Уллу алим унутулмай


        Бугюнлерде филология илмуланы доктору, профессор, ДР-ни илмуларыны ат къазангъан чалышывчусу Камил Ханмурзаев тувгъанлы 80 йыл битип, ол гечингенли де арадан бир йыл оьтдю. Сонгугюн, июн айны 15-нде, Р. Гьамзатовну атындагъы Дагъыстанны Милли китапханасында шо тархлагъа багъышлангъан эсделик ахшам оьтгерилди.



Шону барышында ортакъчылыкъ этген белгили алимлер, язывчулар, инчесаниятны ахтарывчулар, жамият чалышывчулар, кёп санавдагъы къардашлары, къурдашлары, ону алдында охуп чыкъгъанлар, уллу алимни эсге алып, ол адабият илмуну ахтарывгъа этген къошумгъа оьр къыймат берип сёйледи. Биринден-бири алып дегенлей, Камил Ханмурзаев оьзлени эсинде янгыз пагьмулу муаллим, алим ва адабият ахтарывчу, белгили таржумачы гьисапда тюгюл, оьр къылыкълы, саламат адам гьисапда да къалгъаны гьакъда айтдылар.


Инг алда жыйылгъанланы алдына чыгъып сёйлеген алимни къызы Швецияны тахшагьары Стокгольмдагъы коллежде ана тиллени уьйренеген кафедрасында чалышагъан филология илмуланы кандидаты Н. Ханмурзаева оьзюню атасыны яшав ёлу ва илму гьаракаты гьакъда айтгъандан къайры да, ону поэзиягъа, китап охувгъа бакъгъан якъдагъы гьаваслыгъын да исбатлады. Дагъыстан пачалыкъ университетни проректору, тарих илмуланы доктору, профессор М. Гьасанов да оьзюню сёйлевюнде К. Ханмурзаев тыш уьлкелени ва бизин гьалиги девюрню адабиятын ахтарывгъа шайлы къошум этгени гьакъда айта туруп, ону иш ёлдашларыны ва студентлени арасында мекенли абур-сыйгъа лайыкълы болуп гелгени гьакъда эсгерди.    


Дагъыстан пачалыкъ университетни филология факультетини деканы, филология илмуланы доктору Ш. Мазанаевни, филология илмуланы кандидаты У. Агьматованы, Билим беривню оьсдюрювню дагъыстан институтуну проректору М. Муслимованы, Россияны халкъ артист­и А. Айгумовну, Дагъыстанны халкъ шаири А. Жачаевни ва кёп оьзгелерини сёйлевлери де жыйылгъанланы тергевюн тартды.


Дагъыстан пачалыкъ университетни профессору, филология илмуланы доктору А. Абдуллатипов Камил Ханмурзаевни алим гьисапда тыш уьлкелени адабиятларын ахтарывгъа къошумун айрыча малим этди. Ону сёзлерине гёре, К. Ханмурзаев 50 йылланы узагъында 100-ден де артыкъ илму ишин басмадан чыгъаргъан. Шоланы арасында немис адабиятны мердешлерин ахтарывгъа багъышлангъан монографиялар аслу ерни тута. Шондан къайры да, ол да­гъыстан, оланы арасында айрыча белгили къумукъ шаирлени яратывчулугъун ахтарывгъа да агьамият берген. Йырчы Къазакъны асарларын орус тилге гёчюрген.   


Алимни къызардашлары Б. Шамасова ва Д. Абуева уланкъардашы оьзлени, оьзге дос-къардашыны яшавуна, къысматына этген таъсири гьакъда айтып сёйледилер. К. Ханмурзаевге къардаш тиеген Дагъыстан пачалыкъ университетини дагъыстан адабиятларыны кафедрасыны заведующийи А. Солтанмуратов, оьзю оьр охув ожакъда охуйгъан йылларында да, шондан алда да, сонг да Камил Гьамитович берген насигьатлары булан бирге, аркъайынлыкъ этгенлиги де оьзюню яшав ёлун белгилегенин эсгерди. Ол ­оьзюню сёйлевюн К. Ханмурзаев орус тилге гёчюрген Йырчы Къазакъны «Асхартав» деген асарын охуп тамамлады.


Оьтгерилген эсделик ахшамны юрютген К. Ханмурзаевни къызардашыны къызы, Дагъыстанны инчесаниятыны ат къазангъан къуллукъчусу, композитор Женнет Шамасова фортепиано булан оьзюню атасы Казбек Шамасов яратгъан тюрлю макъамланы согъуп, жыйылгъанланы гёнгюн алды. Алимни зукъариси И. Муратов къумукъ тилде Й. Къазакъны, торунлары Теймураз ва Тенгиз оьзлени уллатасыны сююмлю шаирлерини бириси, немис шаир Рилькени асарын немис ва орус тилде охуду. Россияны ат къазангъан артисти Б. Осаев бырынгъы къумукъ йырны айтды.


Эсделик ахшамны барышында Камил Ханмурзаев оьзюню савунда ортакъчылыкъ этген «Вдохновение» деген телеберилишни гесеклери, суратлары ону келпетин ачмагъа болушлукъ этип турду. Р. Гьамзатовну атындагъы Дагъыстанны Милли китапханасыны элни уьйренив бёлюгюню баш китапханачысы И. Солтанмуратова алимни илму ишлерин къуршап онгаргъан китап выставка да шо къуллукъну кютдю.