Мен бу макъаламда 2009-нчу йылда школаны битдирген мени охувчумну гьакъында язмагъа сюемен. Нариман Кабардиев Хасавюрт районну Эндирей юртунда 1991-нчи йылда тувгъан. Мен 5-нчи класдан 11-нчи класгъа ерли ол охуйгъан класны ёлбашчысы болуп турдум. Шо 7 йылны ичинде Нариман охув якъдан да, низам якъдан да я мени, яда дирекцияны янындан бир де айыпгъа тартылмай охуп школаны битдирип гетген эди.
Нариман Кабардиев бек гьакъыллы, сав-саламат, низамлы улан, дарслардан да къалмай, класда болагъан ишлерде де баш къачырмай къасткъылып ортакъчылыкъ да эте эди. Юртда, школада, районда оьтгерилеген спорт ярышларда, конкурсларда да ортакъчылыкъ этип, хыйлы керен гёрмекли ерлени алып турду. Класны абурун гётермеге бажарды. Класда юрюлеген чараларда да ол гьаман сайын ута эди.
Артда школаны 5-ге охуп битдирип, Москвагъа гетди. Онда Нариман спортну тюрлю-тюрлю журалары булан доланма башлай. Эндирейде де спорт школада ол тутушуп ябушувдан тренировкалагъа юрюп тургъан эди. Москвада буса самбогъа, грэплингге тергев этме башлай. Кёп тюрлю чемпионатларда ортакъчылыкъ эте.
Нариман – къачан да къаркъаралы, гючлю, бийик, кимге де пай бермейген яш. Гьаман да иржайып турагъан, сабур, артыкъ сёзю ёкъ улан. Тахшагьарда ол 3 керен грэплингден Москваны чемпионатларында, 7 керен турнирлерде уьст гелген. Бир аралыкъда 2013–2014-нчю йылларда ол самбогъа да тергев этип, 2014-нчю йылда буса Москвада спортну шо журасындан да чемпион бола.
Амма Нариманны юреги парахат болмай, не буса да грэплингге ава, шондан тренировкаларын узата. 2015-нчи йылда шондан Россияны кубогуна ес бола. 2015–2016-нчы йылларда кёбюсю бютюнроссия ва халкъара турнирлерде утуп, уьстюнлюклер къазана.
Ол бу йылны башында Дубайда грэплингден оьтгерилген дюньяны чемпионатында уьст гелип, дюньяны чемпиону болду. Нариман бизин, муаллимлерин, класыны бир замангъы ёлбашчысын да унутмай, Дубайдан телефонума суратларын йиберип, мен де шоссагьат къутлап да алдым.
Нариман алданокъ юртгъа гележек гюнюн билдирген эди. Шо гюн районну администрациясындагъылар да къошулуп, Эндирейни башчысы Ирази Абсаламовдан башлап, юртубузну жамааты, бары халкъ Нариманны къаршылама федерал ёлгъа чыкъдыкъ. Шо гюн янгур, къар да ява эди, биз шогъар да къарамадыкъ. Юрегибиздеги оьктемлик, сююнч булан Эндирейдеги 1 ва 2 номерли школаланы муаллимлери де, охувчу яшлары да къошулуп, «Эндирей – бир гюч», «Нариман – бизин оьктемлигибиз» деп язылгъан плакатланы да алып чыкъгъан эдик. Нече де арив гёрюне эди.
Нариман эки спорт ёлдашы да булан машинден тюшюп, барыбызны да къучакълап, жыйылгъанлагъа къарап, оьзюне абур этегенге сююнме де сююндю, уялма да уялды. Шонда муаллимлер, яшлар ва оьзгелер булан суратлар да чыгъарды. Гьар-бир турнирлерде алгъан, бойнун гётерип болмасдай кёп медаллар ону тёшюн безей эди. Бу ёлугъувгъа гьазирлик гёрген маданият центрыбызда да бары халкъ Нариман Кабардиевни къаравуллап токътагъан эди. Ону гёргенде, олар барысы да эретуруп харс уруп йибердилер. Огъар бек абур этип къаршыладылар.
Шо гюн ёлугъувгъа багъышлангъан шатлы жыйынны бир номерли Эндрей школаны тарбиялав масъалалагъа къарайгъан завучу Айшат Темирханова ачды ва юртну администрациясыны башчысы Ирази Абсаламовгъа сёз берди. Ол оьзюню сёйлевюнде Нариманны охуву, ишлери гьакъда кёп арив сёзлер айтды. Ондан сонг Хасавюрт районну администрациясыны спорт, физкультура, яшёрюмлени масъалаларына къарайгъан бёлюгюню начальниги Агьмат Исакъов районну башчысы Ж. Салавовну атындан къутлап, огъар диплом тапшурду. Ёлугъувда Нариман охугъан школаны директору Айзанат Абуталипова да ону къутлап, таъсирли сёзлер айтды ва школаны атындан эсделикге межитни ва школасыны сураты булангъы сувенир савгъат этди.
