Фольклорну ва адатлангъан маданият мердешлерибизни «Горцы» деген 6-нчы халкъара фестивалы бизин республиканы районларында, шагьарларында июн айны 5-нден 11-и болгъунча юрюлдю. ЮНЕСКО-ну якълаву булан юрюлеген фестивальгъа Франциядан, Латвиядан, Словакиядан, Тюркиядан, Алжирден, Египетден, Азербайжандан, Португалиядан, Польшадан шолай да Россияны регионлары Къабарты-Балкъар, Къарачай-Черкес, Темиркъазыкъ Осетия, Мычыгъыш, Марий Эл, Къалмукъ республикаланы ва Алтай, Ставропол, Краснодар крайланы Ростов, Пенза, Астрахань областланы яратывчулукъ коллективлери ортакъчылыкъ этди.

 

Фестивал юрюлген гюнлени уза­гъында гьар тюрлю пачалыкъланы, тюрлю миллетлени маданияты, халкъ бийивлери, милли гийимлери булан таныш болма имканлыкъ яратылгъаны, коллективлер де, къаравчулар да бири-бирин сююнюп-къуванып къаршылайгъанны гёргенде савлай дюньяны уьлкелерини гьар мююшюнде бир-бирине ошамайгъан, тек дослукъну бирликни якълайгъан халкълар барны билгенде, тамаша боласан ва сююнесен. «Горцы» деген фестивальны айланасында  тавлар элинде шолай имканлыкъ бугюнлерде оьр даражада яратылды.

Дагъыстанны маданият министри Зарема Бутаева да эсгерген кюйде, дослукъ аралыкъланы беклешдиреген булай чаралар бизин Дагъыстанны маданиятын, халкъларыны дослугъун гёрген сонг, оьз­лени пачалыкъларында, регионларында бизин республиканы абуру артажакъгъа, байлавлукъланы беклешивюне элтежекге инанабыз.

Фестивал юрюлген гюнлени ичинде бары да къонакъланы ва бизин республиканы районларыны чебер коллективлерини ортакъчылыгъы булан кёп тюрлю маданият чаралар оьтгерилди.

Къонакъланы концертлери Хунзах,  Лаваша районларда, Каспийск ва Избербаш шагьарларда оьтгерилди. Къазахстандан «Досты сазы», Латвиядан «Ямпадрацис», Словакиядан «Быстрина», Франциядан «Вершина Аланкона», Тюркиядан тюрк халкъ оюнланы бёлюгю концертлер гёрсетди.

Фестиваль чаралар июн айны 7-синде де узатылды. М. Горькийни атындагъы Рус театрны уллу залында «Горцы» деген фестивальны ачылыву гьисапда гала-концерт болду. Концерт башлангъынча да театрны фоелеринде коллективлени бир-бири булан ювукъдан таныш болуву, эсделикге сурат алывлар юрюлдю. Мунда йыракъдан гелген Францияны, Словакияны, Тюркияны, Азербайжанны  Россияда ерлешген Алтайны, Марий Элни, Кавказ халкъланы милли опуракъларыны, халкъ бийивлерини, музыка алатларыны оьзтеречелигине, байлыгъына къарап сукъланмай болмайсан.

Гала-концертни Буйнакск районну «Темирхан-Шура» ва Хумторкъали районну «Сарихум» деген бийив ансамбллери къумукъ бийив булан  башлады. Къонакъланы ва фестивальны ортакъчыларын Дагъыстан Республиканы Гьукуматыны вице-премьери Рамазан Жапаров респуб­ликаны башчысыны атындан къутлады.

Шолай да,  бизин республикада оьтгерилеген «Горцы» деген фестивальны ортакъчыларын къутлайгъан  телеграммалар Россияны маданият министри Владимир Мединскийни ва ЮНЕСКО-ну ишлерине къарайгъан комитетни жаваплы секретары Григорий Орджоникидзени атындан охулду.

Милли халкъ бийивлерини гала-концертинде Къызлар, Унцукул, Хунзах, Ботлих, Лаваша, Акуша, Сергъокъала, Магьарамгент, Хасавюрт ва Кули районланы коллективлери оьзлени бийивлерин бийиди. Сонг тыш пачалыкъланы коллективлерине сагьнада оьзлени пагьмуларын гёрсетме имканлыкъ берилди. Олардан биринчи болуп Тюркиядан гелген Истанбулну Технический университетини музыкалы пачалыкъ консеваториясыны тюрк халкъ оюнлар бёлюгю къараденгиз халкъ бийивю «Гьорон» деген милли бийив сценарийин гёрсетди. Тюрк халкъ сарынлар булан юрюлеген бу бийив гёрюнюшню къаравчулар кёп сююп къабул этди.

Тили де, маданияты да бизге ювукъ тюрк къардашларыбызны янына барып мен де хош-беш этип, саламлашып таныш болгъан сонг, бу бёлюкню ёлбашчысы  профессор Нигьал Чомерт Оьткен булан бираз лакъыр этдим. Ол: «Бир башлап тюркче сёйлейген адам ёлукъгъангъа сююндюк, бийивлерибизни ушатгъаныгъыз учун баракалла», – деди.

Оьзлени тюрк халкъ бийивлерини бёлюгюню гьакъында айта туруп, Дагъыс­тангъа биринчилей гелгенлигин, къаршылагъан кююне бек рази экенлигин эсгерди. Нигьал ханым билдирген кюйде, къараденгиз халкъланы бийивюнден къайры да, тюрклени башгъа къужурлу халкъ бийивлери барны, дагъы сагьнагъа чыгъывунда «Гьалай» деген халкъ бийивю гёрсетилежекни эсгерди.

Гала-концертде Азербайжанны «Жангир» деген коллективи, Алтайдан музыкалы коллектив ва башгъалары да оьзлени пагьмуларын гёрсетди.

Озокъда, Дагъыстан миллетлени гьарисини милли гийимлерин, халкъ адатларын сакълагъанлыгъы бири-бирине ошамайгъанлыгъы къонакъланы да гьайран этди. Милли опуракъланы байрамын оьтгерегенлигини маънасы ва агьамиятлыгъы – ерли халкълар оьз маданиятын, мердешлерин унутмай, гележек наслулагъа варисликге къоюп оьзтеречелигибиз сёнмесни сакъламакъда.

Мунда ортакъчылыкъ этген гьар коллектив яшланы да, уллуланы да , эргишилени де, къатынланы  да чагъына гёре милли опуракъларын гёрсетме къаст этди. Янгыз дагъыстан халкъланы милли опуракъларыны тюрлюлюгю де, оьзтеречелиги де къонакъланы гьайрангъа къалдырды.

Байрам чаралар булан къонакъланы Дербент шагьаргъа, Нарынкъалагъа сапары болду. Шолай, ДР-ни маданият министри де къонакъланы оьзюню янында къабул этип, эсделик савгьатлар берилди.

 

Патимат Бекеева.