Къайгъыдан – дарман

Мен тезден берли бир дуаны уьйренип, шону гьар эртен-ахшам охуп мердешленген эдим. Бир гесек алда шо дуаны къайдан гелгенин ахтара туруп, магъа китапларда Абу Саид аль-Худри деген асгьаба хабарлайгъан бир гьадис къаршы болду. О гьадисде Абу Саид айта: «Пайхаммар, алайгьи-с-салям, бир гюн межитге гирип гелгенде, къараса, онда олтуруп Абу Амама деген ансарлардан бир гиши бар. Ону гёрюп: «Гьей Абу Амама, намазны вакътиси де тюгюл, нечик булай сени межитде олтуруп гёремен?» – деп сорады. «Къай­гъыларым да, борчларым да мени югенлеген, гьей Аллагьны элчиси», – деп Абу Амама Магьаммат Пайхаммаргъа (а.с) жавап бере…

О гьадисни уьстюнден пик­ру эте туруп гюн гетди. Ахшам болгъанда бир авруп турагъан къардашымны гёрме бардым. Баргъанда, ону уьюнде жагьланып айлана туруп тапдым. Бетини ренки де ерине къайтып, алдан эсе кюю де хыйлы къолай гёрюндю. Олтуруп хабарладыкъ. Бу айтды:

– Къаркъарам гьалсыз болуп, бу аврувумдан хыйлы инжинген эдим, сонг яшавлукъ этип болмайгъан гьалгъа етгенде, зукъаримни Рашит деген уланы гелип, (ол Питерде доктор болуп ишлей), мени инжинегенимни гёрюп, аврувумну сорады. Мен огъар: «Шулай болуп тураман дагъы, не этегенни де билмеймен», – деп кант этдим. Ол да …

Гьали бу ерде, оьрде эсгерилген гьадисдеги Абу Амама гёз алдыма гелип:

– Сёзюнгю яхшылыкъгъа бёлейим, ол да аврувунгну танып, сагъа дарманлар язгъандыр…

– Дарманлар да язды. «Эртен-ахшам ичерсен», – деп буварма да буварды.

– Сонг? – деп сорадым мен.

– Сонг, не болсун, муна арадан бир ай да гетмей, аврувум да тайды, оьзюмню кююме къайтып юрегимден юк тайгъандай болду, – деди.

Уьйге къайтгъанда мен гьадислер булангъы китапны къолгъа алып, шо гьадисни янгыдан охуп бек ажайып болдум. Бу гьадисни узата туруп, Абу Саид аль-Худри айта:

Шо заман Пайхаммар (а.с.): «Сюе бусанг сагъа, эгер оьзлени айтсанг Аллагьутаала къайгъыларынгны гётерип, борчларынгны тёлеме изну бережек сёзлени уьйретейим», – деп айтды. «Сюемен, уьйрет, гьей Аллагьны элчиси», – деп жавап бере Абу Амама да.

Мени эсиме гелди – бу ерде Абу Амама авруйгъан адамны гьисабында, муну бир къыйыны бар. Магьаммат Пайхаммар (а.с.) буса – доктор гьисапда бугъар аврувун сорай. Сонг диагноз сала, артда да ону аврувдан сав этер йимик дарманлар яза ва айта: «Сен эртен-ахшам ич…», – деп. Шо дарманны эртен-ахшам иче турса сав болагъан йимик, Пайхаммар уьйретген дуаны да шолай эртен-ахшам охуй турса, адам оьзюню къайгъыларындан сав болмаймы? – деп ойлашдым. Магьамммат Пайхаммар (а.с.) Абу Амамагъа берген дарманы да шу дуадыр:

«Аллагьумма инни аъузу бика мина-ль-гьамми ва-ль-хазани, ва аъузу бика мин-ль-’аджзи ва-ль-касли, ва аъузу бика мина-ль-джубни ва-ль-бухли, ва аъузу бика мин гъалябати-д-дайни ва къагьри-р-риджял(и)».

Дуаны таржумасы:

«Гьей Аллагьым! Сени булан къайгъылардан ва пашманлыкъдан сакъланаман, Сени булан ажизликден ва эринчекликден сакъланаман, Сени булан кукайлыкъдан ва къызгъанчлыкъдан сакъланаман, Сени булан борч­лар басардан ва адамлар магъа гюч этерден сакъланаман».

Абу Амама айта: «Мен шо сёзлени эртен-ахшам айта турдум, Аллагь да мени къайгъыларымны гётерип алды ва борчларымдан да азат этди» –деп. Бу гьадисни Абу Давуд риваят эте. Бу сёзлени эртен-ахшам уьчер керен айтмакъ сюннетдир.

Гертилей де, адамны къайгъылар къуршаса, борчлагъа гирсе, гёнгюлсюз болуп оьзюне сыйынма ер тапмай кёп инжине. О къайгъыдан дарман да оьрде эсгерилген дуадыр. Пайхамар, алайгьи-с-салям, бу дуада къайгъыны себеплерин эсгере. Гьар бир затгъа къайгъыра турмакъ, пашман болмакъ, адамны гёнгюлсюз этеген себеплердир. Сыйлы Къуранда шулай айтыла: «Ля тагьзан, инна-Ллагьа маъана – Пашман болма, Аллагь бизин буландыр, ай, бизге ювукъдур» – деп.

Сонг, бизге этеген ишлерибизни ярмалатмай, тындырыкълы кююнде этме тюше. Эринчеклик де гемени юрюме къоймайгъан бир лабар йимик затдыр. Ишни башлама къоркъагъан адам, ишни къолайлашдырмакъ учун харжын чыгъарма къызгъана­гъан адамны да ишлери алгъа бармас. Бу къылыкълар да пуршав этеген бир къылыкълардыр. Шолай гёнгюлсюз, эринчек, къоркъач, къызгъанч адамны ишлери алгъа барармы дагъы? Бармас. Шу эсгерилген аврувлар булангъы адам борчлагъа чырмалыр, адамлардан да инжинер, борчларын къайтарып болмай, оланы да инжитер. Шону учун, бу дуаны этегенде инсан оьзюню ишлерин Аллагьгъа да тапшуруп, оьзю де болгъан къадарда гьаракат этме тюше. О заман Аллагьутаала гьадисде эсгерилген кюйде къай­гъыларыбызны да гётерип алажакъ, борчлардан къутулмагъа да себеплерин къаршы этежек.