Россияны Президенти билдирген кюйде, бу йыл Агьлюню йылы юрюлюп турагъанны билебиз. Демек, агьлю къуруп, узакъ йыллар яшавну тынчына-къыйынына чул бермей, бир-бирине кёмек къолун узата туруп, яшавун бирче оьтгерме къаст этген, оьз оьмюрюнде бир-биринден илгьам алып, авлетлерин торайтып, тарчыкълыкъгъа тюшмей яшап бажаргъан агьлюлеге абур этеген йыл.
Озокъда, гьали заманлар алышынгъан. Жагьиллер алдагъылар йимик бирлешип агьлюню авур арбасын тартмагъа къарамайлар, яшавда бираз къыйынлыкълагъа ёлукъса, айрылып, агьлюню тозмагъа гьапгьазир болалар.
Буйнакск районда яш наслугъа уьлгюге тутуп гёрсетмеге ярайгъан, узакъ йыллар яшавну оьр-энишинден бирче, чыдамлы кюйде юрюген агьлюлер бар. Шолайланы бири–Алмакъсут ва Умияханум Басировланы агьлюсю.
Алмакъсут Басиров 1933-нчю йылда Буглен юртда, данггъа белгили кочап Ал-Кълычны ювукъ къардашы Хасайны агьлюсюнде тувгъан. Хасай давгъа гетип, ондан къайтмагъан.
Алмакъсут, ата юртунда 7 класны битдирип, 1949-нчу йылда комбайнны курсларына охума тюше. Ону атасы да кёп йыллар комбайн гьайдап, ашлыкъ къайтарагъанын гёрюп, ону янында гьар-бир ишге агьамият берип тургъан. Алмакъсут бу ишге тез тюшюнген.
1950-нчи йылда ол «Коммунар» комбайнда ишлеме башлай.
Умияханум да 1936-нчы йылда Бугленде тувгъан. Ата юртундагъы школада 7 класны охугъан сонг, ол Тёбен Къазанышгъа юрюп, интернатда туруп, 10 класны битдирип, билимлерин толумлашдыра. Школаны тамамлап гелген Умияханумну гьар-бир ишге бажарывлулугъун гёрюп, огъар юрт клубну юрютмеге тапшуралар. Шонда ишлеп турагъан вакътисинде Умияханумну Алмакъсутгъа гелеше.
1954-нчю йылны декабр айында жагьиллени тою бола. Буланы татывлу ожагъында бир улан да тувуп турагъанда, Алмакъсутну армия борчун кютмеге йиберелер. Ол Германияда 3 йыл асгерде къуллукъ эте. Озокъда, давдан сонггъу йылларда, къолунда гиччи яшы да булан Умияханумгъа да рагьат болмагъандыр, тек ол башына тюшген намусну тюзевлю кюйде кюте.
Асгерден къайтгъан сонг, Алмакъсут баягъы оьзюню касбусун узата. Буланы татывлу агьлюсюнде, бирини артындан бири дегенлей, дагъы да 5 авлет тува. Оьзюне 8 йыл битгенде яшланы лап уллусу бираз авруп, дюньядан гете. Бу тас этив ата-анагъа нечакъы да бек авур тие. Тек яшавну агъымы узатыла…
Сонггъу йылларда Алмакъсут да, Умияханум да яшланы оьсдюрмек, тарбияламакъ, охутмакъ учун бар гючюн салып чалышалар. Умияханум оьзюню аналыкъ ишлерин юрютегенден къайры да, совхозда ишлеген, яшлар бавуна ёлбашчылыкъ этген. Алмакъсут буса 53 йыл комбайнда загьмат тёкген. Олар экиси де загьматны ветеранлары да дюр. Алмакъсут Басировну намуслу кюйде къайратлы загьмат тёгегени учун кёп керенлер гьюрметлев грамоталар булан савгъатлагъанлар, ол онунчу 5 йыллыкъны ударниги де дюр.
Ана да, ата да 5 де авлетине билимлер алдырмагъа къаст этгенлер, оланы тюз ёллагъа салып, уьйлендиргенлер. Гьали олар гьар тюрлю тармакъларда чалышалар.
Алмакъсутну ва Умияханумну 11 торуну бар, олардан тувгъанлар буса 25-ге чыкъгъан. Бу агьлюню яшлары бир тепсиге жыйылса, уллу байрам гюнге айланып къала. Уллата да, уллана да торунларына аргъан, балалайка согъуп, чарыкъ йыбав этип де йиберелер. Авлетлери ва торунлары уллуларыны уьстюне чакъ-чакъда гелелер, оланы къыйынын-тынчын оьзлени бойнуна алалар.
Алмакъсут ва Умияханум Басировлар бирликде агьлю къуруп яшайгъанлы 70 йыл битген. Олар экиси де, бир авуздан дегенлей, бары да янгы ожакъ къургъанланы бир-биревге чыдамлы болмагъа чакъыра.
– Озокъда, яшав бир кюйде турмай, ону кёп агъымларындан, аркъа-торкъасындан оьтмеге тюше. Авур намуслар тюшсе, арты булан енгиллик бола, бираз ягьлы болмагъа герек, – дей Умияханум бажив оьзюню жагьиллеге бакъгъан насигьат сёзюнде.
Биз де бу насипли ва татывлу агьлюню башы Алмакъсут агъавгъа да, очакъны исивюн сёнмеге къоймайгъан Умияханум баживге де дагъы да кёп йыллар бирче яшамагъа савлукъ да, оьмюр де ёрамагъа сюебиз.
Барият НЮРЮТДИНОВА.
