Оьр охув ожакъны битдирген сонг жагьил чагъымда Къарабудагъгент районну Гьели юртуну школасында бираз заман ишлеме насип болду. Шо йылланы ичинде мени алдымда Гьелини кёп сав-саламат яшлары охуп билим алдылар. Тёкген загьматым пучуна гетмегенге бугюн де къысматыма Аллагьгъа шюкюрлюк этемен. Айтма сюегеним, мен охутгъан бир тайпа яшлар, гьали улланалар буссагьатда да мени унутмайлар, мени булан байлавлукъ тутуп, гьалым-гюнюм сорайлар. Шо да – мени учун бир уллу насип.
Мен бир ишге бек тамаша болдум. Гьели юртну маданият къаласында бары да улланалар жыйылып, «Шатман» деген очар къургъан. Шо очарда аслу гьалда савлугъуну гьакъында, не аврувдан не зат кёмек эте, халкъ дарманланы эсгерип лакъыр юрютелер. Бырынгъы адатларыбызны гьакъында яш наслугъа хабарлайлар, шолагъа гёре гьар тюрлю къужурлу чаралар оьтгерелер. Кимни агьлюсюнде, яшавунда не масъала бар буса, шону ёрукълу чечме къарайлар.
Бираз алда шо улланаланы «Шатман» деген очарыны ёлбашчысы, мени бир замангъы охувчум Патимат Агъаева чакъырып, къонакълай барма тюшдю. Бу очар иш гёрегенли де бир нече йыллар бола. Шо гюн оьтесиз гёнгюм ачылды. Мен баргъан сонг улланалар очаргъа жыйыла башладылар. Мени булан бирче чакъырылып баргъан ювукъ къардашым Бурлият Маликованы да, мени де абурлап, тёр янгъа чыгъарып олтуртдулар. Кюлкю булан масхаралар залны ичин толтуртуп къойду. Шо мажлисни ону ёлбашчысы Патимат Агъаева ачды ва оьзю юрютме де юрютдю.
Ол оьзюню сёйлевюнде яш наслугъа талаплы гёзден янашып, насигьатлы къайдада сёйледи. Ону маъналы лакъырын жыйылгъанлар да ушатып, якъладылар. Маданият къаласында намуслу кюйде чалышагъан Кюсюм Халилова буса, арив аргъан да согъуп, Гьели юртну гьакъында сарын йырлады. Артда ол «Шатман» деген улланаланы очары нечик къурулгъанны гьакъында арив мисаллар да гелтирип хабарлады. Ол булай эсгерди:
–Гертиден де, айрокъда ишсиз турагъан улланаланы кёп барагъан ерлери болмай. Даим уьйде олтуруп турсанг да, гьар тюрлю ойлар парахат къоймай. Улланаланы, ишсиз уьйде турагъанланы жыйып, бир очар къуруп, савлукъда нечик яшама болагъанны, сав-саламат кюйде тутгъан кюйлени гьакъында лакъыр этсек, яш наслугъа да пайдалы болур деп ойлашдыкъ. Уьюбюздеги ишлени де этип, жумада бир керен сама да жыйылып, аврувларыбызны гьакъында сёйлейбиз, шолагъа эмлер излейбиз, дарман отланы, халкъ медицинаны ахтарабыз. Юртда, районда, гьукуматыбызда болуп турагъан янгылыкъланы арагъа салып ойлашабыз. Адатларыбызны, мердешлерибизни, агьлю аралыкъланы гьакъында хабарлайбыз. Гьасили, маъналы, пайдалы лакъыр этип, арив от чайлар да ичип ял алабыз. Бизин очарны гёрме яхшы эди деп, заманда бир бизге къонакълар да геле. Бугюн де бизге гелген абурлу, гьюрметли къонакъларыбыздан сююнебиз, бек шатбыз.
Лабат Абсаламова оьзлени савлукъ сакълав очарына багъышлап шиъру охуду. Жыйылгъанлагъа яхшы савлукъ ёрады.
–Бизин очарны ортакъчылары – ери гелгенде, сарын да айтып, бийип де, яш наслугъа насигьатлар этип де болагъан, шиъру да язып бажарагъан пагьмулу адамлар,–деди ол.
