Гьажи Садрутдинов 1923-нчю йылда Тёбен Къазанышда тувгъан. Школада 7-нчи класны тамамлап, ол Буйнакск шагьардагъы сатыв-алыв техникумгъа тюше, ону да битдирип, райпода бухгалтер болуп ишлеме башлай. Шо вакъти ону атасы, анасы да гечинип, агьлюню намусу яшлардан уллусу огъар тюше. Уллу Ватан даву башланып, асгерге чакъырыла.

Ватан дав башлангъан сонг, асгер къуллукъгъа чагъы етген жагьиллеге, орта чагъындагъы эргишилеге де, оьзлени кёп сююп бакъгъан касбу ёлларын бёлмеге тюшген. Оланы бирлери, армия яшав булан ювукъдан таныш болуп, ону абурун, сыйын англагъанда, оьзге касбуну танглагъан. О касбугъа оьмюрюн багъышлама да рази болгъанлар. Шо – «Ватан якълавчу» деген, патриот ругь синген герти эргишилени касбусу. Мен оьзюню гьакьында айтмагъа сюеген Гьажи Садрутдинов да – шолардан бириси. Ол полковник чинде пенсиягъа чыкъгъынча шо ёл булан юрюген.

1941-нчи йылда асгерге чакъырылгъан Гьажи Сад­рутдиновну Буйнакск военкоматдан таба Краснодар шагьаргъа йиберелер. Асгер командованиеси ону зенит-артиллерия училищеге охума сала. Училищени ол оьр къыйматлагъа битдире. Артда да погонларында эки гиччи юлдузлары да булангъы он тогъуз йыллыкъ лейтенант Новосибирск шагьаргъа бакъдырыла. Онда ол асгер частдан фронтгъа йиберилегенлени гьазирлей­ген бёлюкде инструктор болуп къуллукъ эте. Бир нече айдан сонг оьзю де давгъа гете.

Полковник Гьажи Садрутдинов Уллу Ватан давну йылларында Брянск, Воронеж, Биринчи Украина, Биринчи Белоруссия фронтланы тюрлю-тюрлю асгер бёлюклеринде дав эте туруп, фашистлени ахырынчы «атаву» Берлинге етише. Магьмут Гьажиевни «Къазанышны къагьруманлары» деген китабында о гьакъда булай эсгериле: «Ол душман булангъы ябушувланы кёбюсюн 22-нчи гвардиялы зенит-артиллерия дивизияны составында оьтгерген. Бу дивизия, оьр асгер командованиени буйрукъларына гёре, фронтланы лап да жаваплы бойларына бакъдырыла болгъан».

Озокъда, бир фронтдада къагьрулу давларда ортакъчылыкъ этме тынч болмай. Гьажи Садрутдинов оланы хыйлыларын гёрген. Ол аты айтылгъан асгер башчы Катуковну 1-нчи гвардиялы танк армиясында, 4-нчю зенит артиллерия дивизияда душманны дагъытмакъ учун юрюлген давларда да ортакъчылыкъ этген. Киев, Житомир, Варшава шагьарланы азат этмек, Берлинни алмакъ учун да юрюлген уллу давларда да оьзюню къоччакъ хасиятын, бажарывлу офицер гьюнерин де гёрсетген.

Дав токътагъанда да герти офицер Садрутдинов асгер къуллугъун тамамламагъан. Касбусун камиллешдирмек учун Курск шагьардагъы асгер къуллукъчуланы билимлерин артдырагъан курслагъа охума тюше. Оланы да оьр къыйматлагъа битдирип, Германияда, Закавказьеде, Прибалтикада асгер округ­ларда, асгерлени центральный группасында къуллукъ эте. Ондан къайры да, Гьажи Садрутдиновну Венгрияда, Чехословакияда болуп гетген дав къалмагъалланы вакътисинде онда бакъдырылагъан частны командири этип йибергенлер.
Адамгъа толу багьа берме сюйсенг, ол яшавунда оьтген ёллагъа агьамият берип тергевлю къарама тарыкъ боладыр деп эсиме геле. Гьажи Садрутдинов шо янындан оьтесиз бай. Дав йылларда ол кёп тюрлю ерлерде болгъанындан къайры да, давдан сонггъу йылларда Латвияда да 20 йыл яшагъан. О вакъти ону къызы бу республиканы бир шагьарында тура болгъан. Полковник Садрутдинов да пенсиягъа чыкъгъанда ону янына къайтгъан. Шо шагьардагъы орта школада асгер къуллукъдан дарслар бере болгъан.

Уллу Ватан давну ортакъчысыны гьакъында яза туруп, Магьмут Гьажиев ки­табында дагъы да булай эсгере:
«Гьажи оьзюню уьягьлюсю булан бирликде бир уланы ва бир къызны оьсдюрген, тарбиялагъан. Къызы консерваторияда билим алып, охугъан еринде дарс бере. Уланы Дагъыстан пачалыкъ университетни радиотехника факультетин битдирген. Бир башлап Каспийск шагьардагъы «Дагдизель» заводда ишледи. Сонг комсомолну област комитетини ишчи яшёрюмлеге къарайгъан бёлюгюню заведующийи болуп бир нече йыллар чалышды. Гьали Волгоград шагьарда бир къурулуш управлениени ёлбашчысы».

Оьрде айтгъан эдим, Гьажи Садрутдинов агьлюдеги яшланы уллусу болгъан. Ондан сонг гелеген инилери: Изамутдин, Мухтар, къызардашы Патимат, яшлай ата-анасын тас этсе де, уллусу давгъа гетип олардан айрылгъанына да къарамайлы, гьариси оьз къысматын оьзгелеге де уьлгю болардай къурма бажаргъан.
Изамутдин Садрутдинов школада муаллим, ерли колхозну «парткомуну» секретары, юрт советни председатели болуп кёп йыллар ишледи. Ол бек таъсирли къараву, юрюшю ва сёзю булангъы адам эди. Юрт учун ишлеп, яхшы янындан халкъны эсинде къалгъан гьакимлерден бириси.

Мухтар Садрутдинов юрт школада къумукъ тил ва адабият предметлерден дарс береген муаллим эди. Ол эрши къылыкълыланы гёрюп болмайгъан хасияты булангъы, халкъ арада гёрсетмесе де, ичинден бек оьктем адам эди. Магъа да школада 5 йыл дарс берген. Дарсны яртысы, инсанны къаркъарасына илинеген яман къылыкълардан сакъ болугъуз дегенлей, къурулуп оьтгерилеген лекция йимик оьте эди.
Патимат да оьзюню яшавун педагогика ишге багъышлагъан. Буйнакск, Магьачкъала шагьарланы школаларында муаллим касбуну юрютген.