Бир-бир уллу чагъындагъылар шо къол телефонну къолламайлар: бирлери кююн тапмай, биревлер шогъар ойлашып, башын авуртма сюймейдир, гьар-бир янгылыкъдан къоркъагъанлар да бар. Бизин иш ёлдашыбыз, мисгин Магьамматамин Адилханов да хыйлы йыллар шондан пайдаланмай юрюген эди, артда бюдюреди… Шо телефонланы сан этмейген заманында ону язгъан шиърусу да бар: «Телефон аврув».

«Телефон алып берейикми сагъа», – деп,

Къурдашланы бетлевюнден ялкъгъанман.

Телефон аврув къабунмасын магъа деп,

Шо саялы телефонсуз къалгъанман.

Магьамматамин къурдашыбыз (биз огъар артда да телефон савгъат этген эдик)  шиърусун шолай битдирген эди.

Телефон «аврувдан» къайры телефон «оюнлар» да бар. Телефонгъа янашывуна къарап, кёплени хасиятын билме де бола. Биревлер сагьатлар булан телефонну къулагъындан тайдырмай, бу да бошлукъдан тувулунгъан бир аврув да дюр, оюн да.

Оьзгелер, сёйлеп турмай буса да, сёйлейген болуп, оьзлени агьамиятлыгъын гёрсетип хохая. Телефонну зенги гелсе, алып, къулагъына да къаплап, къаталан тийгенде йимик, бир якъгъа къангып йиберегенлер де бола.

 Бир журасы (мен лап да сюймейгенлери) зенг гелсе, къарап, оьзюне тарыкъ тюгюл яда оьзюнден тюпдеги яшавлукъ канзидеги адам буса, алмай къоя. Балики, адамны уьзюрю къуллугъу бардыр, алып тынглама ярай чы. Ушатмайгъан адамынг буса, айтып англат: аз затлагъа дагъы керен авара этмесин. Зенг гелгенде алмайгъанлар бир-бирде: «Эслемей къалгъанман», «Телефонум янымда тюгюл эди», – деп тазаланма къарайлар. Уьюнг йыгъылмагъыр, сонг гёргенде алып сёйлеме ярай чы. Оьзюн оьр тутмакълыкъ  динде де, адам аралыкъларда да макъталгъан къылыкъ тюгюл. Шолай этип, оьр къуллукъдагъылар тёбендегилерин ер этип, абурун артдырма  сюе буса ярай. Абурун  гьар-ким оьзден къылыкълар булан, яхшы ишлери булан артдыра болгъай эдилер.

Шу телефонлар чыгъып, кёплени гёрюнмей тургъан терс хасиятларын да гёрсетип тура. Мисал учун, эр-къатын бир-бирини телефонларын тергеп, сонг артда башланагъан къавгъаланы гьакъында кёп мисаллар гелтирме бола. Шо къавгъаланы арты агьлюлени бузулуву булан битеген гезиклер де кёп. Бир тайпа намуссузлар оьз номерин яшырып, башгъа адамгъа яман затлар сёйлей, къоркъувлар бере… Эрши иш, нечакъы яхшы хыяллар булан этилсе де, эрши иш.

Кимни эсине геле эди, шу гиччи къол телефонгъа къарап, адамгъа да багьа берилеген болар деп? Гиччи де, уллу да багьалы (крутой) телефон алып, шону булан оьзюн оьр тутуп, учуз телефону булангъылагъа оьрден къарай.

Яшланы чы айтмай къояйыкъ. Бёшюкден де чыгъып битгенче, сабийлер де шогъар уьйрене.

Къайсы янгы аламатны да яхшы яны йимик, яман яны да болмай къалмай. Къол телефонну ойлашгъанлар да ону булан бирге  тарыкъсыз «аврувлар» ва «оюнлар» гележегин билмегендир. Билген буса, шоланы алдын алывну ёлларын да гёрсетер эди.

Йырчы Къазакъ да айтгъанлай: «Ахырларын  Аллагь тюз этсин, Апенди!»