Сув булан сыйланайыкъ

 

 

Ер юзюнде яшавлукъ этеген адамлар ичеген сувсуз 2-3 гюнден артыкъ турма болмай деп токъташдыра илму да, алимлер де. Озокъда, бек уьзюрю болгъанда адамлар жумалар булан сувсуз, янып-гююп амалсыз болуп тургъанына да мисаллар бары белгили. Адамны санларыны 60-70 проценти  сувдан амалгъа гелген. Шо себепден инсанлар эжел заманлардан берли де, отав тутуп, юрт къуруп яшавлукъ этмек учун амалдан геле туруп  ичме ярай­гъан таза сув бар ерлени танглай гелген.

 

Буйнакск районда  ичмек учун къоллама ярайгъан тазасы таза, сюзюгю сюзюк, салкъын суву булангъы булакълар 1960-нчы йыллар, бизин гиччи, яш заманларыбызда нече де бар эди.  Чакъны йыл сайын исси болуп, къургъакъ гелегенини, сонг да адамлар тав ва тавтюп бойдагъы сувну сакълайгъан агъачлыкъланы гесип-къырып къоллай­гъанлыкъны себеплеринден, аста-аста шо булакълар кемий ва къуруй башлады. Юртларда яшайгъанланы санаву артып тербейгенни де гьисапгъа алгъанда ичеген сувну къытлыгъы айрыча билинеген болду.

Буссагьатгъы вакътиде Буйнакск шагьарда ва районну  юртларында яшайгъанланы кёп яны Чиркей бойдан, Къойсув оьзенден тартылгъан сув булан пайдалана. Шо бойдан он йыллар алъякъда салынгъан быргъылардан гелеген сув адамлагъа болур чакъы етишмейгенин гьисапгъа алып, сув кёп сыягъан оьлчевю уллу быргъылар булан тарт­макъны масъаласы гёз алгъа тутулуп бир хыйлы ишлер этилип де тура.

Буйнакск районда ва шагьарда яшайгъанланы гьалиги заманны талапларына жавап береген сан янлы ичеген сув булан таъмин этивню ёлларын ахтара туруп, гетген йылдан тутуп «Таза сув» деген проектни яшавгъа чыгъа­рыв булан байлавлу иш токъталмай юрюлюп тура. Ичеген сув Чиркейден Буйнакскиге ерли оьлчевю уллу  быргъылар булан 31 чакъырым мезгилге тартылажакъ деп къаравуллана. Шо быргъылардан бир сутканы ичинде 37, 5 минг кубометр сув алма бажарыла. Ювукъ заманда Буйнакск шагьарны ичиндеги таза эсгиленип турагъан сув быргъыланы да янгырт­макъ гёз алгъа тутула.

Ичеген сувну сан янын яхшылашдырмакъ  ва ватандашланы толу таъминлигин болдурмакъ муратда, Буйнакск район администрацияны башчысы Уллубий Ханмурзаевни тапшурувуна гёре  кёмекчиси Гьажимурат Халимбеков Москва шагьарда болуп «Ростех» деген Пачалыкъ корпорацияны «М.Ф. Стельмахны атындагъы «Полюс» деген Илму ахтарыв институтуну» акционер жамиятыны ёлбашчылары булан ёлугъув оьтгерген.

Шо ёлугъувда институтну Генеральный директору, техника илмуланы доктору, профессор Е.В.Кузнецов, институтну илму ёлбашчысы Г.К.Сафаралиев, физика-математика илмуланы доктору, профессор, Россияны илмулар Академиясыны член-корреспонденти, Москва-Пекин деген эки де якъ булан байлавлукъ иш юрютеген Центрыны ёлбашчысы Максим Захаров ортакъчылыкъ этгенлер. Эсгерилген акционер жамияты сувну тазалы­гъын болдурагъан алдынлы къайдаларын яратыв ва ишге салыв булан машгъул. Ёлугъувну гьасиллерине гёре «Полюс» деген Илму ахтарыв институтну къуллукъчуларыны эксперт бёлюгю Буйнакск районгъа гелип тийишли ишлени оьтгережек деп къаравуллана.

 

Казим КАЗИМОВ.