Анав Ибадуллаева очардагъылагъа кёп арив сёзлер де айтып, савлукъ да ёрап, улланалагъа йыр багъышлады. Оьзю хабарлагъан кюйде, тезден берли бу мажлисге, ёлугъувлагъа гьасирет болгъан Патимат Мамаева да бу йыл чёп салгъанда насип иржайып, гьажгъа барма имканлыкъ табылгъанындан да сююнюп, оьзюню савгъат-саламларын да алып, очарда Халкъ Жыйыныны депутаты Магьамматсолтан Магьамматовгъа, Гьели юртгъа багъышлап язгъан шиъруларын уста кюйде охуп, барыбызны да гёнгюбюзню ачды. Рашия Агъаева гитара да согъуп, аналагъа багъышлангъан йырны йырлап бизин юреклерибизни къылларын кюйлеп алды.
Шо ёлугъувда чыгъып, Умият Вагьабова бу очарны ачып, ону ишин юрютеген Патимат Агъаевагъа разилигин билдирди. Ону гьаракаты булан ял алмагъа баргъанны, шаирлер, муаллимлер Исламутдин Къурбанов, Минаханум Кишиева булан ёлугъувлар оьтгергенни гьакъында да эсгерди.
Биринден-бири алып бары да жыйылгъанлар арив ёравлар, насигьатлар этдилер. Сакинат Ибрагьимова буса, къомуз согъуп, бизин, улланаланы йырлатды, гёнгюбюзню хошландырды.
Къарабудагъгент районда маданият, социал масъалалагъа къарайгъан къурумуну ёлбашчысы Гюлжанат Темирова да шо ёлугъувда ортакъчылыкъ этди, шо мердешни оьтесиз ушатагъанын айтып, булай асил ишлер яш наслугъа да уьлгю болажагъын эсгерди.
Шо шатлы жыйынгъа жыйылгъан бары да улланалагъа Кюсюм Халилова мактапны яшларын гьазирлеп, олар «Къайнана ва гелин», «Кёрюкде» деген бек пагьмулу кюйде гиччирек спектакллер гёрсетдилер.
Мен шо гюнгю ёлугъувну мукъаятлы кюйде гьазирлеген Патиматны яш йылларындан, школада охуйгъан вакътисинден тутуп яхшы таныйман. Ол гьар заманда да гьар тюрлю чараларда ортакъчылыкъ этип, оланы башын тутуп юрютюп гелген. Къайсы тапшурувну да, ишни де яшавгъа чыгъарып болагъан къызъяш эди. Ол мени алдымда охуп гетген къыз. Олагъа дарс да берип, кружокланы да юрютгенмен. Шо заманлар фестивалларда, спорт ярышларда, олимпиадаларда ортакъчылыкъ этсек, биревню де алгъа чыкъма къоймай эдик. Патимат гьаман да ал сыдыраларда бола эди.
Шо гюн болгъан шатлы мажлисге тамашалыкъ этмеймен. Неге тюгюл, ол дагъы да уллу оьлчевлерде, даражаларда жыйынлар, чаралар оьтгерип болагъанны билемен, инанаман.
Шо гюн Гьели юртну башчысы Магьамматгьажи Атаев шатлы жыйында чыгъып маъналы кюйде сёйлеп, улланалар этеген ишге яхшы къыймат берди. Ол оьзюню сёйлевюнде булай эсгерди:
–Къумукъларда янгыз терекден бав болмас деген арив айтыв бар. Шулай барыгъыз да жыйылып, бир-биревге къошулуп, гьар тюрлю масъалаланы гётерип, оьз арагъызда чечме къарайгъаныгъыз нечакъы бола буса да яхшы. Улланаланы насигьатларын, адатларын мунда къуршалып болмагъанлагъа, яш наслугъа етишдирсегиз, нечакъы да яхшы ва пайдалы иш болажакъ эди.
Бу барыбызны да гёнгюбюзню ачгъан мердешни оьтгеривде Патимат Агъаеваны яннавурунда болуп, ону янгыз къоймай кёмеклешген К. Халиловагъа, Н. Шамиловагъа, Б. Алибековагъа, А. Абсаламовагъа, З. Жаватовагъа ва оьзгелеге Аллагь рази болсун. Барыгъызгъа да бирлешип, сыкълашып, энниден сонг да ишлемеге сизге Аллагь къуват да, гюч де, татывлукъ да берсин деп айтмагъа сюемен.
М. Кишиева.
