Ол эсгергени йимик, аслу масъала – газетни бетлеринде чыгъагъан макъалаланы сан яны. Шо себепден ол газетни ишинде не масъалалагъа айрыча агьамият берсе яхшы болар эди деген соравну арагъа чыгъарды.
Нюрмагьаммат Гьажиагьматов эсгергени йимик, «Ёлдаш» газетни ичинде ерлешдирилеген макъалаланы маънасыны теренлиги ва агьамиятлыгъы охувчуну тергевюн тартмай къоймай. Газетде аслу гьалда адабият языв къайдалар къоллана. Бу ерде ол бир гьалгъа газетни къуллукъчуларыны тергевюн бакъдырды. Газет чыкъма башлагъан йылдан алып, анализ этип яда бир теманы сайлап, диссертация язмагъа да бола.
Тюзюн айтгъанда, къумукъ тилни ахтарагъан алимлерибиз аз болгъан. Къумукъ тилни тарихини теренине тюшюп уьйренеген жагьил уланлар ва къызлар болмагъа герегин заман оьзю талап эте. Шолай иш юрюлсе, газетге ишлемеге сююп гелеген жагьил адамлар да болмай къалмас экенин де Н. Гьажиагьматов айтды.
Шо гюнгю ёлугъувну барышында газетни бетлеринде ана тилге ва тилни масъалаларына байлавлу макъалалар чакъда-чакъда язылагъаны да айрыча эсгерилди. Гьалива деген булан авуз татли болмай дегенлей, ана тиллени масъаласы чечилеми деген сорав тувулунду.
Н. Гьажиагьматовну ойларын ачыкъ этип айтгъанда, ана тилни айланасында тувулунгъан кёп масъалалар бар. Амма сув тама-тама турса, таш да тешиле дегенлей, шоланы гьакъында язмагъа герек. Шо себепден, школалар булан тыгъыс аралыкълар тутуп, муаллимлени арагъа чыгъарып, оланы иш сынавун малим этеген макъалалар газетни бетлеринде ер тапса, охувчулагъа таъсири болагъаны мекенли.
Газетде айрокъда экономика темагъа макъалалар гьазир этегенде, халкъара терминлени къумукъча таржума этип болмайгъан гезиклер кёп ёлугъа. Шо масъаланы нечик чечмеге гереги де шо гюн арагъа чыкъды.
Шолагъа байлавлу Б. Бамматовну «Орусча-къумукъча терминлер сёзлюгюне» асасланмагъа бола. Сёзлюклеге байлавлу алгъанда, артда чыкъгъан сёзлюклерде кёп хаталар бары да биревден де яшырылгъан сыр тюгюл. Шо саялы газетде шо хаталар гетмейген кюйню этмеге тюше.
Ёлугъувну барышында къумукъ сёзлюклени къоллавну ва ана тилни сёз байлыгъын артдырыв ёлларыны гьакъында да сёз юрюлдю. Газетни къуллукъчулары берген соравлагъа жаваплар къайтарылды. Къумукъ тилни масъалаларына байлавлу болуп редакцияны янында тил алимлени эксперт советин къурмагъа герек деген гьасил де чыгъарылды.
Б. ОЬЛМЕСОВА.
СУРАТДА: ёлугъувдан гёрюнюш.
