Сан яны ойлашдыра

Тюзюн айтгъанда, къоллавчуланы аманлыгъына ва савлугъуна зарал болмасын учун, чакъда-чакъда оьтгерилеген ярмакюлерде, выставкаларда, форумларда, конкурсларда сатывгъа гьар тюрлю сан яны асил маллар чыгъарылагъаны, къуллукълар малим этилинегени да англашыла. Амма иш шону булан битмей. Айтагъаныкъ, гележекде чыгъарылагъан маллар ва этилинеген къуллукълар талаплардан артда къалмасын учун дагъы да асувлу ёлланы танглама тюшегени гьакъ.

Белгили болгъаны йимик, бизин респуб­ликабызда да, савлай уьлкебизни оьзге ерлеринде йимик, бал кёп къоллана. Тек не этерсен, адамны савлугъу учун лап да тарыкълы ниъматны сан яны бузулагъаны теренден ойлашдырмай болмай.

– Тыш пачалыкъларда болдурулагъанындан эсе, бизин пачалыгъыбызны гьар тюрлю бойларында гьазирленеген балдан этилинеген малларда арт вакътилерде адамны савлугъу учун зараллы маддалар кёп къаршылаша­гъаны юрекни рази къалдырмай, – деп, бугюнлерде уьлкебизни тахшагьары Москвада оьтгерилген прес-конференцияда Россельхознадзорну башчысы Сергей Данкверт де балчылагъа ва шону къоллайгъанлагъа айрыча буварыв этме борчлу болгъаны негьакъ тюгюл.

Ол эсгерген кюйде, Россияны гьар тюрлю бойларында болдурулагъан балны тергейгенде 30 процентинде адамны савлугъу учун метаболит ва нитрофуран деген зараллы маддалар барлыгъы аян этилинген. Шолай зараллы маддалар буса балжибинлени азы­гъыны тазалыгъындан ва сан янындан гьасил бола. Шону гьисапгъа алып, гележекде оьтгерилежек тергевлени натижасында балны тазалыгъын бузагъанлар не ерде ишлейгени ва къайсы регионда яшайгъаны гьакъда ачыкъ кюйде маълуматлар бермеге гёз алгъа тутула.

Яшырмагъа тарыкъ болмай, гьали-гьалилерде тергевлерден оьтген къойланы бавурунда да зараллы диоксинни къадары кёп оьлчевлерде къаршылашагъаны аян этилинген. Гьайван-малны ичи-бавуру буса айлана якъны тазалыгъындан ва емлени сан янындан гьасил бола. Белгили болгъан кююнде, Дагъыс­танда Россияны оьзге ерлеринден эсе, туварны гьакъында айтмагъанда, къойлар лап да кёп, 5 миллионгъа ювукъ сакълана.

Муна шо саялы да бизин республикабызны тюзлюк боюндагъы районланы ем оьсюмлюклер учун къолланагъан чачыв майданларын ва отлавлукъларын зараллы аврувлардан ва зиянлы жанлардан къоруп сакъламакъ учун гележекде тергевню гючлендирмесе ярамай.

Шону учун гележекде пачалыкъны янындан Россельхознадзоргъа уьлкебизни гьар тюрлю регионларында иш гёреген ветеринария къуллукъларына да гёз къаратагъан къайдаларын танглама ва къоллама таклиф этилсе, озокъда, пачалыкъны гележеги – ватандашланы савлугъу учун пайдалы болажакъ.