы, оьзге регионланы гьакимлик къурумларына бакъдырылажакъ.
Насрулла БАЙБОЛАТОВ.
