Къумукъ язывчулар – Уллу Ватан давда: Магьамматсолтан ЯГЬИЯЕВ

Магьамматсолтан ЯГЬИЯЕВ 1922-нчи йылда Къарабудагъгент районну Къакъашура юртунда тувгъан. Юртдагъы школаны битдиргенде, Хасавюртдагъы педагогика училищеге тюше, шону охуп битегенге Уллу Ватан дав башлана.
Магьамматсолтан Ягьияев фронтгъа 1941-нчи йылны август айында чакъырыла. 19 йыллыкъ жагьил 350-нчи йыракълагъа атыша­гъан гаубица-артиллерия полкуна йибериле. Оьрден буйрукъ болуп, полкну Белоруссияда ерлешген Кавказ асгер округгъа чыгъара. Оьр Башкомандованиени резерви гьи­сапланагъан шо полк Грузия-Армения бойлардагъы СССР-ни дазуларын сакълай.

Сёз ёругъуна гёре айтсакъ, Тюркия шо йылларда Германияны янын тутуп, СССР-ге къаршы ишлер къуруп айлангъан. Шону учун да савутлар шо пачалыкъны Карс ва Эрзерум деген шагьарларына бакъдырылып тургъан. Мунда Магьаммат-Солтан командирлер гьазирлейген курсланы битдире. Младший лейтенант Ягьияев полкну бир батареясыны командири этип белгилене.

Полк шо бойда 1943-нчю йыл болгъанча токътай. Кавказдан ари ташлангъан немислени къува туруп, олар Краснодар крайны, Украинаны, Белоруссияны ва Польшаны азат эте. Давда гёрсетген къоччакълыгъы учун М. Ягьияев Ватан давну II даражалы ордени ва 10-гъа ювукъ медаллар булан савгъатлангъан.

Гьалал кюйде дав этген лейтенант М-С.Ягьияев 1945-нчи йылны ахырында уьйге къайта, Дагъыстан партшколаны, педагогика институтну тарихи факультетин ва Москвада Адабият институтну оьр курсларын битдире.
Ол тюрлю-тюрлю жаваплы ишлерде болгъан. Ону биринчи хабары 1941-нчи йылда, давдан сонггъу йылларда орусча ва къумукъча кёп санавдагъы китаплары чыкъгъан. Ону «Хынжаллар сувурулгъан», «Бизге оьлме чола ёкъ» ва «Оьлюмден уьст болгъанлар» деген трилогиясы ва «Уьч гюнеш» деген романы кёп санавдагъы тиражлар булан чыкъгъан. Яшлар учун да язгъан китаплары кёп тиллеге гёчюрюлген. Къумукъ театрда М-С. Ягьияевни 12 пьесасы сагьналашдырылгъан. А. Толстойну, А. Чеховну ва А. Фадеевни асарларын къумукъчагъа гёчюрген. Огъар С.Стальскийни ва Йырчы Къазакъны республика савгъатлары берилген.

Дагъыстанны халкъ язывчусу М-С. Ягьияев 2006-нчы йылда гечинген.