Къайсыгъыз да грип аврув яйылып барагъанны гьар гюн гьис этегенигизге бирдокъда шекленмеймен. Шогъар да грип ва оьзге инфекция аврувлар юкъгъанлар айыплы деп гьисаплайман. Неге тюгюл, айланабызда авруй туруп ишине барагъанланы да, къыргъа чыгъып айланагъанланы да гёребиз чи.

Врачлар-касбучулар кепсиз адамлагъа уьюнде ятып, къаркъарагъызны гьайын этип, аврувугъузну мекенли кюйде бакъмагъа герек деп бир токътамай буваралар. Тек кёплер шогъар къулакъасма сюймей. Биревлер сувукъ тийип къалардан къоркъуп, эшик-терезесин ачып, уьйлерине гьава къакъдырмагъа сюймей. Уьстевюне, оланы уьйлериндеги иссиликге чыдамагъа, тынышынгны алмагъа оьтесиз четим бола. Шолай шартларда савлар да авруйгъаны мекенли.
Тюзю, адамлар да грипни арагъа чыгъа­гъан тюрлю-тюрлюсюнден тазза дегенче инжинип де туралар. Шоланы коронавирусдан айырмагъа да тынч тюгюл. Барысыны да бир йимик белгилери бар демеге ярай.

Дагъы да эсгерсем, биревлер дарманланы аты чыкъгъанны да сюймей, кампотлар, тюрлю-тюрлю савлукъгъа пайдалы отлардан этилген чайлар ичип, къаркъарасын бир кюйге гелтирмеге гьаракат эте. Башгъа тайпа адамлар текарангъа кепсиз болса, шоссагьат антибиотиклер алмагъа аптеклеге алгъасай. Бир-экини ичсек, саппа-сав болуп къалабыз деп сююнюп айталар. Оланы заралы гьакъда бир де ойлашмайлар. Шогъар байлавлу Россияны савлукъ сакълав министерлигини югъа­гъан аврувлардан штатда тюгюл баш касбучусу Владимир Чуланов оьзюню баянлыгъында шулай ­англатыв берди:

–ОРВИ, шогъар къошулуп грип де, аденовирус инфекция да, оьзгелери де антибиотиклеге ­тынгламайгъан вируслардан гелеген аврувлар экенни эсигизде сакълагъыз. Антибиотиклени къолласагъыз, аврувгъа кёмек этмеге чи нечик де, савлугъугъузгъа хыйлы зарал гелтирме бола. Шо агъулу дарманлар адамны аврувгъа тарытгъан бактериялардан къайры, ону къаркъарасында иммунитетин бир кююнде сакълама кёмек этеген тийишли нормада турагъан бактерияланы да заралландыра. Антибиотиклени пайдаландырмакъ учун шогъар мекенли себеплер болмагъа тарыкъ. Шо антибиотиклени бактериальный инфекциялар артыкълыгъы булан кёп болгъан заманда врачлар аврувгъа язмагъа, гёрсетмеге герек.

Алда бир керен шо зиянлы дарманлагъа байлавлу Россияны савлукъ сакълав министерлигини микробиология ва дарманланы микроблагъа къаршы турувун тергейген штатда тюгюл баш касбучу Роман Козлов да антибиотиклер вируслагъа таъсир этмейгенни, шоланы пайдасы ёкъ экенни билдирген эди. Врачлар булан гьакълашмай, аврувдан арчылабыз деп, оьзбашыгъызгъа даим антибиотиклер ичип турсагъыз, къаркъара­гъызны дарманлагъа къаршы туруп болмайгъан ерге чыгъарма боласыз. Айрокъда сынаву ёкъ медицина къуллукъчу аврувну тергевлерден чыгъармай, шоланы къоллама таклиф этсе, аллергия бермеге болагъандан къайры да, анафилактика шок да этмек бар деп англатгъан эди. Шо саялы грипден ва башгъа югъагъан инфекция аврувлардан гьарибизге сакъ болмагъа герек. Кимге де авруй туруп, иссилиги де булан негьакъ айлана турмай, заманында чаралар гёрмеге герекни унутмагъа тюшмей.
Биревлер спирти булангъы ичкини дармангъа йимик оьлчевю булан ичсе, грипни эбинден гелмеге бола деп эсгерелер. Медицина къуллукъчулар шо да дурус пикру тюгюл экенни токъташдыргъан. Спирти булангъы ичкилени арекде сакълама герекни унутмагъыз.

Бир нече таклифлеге къулакъасып, агьамият берип янашсагъыз, грип аврув 4-нчю гюнге бир ёрукъгъа тюшежек.
Сиз савлугъугъузгъа зарал гелтирмеге болагъан бир нече затгъа тергев этигиз. Эгер де сиз, уьйде къалмай, ятмай, авруйгъан кююгюзде аякъ уьстде турсагъыз, аврув оьрчюкмеге, къаркъарагъызны дагъыдан да бек бузукълашдырмагъа, гьалсыз этмеге бола. Мисал учун, инфекция бактерияланы (пневмония, бронхит, отит, гайморит) санларына яйылыву гючлене, теренлеше. Муна шолай даражагъа етишгенде, врачлар кюйсюз адамгъа антибио­тиклер ичмесе, уколлар этмесе, адам сав болмажагъын, эбин тапмагъа оьтесиз къыйын экенни англата. Аврув дазулардан чыгъып, шайлы къыйынлашгъанда, адамны оьлюден къутгъармагъа бажарылмай.

Ондан къайры да, авруй туруп бир-бир санларына, мисал учун, юрегигизге де бек гюч этмеге имканлы. Шону натижасында аритмия, кардиомиопатия, миокардит болмакъ бар. Сонг да, къаркъарагъыз агъуланагъандан къайры, бюйреклеригиз, бавуругъуз заралланып, гепатит, пиелонефрит, гломерулонефрит аврувлагъа тарыта. Олай да, менингит, менингоэнцефалит бола, башмайы шише. Уьстевюне, авруй туруп, къыргъа чыгъып, ишине барып айланса, адамлар булан къатнаса, оьзгелеге де юкъдура, оланы савлугъуна да къоркъунчлукъ гелтире. Шоланы биле, англай туруп, башгъаланы савлугъун ­агъуламайыкъ.