Он сегиз йыл чагъынгда,
Акъ гире мунда чачынга.
Ант этейик, къурдашлар,
Шо уланланы унутмасгъа.
Жанын-къанын аямагъан
Афгъанистан топуракъда.
(Солдат йырдан)
Охувчуларыбызгъа бизден гьали де онча йыракъ тюгюл тарихибизде 1979-нчу йыл декабр айны 25-нде не йимик агьвалат болгъан эди деп сорасакъ, шоларда тувра оьзлер ортакъчылыкъ этгенлерден къайры, оьзгелер эсге алар деп эсиме гелмей. 43 йыл алъякъда бизин о замангъы уллу уьлкебизни асгерлерини бир гесеги Афгъанистангъа гийирилген. 10 йыл юрюлюп тургъан шо давда 2958 дагъыстанлы ортакъчылыкъ этген. Юзден де къолайына, ата-ананы къара къайгъыгъа дёндюрюп, уьюне эсен-аман, сав къайтмагъа насип болмагъан.
Тёбенкъазанышлы Мама Гьажиевни армиягъа 1979-нчу йылны язбашында чакъыргъан болгъан. Янгы йылны буса ол Афгъанистанда совет асгерлени арасында къаршылагъан. Анасы Умукюсюмню аяп, давгъа-явгъа тюшгенин билдирмеген. Кагъызларында: «Дазуда токътагъанбыз. Бир къоркъунчлукъ да ёкъ. Мени булан Кавказдан чакъырылгъан кёп яшлар бар. Йырлайбыз, бийийбиз, гитараны уста кюйде согъуп бажарагъанлар да бар…», – деп язгъан. Гьакъыкъатда буса Мама 14 хас асгер чараларда, 16 гечеги пусгъунларда ортакъчылыкъ этген.
Шолай пусгъунланы бирисинде, ачыкъ этип айтгъанда, 1981-нчи йылны февраль айыны 4-нде, Кундуз шагьарны къырыйында Мама Алиевич Гьажиевге авур яра тие. Госпитальда врачлар къоччакъ асгерчини оьлюмден къутгъарма къараса да, ол арадан сегиз гюн оьтюп гечинген. СССР-ни Оьр Советини Президиумуну Указы булан М.Гьажиев Къызыл Юлдуз орден булан савгъатлангъан.
Бу уллу къумукъ юртдан Афгъанистанда бирдагъы улан жан берген – Мурат Абсаматович Абакаров. 1982-нчи йылны май айында совет асгерлени «КамАЗ» машинлери душманланы гючлю топ атышывуну тюбюне тюшюп къала. Лап алдагъы машинни гьайдавчусу Мурат Абакаров авур яралана. Буса да, машинин токътатмай, неге тюгюл колонна бир мюгьлетге сама токътап къалса, биревге де сав къалмагъа имканлыкъ болмажагъын англай. Муратгъа бирдагъы яра тие, тек шогъар да къарамай, машинин къоркъунчсуз ерге чыгъара. Игитни «Къызыл Юлдузун» атасына тапшуралар.
Озокъда, Афгъанистандан къайтмай къалгъан уланларыбызны гьакъында тезден берли айрыча китап язмагъа герек болгъандыр. Аллагь буюрса, шо этилме де этилер. Бугюн буса, гелигиз, бизин къумукъ уланларыбызны гьарисини атын эсге алып, олагъа гьюрмет этейик.
Мамаев Ражап Мамаевич – 1982-нчи йылны октябр айында авур яралангъан, госпитальда оьлген. Магьачкъалада тувгъан ва гёмюлген.
Амаев Магьаммат-Салам Измутдинович – 1984-нчю йылны сентябр айыны 2-синде оьлген. Магьачкъалада тувгъан. Къарабудагъгент районну Аданакъ юртуну къабурларында гёмюлген.
Болатов Вагьит Юсупович – 1985-нчи йылны июль айыны 15-нде авур яралангъан, госпитальда оьлген. Магьачкъалада тувгъан ва гёмюлген.
Адаев Имамутдин Ибрагьимович – 1982-нчи йылны февраль айыны 11-нде оьлген. Каспийскиде тувгъан ва гёмюлген.
Къачакъаев Абдулмуъмин Гьюсейнович – 1985-нчи йылны апрель айыны 15-нде оьлген. Къарабудагъгент районну Уллубийавулунда тувгъан ва гёмюлген.
Къапаров Алхан Абдулнасурович – 1987-нчи йылны июн айыны 4-нде оьлген. Къызылюрт районну Шавхалянгыюртунда тувгъан ва гёмюлген.
Элдаров Анварбек Алхузурович – 1982-нчи йылны август айыны 21-нде оьлген. Хасавюрт районну Яхсай юртунда тувгъан ва гёмюлген.
Ибрагьимов Расул Ярашевич – 1986-нчы йылны июль айыны 6-нда оьлген. Хасавюрт районну Яхсай юртунда тувгъан ва гёмюлген.
Къазиханов Шамил Расулович – 1984-нчю йылны апрель айыны 15-нде оьлген. Буйнакск районну Тёбен Жюнгютей юртунда тувгъан ва гёмюлген.
Салимов Вали Жаппарович – 1985-нчи йылны ноябр айыны 23-нде оьлген. Буйнакск районну Ишарты юртунда тувгъан ва гёмюлген.
Къадыров Абдулкъадыр Запирович – 1982-нчи йылны май айыны 23-нде оьлген. Гьайдакъ районну Мажалис юртунда тувгъан ва гёмюлген.
Шамурзаев Арсен Тарханович – 1985-нчи йылны апрель айыны 23-нде оьлген. Темиркъазыкъ Осетияны Моздок районуну Къызлар юртунда тувгъан ва гёмюлген.
Жанлары женнетлени тёрюнде болсун!
Игитлеге тувмакъ бардыр, оьлмек ёкъ!
