Яхсайлы Абдулманап ПОРСУКЪОВ оьзюню касбусуна гёре муаллим болуп узакъ йыллар ишлеген. Яшлагъа билим ва тарбия бере туруп, поэзия тармагъында да чалышгъан. Ол оьзюню юрегин къувандырагъан гьислени ва сызлатагъан дертлени айрыча чыкъгъан эки шиъру китабында охувчулагъа таъсир этеген кюйде язып чыгъаргъан.

Дагъыстанны халкъ язывчусу Камал Абуков ону поэзиясыны гьакъында язгъан сёзлер бар: «Абдулманапны юреги таза йимик, шиърулары да эртенги намазны артында этилген дуалар йимик таза, яйсан янгурдан сонг табиат ачылгъанда йимик. Сююв болсун, ой-дерт болсун, бары да − гьакъ юрекден, гьалал къылыкъдан, рагьмулу, чомарт эркекден чыкъгъан сырлар.

Ону сююв лирикасы айрокъда магъа арив тийди. Шо тайпа шиърулары охулса да, йырланса да, къумукъ халкъны юрегине балгьам болажакъгъа мюкюрмен».

Абдулманап Порсукъов ким булан да барышып-ярашып болагъан, кимге де кёмек къолун узатма гьазир, жагь айланышлы, мол къаркъаралы адам эди. Арабыздан чакъсыз гетди. Бу йыл ол тувгъанлы 85 йыл тамамланажакъ эди. Ону ярыкъ эсделигин гёз алгъа тутуп, шиъруларыны бир бёлюгюн охувчуланы тергевюне беребиз.

 

Я. БИЙДУЛЛАЕВ.

 

Халкъыма

 

Ёрайгъаным–зор савлукъ

Кёп сюеген халкъыма.

Четим гелсе яшавум,

Ёкъ хыялым къалкъыма.

 

Азиз халкъым, аз халкъым,

Даим дюрсен янымда.

Гелсе гюню, аяман

Сени учун жаным да.

 

Сенсен мени юрегим,

Сенсен мени герегим.

Яхшымны да, яманым,

Сени булан бёлейим.

 

Халкъым сагъа базмайлы,

Кимге дагъы базайым?

Эринмейли, талмайлы,

Сени учун язайым!

 

Яша, бизин Къумукътюз!

 

Къумукътюзню яратгъан,

Минг яшасын Къумугъум.

Къумукътюзюм болмаса,

Битмей бир де къуллугъум.

 

Къумукъ халкъны кюрлюгю −

Лап да мени герегим.

Сени булан, Къумукътюз,

Гьайран оьр чю юрегим.

 

Сырдашымсан, сырдашым

 

Батып ойгъа гече-гюн,

Янгыз неге къаласан?

Пашман этме юрегим,

Айт да, нечик боласан?

 

Сени йимик тиштайпа

Ожакъ тутмай къалармы?

Менден артыкъ гьеч бирев

Сени сююп болармы?

 

Ойлаш, ойлаш, сюйгеним,

Къошулуп яшав къурма.

Къыйынынгда, тынчынгда

Мен гьазирмен табулма.

 

Къайда оьзюм болсам да,

Бир сенсен чи юрекде.

Сырдашымсан, сырдашым,

Яшасанг да арекде.

 

Кюстюн этме, сююндюр

 

Буздай этип бетингни,

Гелме дагъы уьстюме.

Шолай сени мен гёрсем,

Юрегим бек кюстюне.

 

Сёзлеримни айтагъан

Англама болгъан заман.

Кюстюн этме, сююндюр

Юрегимни сен гьаман.

 

Кюстюн этме, сююндюр

Уллуну да, яшны да.

Сени къайнар сёзлеринг

Иритежек ташны да.

 

Бузулмакъ бар юрегим

 

Мен гёрмейим гьеч бир де

Къашынг тююп сен магъа.

Билмей бусанг, айтайым

Гьашыкъ болгъаным сагъа.

 

Гече ятсам юхлама,

Юхумну сен бёлесен.

Янгыз къалып, уьй сакълап,

Айт да не гюн гёресен?

 

Ант этсем де, ант етмес,

Тасдыкъ этип сёзлерим.

Инан, башгъа гёзлеге

Гьеч къарамай гёзлерим.

 

Оьзюнг яхшы билесен

Ким гьашыкъны бек сагъа.