Мен оьрде де эсгерген йимик, Нариманны клас ёлбашчысы эдим. Ол оьз авлетим йимик магъа да бек аявлу. Мен етти йылны узагъында оланы конкурсларда, гьар ерлеге, экскурсиялагъа баргъанда, ЕГЭ-ге онгарылагъанда чыкъгъан суратларын жыйып гьазирлеген альбомумну огъар оьзюмню атымдан савгъат этдим. Шогъар оьзю де бек тамаша болду ва рази къалып къабул этди.
Шо шатлы жыйында дос-къардашыны атындан Муслим Алисолтанов, спорт школадан Алик Асакъаев, юртну тамазаларыны атындан Иславутдин гьажи Идиков чыгъып арив сёйледилер. Олар бары да Наримангъа савлукъ, оьмюр, насип ёрап, дагъы да кёп керенлер оьрлюклери булан юртлуларын, районлуларын сююндюрмекни ёрадылар.
Школада охуйгъандан берли де Нариман юртдагъы, шагьардагъы спорт школалагъа юрюй эди. Муна гёресиз, ону гьаракатыны гьасиллерин. Дюньяны чемпиону болду, белине къара белбав тагъылды. Бары халкъ къутлап битген сонг, жыйынны ахырында огъар оьзюне пикрусун айтмагъа гезик етишди. Ол уялчан, саламат хасияты булан ончакъы кёп сёйлей турмаса да, амма яшлагъа бек маъналы сёзлер айтмагъа бажарды:
–Яшлар, охувгъа бет бурмагъыз, спорт булан машгъул болмакъны савлугъугъуз ва оьзюгюзню гележегигиз учун да пайдасы бар. Барыгъыз да юрегигизге тутгъан муратланы яшавгъа чыгъарма къарагъыз. Бу мен къазангъан белбав бир гюнню натижасы тюгюл. Огъар кёп гьаракат этме, чалышма тюшдю. Мен заочно охуй туруп, спорт булангъы аралыгъымны уьзмеймен. Охумаса, ишлемесе, яшамагъа да къыйын бола. Заманны бошуна йиберме, тарыкъсыз ишлени юрютмеге бирдокъда къыйышмай. Яшавну кююн табып гьаракат этмеге герек. Терс ёллагъа гетип, артда гьёкюнюп, тирсеклеригизни хапмагъа тюшмесин. Гёресиз, бир тайпа яшлар бошлугъундан не этегенни билмей, агъачлыкълагъа гетип къалалар.
Биринчи насигьатым, ата-анагъа тынглап юрюгюз. Экинчилей де, муаллимлени, школаны сююп охумакъны кёп уллу пайдасы бар. Бизин гьукуматыбызгъа билимли адамлар герек. Уьчюнчюлей, къайда бусагъыз да, юртугъузну ер этмей, шону абурун гётерме тарыкъ. Халкъ арада юрюлеген Эндирейде осаллагъа эр демей, шолайлагъа къабурларда ер бермей деген бек терен маъналы сёзлер бар. Шону да унутма ярамай.
Нариман оьзюню сёзюн тамамлай туруп, огъар этилинген абур-сый учун бары да халкъгъа гьакъ юрекден разилигин билдирди. Бу шатлы жыйынны ахырында бары да яш наслу сагьнагъа гётерилип, Нариман булан эсделикге суратлар да чыгъарды. Шо гюн барыбыз да ёлугъувдан ругьланып, сююнюп, уьйлерибизге къайтдыкъ.
Мен охутгъан яшгъа юртлуларым этген абур-сыйгъа бек рази къалдым, юрегим шат болду. Гьали буссагьат Нариман Москвада охуй, ишлей, спорт булан да машгъул болуп тура. Ондан къайры да, онда эндирейлилер, оьзю булан охугъан яшлар да бар. Олар арив бир-бири булан ёлугъуп, бир-биревге табылып, татывлукъда туралар, ону уьстюнлюклеринден къуваналар.
Мен ойлашагъан кюйде, бизин жагьиллерибиз оьзлер учун Нариманны уьлгю этгенлер. Сёзюмню битдире туруп, оьзюмню, класдагъы яшланы атындан Наримангъа охувунда, спортда, ишинде, яшавунда дагъы да оьрлюклер ёрама сюемен.
Къурайыш Къочкъарова, загьматны ветераны, муаллим, билим беривюню гьюрметли къуллукъчусу.
СУРАТДА: Нариман муаллими
Къ. Къочкъарова булан.
Эндирей юрт.
