Заманлыкъгъа деп этилген иш кёбюсю гезиклерде даимликге къалып къала. Заманлыкъгъа гелген эдим, ­оьмюрлюкге къалып къалдым деп кёплерден эшитгенбиз. Айрокъда яшлар булан байлавлу ишге заманлыкъгъа деп гелгенлер яшлардан айрылып болмай, оьмюр боюнда шонда къалып да къала. Гьалиги заманда яшлагъа бакъгъан айрыча сююв, жаваплыкъ, гьасиретлик болмаса, школада, яшлар бавларында ким де ишлемеге рази болмай.

Жамиля Гьюсейнова оьзю муаллимлени агьлюсюнде тарбиялангъан. Жамиляны атасы Нургьабутдин Бегеев Уьчгент юртдагъы орта школада орус тил ва адабият дарсланы муаллими, школаны директору болуп кёп йыллар чалышгъан. Ону муаллимлик стажы 50 йылдан артыкъ. Анасы Умразият Батаевна да – сынавлу муаллим. Уьчгент школада тарих дарсланы муаллими болуп бугюнлерде де чалыша. Бегеевлени агьлюсюнде тувгъан яшлар да гиччиден берли муаллимлик касбуну танглай.

Жамиля оьзю касбу танг­лагъан ёлланы гьакъында айта туруп: «Бизин агьлюде оьсген яшлар гиччиден тутуп къайсы касбугъа ес болажагъы алданокъ белгили эди. Атам-анам оьмюрюн яшлагъа багъышлагъан. Олардагъы яшлагъа сююв, билимге гьасиретлик бизге де тувмадан синген деп айтмагъа ярай. Мен школаны тамамлагъан сонг Дагъыстан пачалыкъ педагогика университетни филология факультетине охумагъа тюшдюм. Атамны ёлун тангладым. Мени къызардашым да – муаллим».

Дагъы айрылып болмай экен

Жамиля Гьюсейнова университетни охуп битдирмеге аз къалып турагъанда, охувуну ахырынчы йылында уьйленген. Уьйленген сонг тиштайпалагъа бир-бирде уьйде къалмагъа герек болагъан гезиклер бола. Ону яшы тувгъангъа гёре, охуп битгендокъ, ишге чыкъмагъа имканлыгъы болмай. Биринчи яшын яшлар бавуна бермеге баргъанда, яшлар бавуну заведующийи оьзлеге ишге гелмекни таклиф эте. Яшлар да бираз оьссюн, сонг школагъа чыгъарман деген ойлары булан иш башлагъан Жамиля Гьюсейнова бугюнлеге ерли яшлар бавундан айрылмагъан. Магьачкъаладагъы 78 номерли «Башлапгъы школа – яшлар бавунда» физкультурадан инструктор болуп чалышагъанлы, 20 йылгъа айлангъан.

«Оьр охув ожакъны охуп битдирген сонг, яшлар бавунда этген таклифге гёре заманлыкъгъа деп ишге чыкъгъан эдим. Бираз заман мунда ишлеп, сонг школагъа чыгъып къалажакъман деген къастым бар эди. Тек адам яшлагъа уьйренсе, олагъа исинсенг, дагъы айрылып да болмай экен. Мунда къалгъаныма да бирдокъда гьёкюнмеймен. Олар булан ишлей туруп, оьзюм де шат боламан, гёнгюм ачыла», – дей Жамиля Гьюсейнова.

Гьариси гиччирек «дюнья» йимик

Яшлар бавлар бир гиччирек «дюнья» йимик. О дюньяны яшаву онда ишлейген касбучулардан ва ёлбашчылыкъ этеген адамлардан гьасил бола. Магьачкъаладагъы 78 номерли «Башлапгъы школа-яшлар бавунда» коллективини иши, тарбияланагъан яшлагъа янашыву бирев де сёз тапмасдай къурулгъанына шеклик ёкъ. Оьзлер тарбиялавчулар да эсгереген кюйде, яшлар бавуну заведующийи Нажабат Магьамматова коллективни бирлешдирмек учун, яшланы онда турушун, тарбиясы токъташдырылгъан гесимлеге жавап береген кюйде болсун учун гьар заман къаст эте. Яшланы ата-аналары булан да байлавлукъ тутуп, касбучуланы да, яшланы да, ата-аналаны да разилигин къазанмакъ учун бары гючюн салып чалыша.

Шондан къайры да, эсгерилген яшлар бавуну абзарына гирсенг, бир тамаша арив безендирилген гюл бавгъа гирген йимик боласан. Абзарда чечек-гюллери булангъы сув гьавуз, гиччирек тирмен, абзарны боюнда гюллени тюрлю-тюрлю журалары оьсе. Олагъа тындырыкълы кюйде къллукъ этилинегени билине. Шолай да, яшлагъа ойнамакъ учун гьар тюрлю ясандырывлар да бар.

«Йылны тарбиялавчу­су»

Оюнланы гьакъында айтгъанда, Жамиля Гьюсейнова яшлар булан оьзюню дарсларын оюн гьисапда оьтгермеге къаст эте. Ол шолай оьтгерилеген дарсларда яшлар айрокъда гьаваслыкъ булан ортакъчылыкъ этегенин эсгере.
Жамиля Гьюсейнова яшлар бавунда ишлейген вакътисини ичинде кёп тюрлю конкурсларда ортакъчылыкъ этген. Ол 2010-нчу йылда «Йылны тарбиялавчусу» деген ярышда шагьар оьлчевде биринчи ерни алгъандан къайры да, республика тиретинде де уьстюнлюк къазанмагъа бажаргъан. 