Бузулмакъ бар юрегим,

Сёз берсенг сен башгъагъа.

 

Чакъыраман къонакълай

 

Гел, къурдашым, алгъасап,

Чакъыраман къонакълай.

Жумалап сен къалсанг да,

Ял аларсан гьеч талмай.

 

Гел, къурдашым, къонакълай,

Сююнмеге– сюймеге.

Болгъан бусакъ жанавруш,

Уьйренейик гечмеге.

 

Гел, къурдашым, къонакълай,

Айтма дертинг-сырынгны.

Мен гьазирмен йырлама

Лап да сюйген йырынгны.

 

Гел, къурдашым, алгъасап,

Алдын йимик уьюме.

Сени гёрсем, айтма бир,

Юрегим бек сююне.

 

Гел, къурдашым, бизге сен,

Алып ювукъ-къардашны.

Къыйын тапма дюньяда

Сенден артыкъ къурдашны.

 

Оьмюрюм бара гетип

Гьар гюн къонакъ къаршылай.

Гел, къурдашым, алгъасап,

Чакъыраман къонакълай.

 

Сав Яхсайым биле чи

 

Гечигесен, гечиге

Сен англамай юрегим.

Гьёкюнмеге тюшмесин,

Мен болмасам герегинг?

 

Герегинг де, юрегинг,

Бир менмен чи англасанг.

Сюйме бир де болмассан,

Эгер халкъгъа тынгласанг.

 

Ёкъ хыялым токътама,

Йибермейли гелечи.

Мен сени сюегенни

Савлай Яхсай биле чи.

 

Сюемен этме мюкюр

 

Халкъ къыйынын ашасам,

Болмас бир де татыву.

«Ишлемеген − тишнемес»,

Къумукъланы айтыву.

 

Магъа къурдаш болмагъа

Эринмейген яш тарыкъ.

Ону булан ишлесем,

Бетим болур яп-ярыкъ.

 

Эринчекни эсинде

Даим бола бош орам.

Ишлемейли ашасам,

Ашым дюр магъа гьарам.

 

Иш сюеген къурдашым

Барына уллу шюкюр.

Ишсюймесни ишлеме

Сюемен этме мюкюр.

 

Къаламым

 

Сагъа аркъа таяйман

Итти мени къаламым.

Сени булан тез ете

Ювукъ-досгъа саламым.

 

Къаламым бар къолумда

Чечме юрек сырларым.

Сен болмасанг, билемен,

Язылмажакъ йырларым.

Къалам булан мен чыкъсам,

Бек тюзеле ёлум да.

Гюнден-гюнге къаламым

Къата бара къолумда.

 

Ювукъ-досум аз тюгюл,

Болса хатам гечеген.

Къаламыма минг макътав

Сырларымны чечеген.

 

Ювукъ-досгъа

 

Ажжал къарт деп етишмей,

Ете рызкъы битгенде.

Билежексиз хадирим,

Мен дюньядан гетгенде.

 

Къуйругъу къысгъа сёзюнгню

 

Ялгъан булан ёлгъа сен

Салдынг мени уялмай.

Тюзлюк чыкъмай арагъа,

Не айтсанг да, гьеч къалмай.

 

Ювугъум, сен болмасанг…

 

Оьмюрюмде биревге

Этмегенмен гьеч пуршав.

Ювугъум, сен болмасанг,

Тарыкъмы магъа яшав?

 

Этмес бугъай бирев дав

 

Дюньядагъы бар терек

Сени учун болсун бав.

Мен сени сюегенге

Этмес бугъай бирев дав.

 

Юзюнг бурдунг сен яман

 

Гюнюнг кюйлю болгъанда,

Юзюнг бурдунг сен яман.

Алча турма ашыгъынг

Болармы да гьар заман?

 

Сюрежексен яшавну

 

Мендей сени сюеген

Бармы,айт чы, гьеч улан?

Сюрежексен яшавну,

Бирлешсенг мени булан.

 

Гьёкюнмеге тюшмесми?

 

Агъачкъомуз тюгюлсен

Къылын тартып кюйлеме.

Биревню де пешемей

Сен кимсен, айт,сёйлеме?

 

Сендей атып сёйлейген

Гёрмегенмен гьакимни.

Гьёкюнмеге тюшмесми,

Сан этмесенг гьар кимни?