«Аталардан къалгъан варислик»

Жамал Магьтибеков  –  Окъ атывдан Дагъыстан федерацияны  башчысы  ва ат чапдырывдан Темиркъазыкъ округдагъы федерацияны вице-президенти. Гелигиз ондан шо спорт ярышланы бир тюрлю сырларын билмеге къарайыкъ.

 

-Яш йылларбызда окъланы ва къазархыланы къолубузгъа тюшген онга­йлы затдан эте эдик. Анабыз кампот булангъы банканы ачгъанча бек сабурсуз  кюйде къаравуллай эдик. Шону къапгъачындан бир нече окълар этмеге  бажарыла эди.  Терекге къагъылып сынмайгъан яхшы окъ  10 ашыкъгъа тие эди. Шо бизин, яшланы арасында юрюлеген «валютабыз» эди.  Заманлар гете туруп, озокъда биз къазархыларыбызны камиллешдирме  башладыкъ.

Сонг  уллу яшав башланды: университет, агьлю, иш. Оьзюмню къазархыларымны заманлыкъгъа тамгъа илмеге тюшдю. Шоларда тюгюл эди гьайым. О замангъы кёбюсю яшлар йимик мен гюнтувуш ябушувлагъа урундум. Шо ябушувлагъа уьйретеген белгили клублар бизин Атлан­авул, Халимбекавул ва Таргъу юртларыбызда ерлешген эди. Белгили кюйде, гюнтувуш  ябушувларда къылычлар, сюлчелер ва къазархылар да къоллана.

Шондан ругь алып, биз 2010-нчу йылда  «Чилле ёл» деген федерацияны къурдукъ. Россияда окъ булан атышагъан айрыча клублар бар эди, тек тюзюн айтгъанда, бирлерини атындан ва байрагъындан къайры, бир заты да къалмагъан эди.

Бизин бек пагьмулу яшларыбыз бар. Олар къазархы булан атышывну бинаны ичинде де ва  гьавада да бир йимик юрюте. Бютюнроссия ярышлагъа баралар ва сийрек савгъатсыз къайталар. Магьамматарип Мирзаев буса халкъара даражадагъы спортну устасы деген атгъа ес болгъан.

2012-нчи йылдагъы ярышлагъа   Дагъыстангъа  атны уьстюнден окъ атывдан дюньяны чемпиону венгерли Лайош Кассаяны чакъырма токъташгъан эдик.. Ол бизде бир нече семинарлар оьтгерер деп умут эте эдик. Тек бир тюрлю себеплеге гёре ол гелип болмады.

«Оьзден» деген клубну ачдыкъ. Шонда ким де яшларын гелтирмеге бола. Оланы атны юрютмеге уьйретежекбиз. Биревден де гьакъ алмайбыз.

Атны уьстюнден окъ атыв шо бизин ата-бабаларыбыздан  къалгъан варислик. Шогъар уьйренмек учун хыйлы гьюнер де тарыкъ. 5-нчи ва 10-нчу асруларда Дагъыс­танны топурагъында гунланы Варачан деген пачалыгъы болгъан.Оланы асгери дюньяда инг гючлю деп гьисапланып гелген. Неге тюгюл, атлы окъ атышывлары булан макътала.

Озокъда, къайсы ат да шо атышывгъа къыйышмай. Атны тарбиялама герек.  Атны ва ону есисини аралыкъларындан кёп зат гьасил бола. Сен огъар бир тюрлю къоркъувлар бермеге къарасанг, бир натижагъа да етишмежексен, бары да окъларынг бошуна гетежек. Атгъа мингенче ону гьалын билмеге тарыкъ.

Гьали биз гьар тюрлю ярышлар оьтгеребиз ва шолагъа бизин уьлкеден ва тышдан къонакъланы чакъырабыз. Артдагъы ярышлагъа 18 пачалыкъдан 250 спортсмен гелген эди.

 

Руслан БАКИДОВ