2019-нчу йылда буса эсгерилген ярышда 3-нчю ерни алгъан.

Шолай да, ол касбу чалышывуну боюнда бир нече керен касбу усталыгъын камиллешдирмек учун гьар тюрлю курслагъа охумагъа баргъан. Шоланы ва оьзюню къастыны натижасында яшланы тарбиялав ишде оьзю къоллайгъан хас къайдаланы да аян этген.

Оьрде эсгерилген конкурсларда оьзю къоллайгъан къайдаланы кюрчюсюнде «Нетрадиционные оздоровительные технологии» деген проектни онгаргъан.

Савлугъуна зарал болмай

Жамиля Нургьабутдиновна оьзюню ишини ­гьакъында айта туруп, булай дей:
–Оьзюм филолог касбугъа охугъангъа да къарамайлы, физкультура дарсдан ­инструктор болуп неге ишлейсен деген сорав бере. Мен оьзюм де гёзлемей эдим. Тек агьлю яшавну гьаллары себеп болуп, шолай буюрулду. Бир керен де гьёкюнмегенмен. Мени иш ёлдашларым бары да сиптелеримни якълай.

Мени бек къужурлу ва яратывчулукъ, аслусу бек пайдалы ишим бар. Гьар гюн кёп сюеген яшлар бавуна физкультура дарслар оьтгерилеген залгъа ишге сююне туруп гелемен. Школа ча­гъына етишмеген яшлар булан ва башлапгъы класланы охувчу яшлары булан дарслар оьтгеремен. Олар булан байрам гюнлеге онгарылабыз, гьар тюрлю ярышлар, эстафеталар этебиз. Яшланы къаркъарасыны савлугъуну гьайын этемен.

Артдагъы йылларда айрокъда гиччипавланы савлугъу осаллашагъанны гёребиз. Гьар тюрлю аврувлар яшларда кёп болуп бара. Къаркъарасын тутагъан кюю, сёйлевюнде ва юрюшюнде кемчиликлер кёп ёлугъа. Савлугъуну осаллашывуну себеплерини бири – яшланы талашыву кемигенлиги. Шону да себеби – гьалиги заманда яшлар компьютерлер, телефонлар булан заманын кёп йиберегенлиги. Мен оьзюм юрютеген дарсларда яшлагъа заманын тюз оьтгермекни, къаркъарасыны савлугъуну гьайында гьар тюрлю физкультура тапшурувланы кютмекни пайдасын гёрсетме къаст этемен. Яшлар кёп талашгъан сайын, оланы савлугъуна пайда болса тюгюл, зарал болмай.

Бизин республикада спорт нечакъы яйылгъан буса да, шо гьар адамны яшаву-турушу деп айтмагъа бажарылмай. Тек яшлар гиччиден тутуп спортну пайдасын англасын ва оланы гьаваслыгъын артдырмакъ учун янгы къайдаланы ахтарып чалышмагъа къаст этемен.

Озокъда, яшлар бавуну тарбиялавчулары ва яшланы ата-анасы булан бирлешип бу ишде гёрмекли уьстюнлюк­леге етишмеге де бажарыла. Йылны боюнда этилинген чараланы натижалары йылны ахырында билине. Къаркъара гючю бираз осал яшланы гьалы яхшылаша. Физкультура дарслар оланы жагьлыгъын, чалтлыгъын артдыра. Яшланы къаркъарасыны гючю артгъан сайын, савлугъу да яхшылаша, аз авруйгъан бола. Уьй къуллукъларда ата-анасына кёмек этмеге къаст эте. Къайсы якъдан да гьаракаты яхшы бола.

Яшлагъа янгыз тарбия берип къоймай

Жамиля Гьюсейнованы гьаракаты, чалышыву да тергевсюз къалмагъан. Ол «Дагъыстан Республиканы билим беривюню отличниги» деген белги булан савгъатлангъан. 2020-нчы йылда «Россия Федерацияны умуми билим беривюню гьюрметли къуллукъчусу» деген атгъа лайыкълы болгъан. Ону кёп санавда баракалла кагъызлары да бар. Ону чалышывуна яшланы ата-аналарыны атындан яхшы къыймат берилген.

Яшлар бавларында чалышагъан касбучулар яшлагъа янгыз тарбия берип къоймай, яшлар бавундагъы вакътиде олагъа бары да яндан толу кюйде жавап да бере. Биринден-бири гиччипавлагъа гьарисине бир ёл тапмагъа, къыйынына-тынчына тынг­лап, оланы англамагъа ким де бажармайдыр. Гиччипавлар булан ишлемек учун, яшланы бир йимик оьз яшыдай сююп билеген, аявлап бажарагъан адам болмагъа тарыкъ. Бу касбуда йыллар бою, гьатта оьмюрюню кёп янын ба­гъышлагъан адамлар гьариси ишинде оьзлени ерин тапгъан деп айтмагъа ярай.

Яшлар бавунда тарбиялавчуну гьар гюнлюк иши ондан уллу чыдамлыкъ, сююв, гюч талап эте. Олар гиччипавлар учун илиякълы ана, рагьмулу къурдаш, гьакъыллы насигьатчы да болмагъа герек. Гьар кимде де олай узакъ заман ишлемеге чыдамлыкъ болмай.