Арт вакътилерде Темиркъазыкъ — Кавказ федерал округуну республикаларыны арасында, айрокъда Дагъыстанда яшавлукъ-коммунал къуллукълар йимик, айлана якъдагъы сатыв юрюлеген базарларда, тюкенлерде де багьаланы гьатдан озуп барагъаны къоллавчуланы янындан якъланмайгъаны англашыла. Уьстевюне, багьаланы артып тербейгенине де къарамайлы, этилинеген къуллукъланы ва сатылагъан малланы сан яны да алывчуланы рази къалдырмай. Чакъда-чакъда къоллавчулар къуллукъларындан магьрюм къалып, айлана ягъыбызда къыставуллу гьаллар тувлунагъаны мердешге айлангъан.
Бугюнлерде Дагъыстан пачалыкъ техника университетни жыйынлар оьтгерилеген уллу залында къоллавчуланы ва оланы къуллукъларын кютеген къурумланы, ихтиярларын якълайгъанланы, увакъ бизнес булан машгъул болагъанланы вакиллерини арасында болгъан гьакълашыв да бу йылны башындан тутуп багьаланы гьатдан оздуруп гётерилгени булан байлавлу эди. Шонда ортакъчылыкъ этген ДР-ни энергетика ва тарифлер, къурулуш, ЖКХ, архитектура министерликлени башчылары Марат Шихалиев, Александр Нестеров, къоллавчулагъа газ ягъарлыкъ, электрик ток ва сув береген компанияланы вакиллери бу йылны башындан тутуп багьаланы не саялы артгъанына байлавлу къысгъаракъ баянлыкъ бердилер.
– Дагъыстанны яшавлукъ- коммунал хозяйствосу бузукъ гьалда, – деп башлады оьзюню сёзюн Александр Петрович. – Талаплар да йыл сайын арта. Дагъыстанда яшавлукъ къуллукълардан пайдалангъанланы санаву 3 миллиондан айланагъан. Уьстевюне, бизин республикабызгъа къонакълай ял алмагъа, савлугъун беклешдирмеге гелеген туристлени санаву да йылдан-йылгъа 20 процентлеге артып тура ва умуми санаву 2 миллионгъа ювукълашгъан. Айтмагъа сюегеним, ЖКХ къуллукълар учун къоллавчулагъа багьаланы артдырып харж топламаса, агьамиятлы масъалаланы чечмеге четим, янгыртмагъа тарыкъ.
Александр Нестеровну пикрусун якълап Марат Шихалиев де арагъа салынгъан масъалагъа байлавлу болуп оьз пикруларын малим этди.
– Багьаланы артдыргъынчагъа алданокъ бизге де къоллавчуланы яшавлукъ къуллукъларын кютеген къурумланы башчылары булан гьакълашып, оланы пикрусун аян этмеге ва тарифлени артывуна байлавлу къарарны да къабул этмеге тюшдю, – деди Марат Шамилевич.
Оланы пикруларын якълап газ, сув, электрик ток береген къурумларыны ёлбашчылары ва касбучулары залда жыйылгъан къоллавчуланы, айрокъда увакъ бизнес булан машгъул болагъанланы янындан уллу разисизликлени тувдурду.
Неге десегиз, дагъысын айтмагъанда, сувну багьасын бирден 7 керен артдырмагъа тюшмей эди. Сонг да, яшавлукъ-коммунал къуллукълар учун гьагъын тёлемейгенлени, тюпден таба экономиканы яшыртгъын тармагъына бойсынып иш гёрегенлени санавун ачыкъгъа чыгъармагъа тарыкъ бола. Низамгъа арт бермей, оьз заманында гьагъын тёлейген къоллавчуланы не айыбы бар, урлайгъанлар учун да тёлемеге герекми деген соравлар тувулунду.
Экономикасы оьсген, яшаву алгъа гетген пачалыкъларда къол-лавчуланы къыйнамай, агьамиятлы масъалалар аслу гьалда пачалыкъны ва шолай да маячыланы харжларына кютюле. Неге десегиз, тарифлени артывуна байлавлу къурулгъан къарар законсуз кюйде къабул этилинген. Айтмагъа сюегенибиз, къарарны къабул этгинчеге алданокъ шону учун гьазирленген проектин «Дагестанская правда» газетде печат этип, къоллавчуланы пикрусун да гьисапгъа алып, сонг пайдаландырывгъа бермеге герек бола эди.
Шо саялы бир тайпа далапчы гюплер, къоллавчулар эсгерилген къарарны законсуз деп гери урмакъ муратда судгъа да бергени аян болду. Бизге де алгъасавлукълагъа ёл бермейли, суд чыгъарагъан къарарны къаравуллап токътама тюшедир.
Озокъда, булай агьамиятлы масъалада къоллавчуланы ихтиярларын якълайгъан къурумлагъа йимик, монополиягъа къаршы иш гёрегенлеге де оьз борчларына жаваплы кюйде янашмакъ къала. Къоллавчулар олардан да кёмек чараланы къаравуллай.
Къ. КЪАРАЕВ.
СУРАТДА: жыйындан гёрюнюш.
