Яшав – ябушув деп негьакъ айтылмагъандыр. Яшав учун, яшамакъ учун къайсыбыз ябушмагъанбыз. Яшав бизге савгъат этген къаршылыкълар: акъ булан къара, бийик булан алаша, аччы булан татли, оланы къайсын-бирисин эсгерейим, булар бары да тувумундан тутуп бизин ябушувгъа, яшав учунгъу гьужумгъа уьйрете туруп гелген. Къайсыбыз да яшав канзилерден оьрленип де, дёгереп тюшюп де гетгенбиз. Тек амма шо яшав канзилерден сыргъаламай, даим оьрге гётерилмек буса, ким де бажаражакъ къуллукъ тюгюл. О къуллукъ авараланы янгыз уллу ругьлу Адам енгме бажара.
Оьрде мени башымда бишген пикрулар негер буса да Рашит Пашаевич Аскерхановну атын юрютеген Хасавюрт шагьар больницаны яшлар табагъан бёлюгюнде 30 йылгъа ювукъ акушер-гинеколог болуп ишлейген Айида Исрапиловна Къайырбековагъа гёчме борчлу этди.
Яш заманындан башлап доктор касбугъа гьасиретлик Айидагъа атасы Исрапилден баш алгъанын ол оьзю де уллу ругьланыв булан эсгере.
– Атабыз узакъ йылланы боюнда доктор болуп ишлеп турду. Ишден къайтгъанда да бир-бирде ону артындан гелип чакъырып алып гете эдилер. Бир-бир гезиклерде ону аш ашама заманы да болмай къалса да, арыгъанын айтып, кант этип бир де эслемегенбиз. Огъар акъ халат оьтесиз гелише эди. Атабыздан гелеген дарман ийислер!
Кёп эртерекден врач касбугъа гьашыкъ эдим, огъар янгыз атам Исрапил «гюнагьлы» экенине гьали де сююнемен.
Башлапгъы класлардан тутуп охувгъа гьаваслы Айида Къайырбекова школаны жамият ишлеринден бир де къачмагъан. Класда пионер отрядны председатели, комсомол чагъында гиччипавлагъа вожатый, учкомну башчысы болуп иш гёрсетген къыз школаны янгыз «беш» къыйматгъа битдире. Школаны тамамлагъан йыл мединститутгъа документлерин тапшурса да, экзаменлерден оьтсе де, конкурсдан чыкъмагъан Айида Къайырбекова ругьдан тюшмей, документлерин къайтарып алмай, гьазирлик курсда охума токъташа.
Аталардан къалгъан асрулар сезе гелген сюйген етер муратгъа деген айтыв оьзюню гючюн тас этмегенге мелте къыз теренден тюшюне. Йылныки недир, гёз юмуп, гёз ачгъанча дегенлей оьте. Айида Къайырбекова – медицина институтну студенти. «Онда тюшген булан битип къалмай,–дей ата Айидагъа, – оьз касбусун «уьч» къыйматгъа билеген доктордан доктор болмай. Оху, къызым, оху. Тек мен гележекге сагъа докторланы хаталары къабурланы безер, муаллимлени хаталары яшавда гезер деген аталар сёзлерин аманат этемен. Билмей къалгъан затынг бар буса, тартынма, сора».
Гертилей де, атасы Исрапилни алгъышлы насигьатына амин кюйде къалгъан Айида Къайырбекова мединститутда да оьзюн гёрсетме бажара. Ол янгыз уьлгюлю студент болуп къалмай, оьр охув ожакъны жамият ишлерини жагь-жигерли ортакъчысы да дюр. Яш къызны оьзге тенглилери йимик киногъа барма, йыравланы концертлерине юрюме заманы да къалмай деме ярай. Ону бош вакътисинде янгыз китапханада излеме бажарылагъаны къурдаш къызларына чы нечик де, гьатта дарс беривчюлени кёплерине белгили. Охувну алдынлысы Айида Къайырбековагъа кёп сююп танглагъан касбугъа охумакъ – гьар гюнлюк, даимлик насипге тенг. Шо насипли шагьра ёлуна биринчи абат алгъан Аида Къайырбекова мединститутну уьстюнлю кюйде битдирген сонг, Хасавюртдагъы шагьар больницаны яшлар табагъан бёлюгюнде интернатурада охуй ва шо бир вакътини ичинде белгили докторланы иш сынавун да уьйрене.
Заманлар сув йимик агъа, доктор касбугъа гьасирет къыз, сюйген етер муратгъа дегенлей, аврувлагъа рагьмулу къолун узатма болагъанына оьзюн насиплиге гьисаплай. Оьзю ишлейген больницаны яшлар табагъан бёлюгюнде нече яш оьзлени биринчи «ингнгасы» булан нече керен айлананы янгыртгъан экен?! Ону санавун ким билме бола?!
– Кёп аналар орамда танып сорашалар, озокъда, оланы бары да эсимде къалмагъанбуса да, мени таныйгъаны, унутмагъаны юрекде арив ойланы, умутланы тувдура, – дей Айида Исрапиловна, бизин булан лакъыр эте туруп.
Айида Къайырбекова табиатына гёре яшавда алгъа юрювню къабул этип яшайгъан адам. Шону учун болма ярай, ону больницаны яшлар табагъан бёлюгюню оьр даражалы докторун, 2016-нчы йыл янгы ачылгъан медицина коллежге ишге чакъыралар. Бир вакътини ичинде студентлеге билим бермек ва больницада ишлемек – Айида Къайырбекова учун жаваплы къуллукъ.
– Айида Исрапиловна, – дей бизин булан ёлукъгъан коллежни директору, тарихи илмуланы кандидаты Разия Шамшединовна Магьамматова, — ишине гьакъ юреги булан янашагъан муаллим. Ол директорну охув ишлеге къарайгъан заместители ва терапия, педиатрия, гинекологиядан дарс беривчю болуп ишлей. Студентлеге мугькам билимлер бермекден къайры, ол ата-аналар булан да байлавлукъ юрюте. Ону сиптечилиги булан коллежде оьтгерилеген конкурслар, олимпиадалар студентлени мугькам билим алывуна болушлукъ эте. Айида Исрапиловна оьтген йыллар шагьарны башчысыны ва Дагъыстан Республиканы савлукъ сакълав министерлигини гьюрметлев грамоталарына лайыкълы болду.
Гьайлы ана, белгили врач ва педагог Айида Исрапиловна Къайырбекова агьлюсю Хангерей булан бирликде дёрт къыз оьсдюргенин ва оланы уьчевюню къысматлары докторлукъ касбу булан байлавлу экенине бир де ажайыплыкъ этмейбиз. Бу ерде атасы балыкъчы буса, авлети де сувгъа багъар деген айтыв Айида Исрапиловнагъа оьтесиз къыйышывлу геле.