Ол Гюйдюрмес районну Янгы Борагъан деген отарында 1927-нчи йылда тувгъан, ондагъы башлапгъы класланы оьр къыйматлагъа битдирип, Борагъандагъы 7 йыллыкъ школада охувун узата. 1942-нчи йыл дав агьвалатлагъа байлавлу охуву бёлюне. 1946-нчы йыл Борагъан 7 йыллыкъ школаны оьр къыйматлагъа битдирип, муаллим болуп ишлеп турагъан агъасыны насигьатына гёре Серноводскидеги педучилищеге охумагъа тюше.
1950-нчи йыл, педучилищени битген сонг буса республиканы МВД-сини тапшуруву булан Бакюге эки йыллыкъ МВД-ни школасына охума бара. Шо школаны охуп битип, Гюйдюрмес ГОВД-де участковый инспектор болуп бираз вакъти ишлей.
1953-нчю йыл Салавдин Гьадырович Темиркъазыкъ-Кавказ машин ёлланы Грозныйдагъы бёлюгюню Гюйдюрмес филиалыны Борагъан разъездинде ерлешген 22 номерли хозрасчётный тюкенини заведующийи этилинип белгилене. 1956-нчы йыл ону шо филиалны Гюйдюрмесде ерлешген уллу хозрасчётный тюкенини бир бёлюгюню заведующийи этип белгилейлер. Мунда муну ишчилени таъмин этеген бёлюкню (ОРС) коллективи ювукъдан таный, профсоюзкомитетини члени этип, сонг да ону ёлбашчысы этип сайлайлар. 1960-нчы йыл ОРС-ну уллу универмагыны директору этилип белгилене.
1961-нчи йыл Салавдин Гьадырович, ишлей туруп, Ростов университетини экономика факультетине охума тюше. 1965-нчи йыл университетни уьстюнлю кюйде тамамлай. Шо йыл С. Гь. Цуруев Темиркъазыкъ-Кавказ темир ёлланы Грозныйдагъы бёлюгюню ОРС-суну Гюйдюрмесдеги филиалыны ёлбашчысы этилип белгилене.
Гюйдюрмес темир ёлчуланы шагьары санала, бу Темиркъазыкъ-Кавказда лап уллу темир ёллар къошулашагъан ер гьисаплана. Мунда минглер булан ишчилер ишлейген локомотив ва вагон деполар, машин ёллагъа ремонт этеген, янгы ёллар къурагъан предприятиелер, сортировочный станциялар, уллу товарный складлар ва башгъа асгер маъналы предприятиелер, идаралар ишлейген, савутлангъан асгер къурумлар къоруйгъан къуллукълар иш гёре.
Шо оьр даражада низамлы ишлейген идараланы ишчилерин гьар не кюйде де, не булан да оьр даражада таъмин этмек учун къурулгъан филиалны тюкенлери, ашханалары, ресторанлары ва башгъа предприятиелери де шолай оьр даражада ишлемеге гереги ачыкъ. Халкъыбыз да ёкъну герек тапдырар деп негьакъ айтмай чы. Гюйдюрмес ОРС – Салавдин Гьадыровични ёлбашчылыгъы булан шо оьр даражалы талапгъа инамлы кюйде жавап берип ишлей эди. Оланы тюкенлери, ашханалары, ресторанлары, цехлери гьар къайсы ягъындан да, районда чы нечик де, республикада да айтылып ишлей эди. Оланы пекарнясы биширеген экмек, ундан этилген татлиликлер, лимонад цехини татли сувлары савлай республикагъа белгили эди. Ашханасында этилеген ашлары татывлу ва учуз эди. Гьатта 60-нчы йыллар шо татывлу акъ экмеги столлагъа тегин салына эди…
Опуракъ, уьйню башгъа герек-тарыгъын ала буса да: «ОРС-ну тюкенлерине барайыкъ – онда бары зат да бола, учуз да бола», – деп, адамлар ону малын айыра эди. Айтагъаныкъ, ёлбашчыдан кёп зат гьасил бола. Ону алдында ишлеп тургъан борагъанлы Марьян Жантаевагъа:
– Нечик ёлбашчы эди Салавдин Гьадырович? – деп сорайман.
– Уллу иш талаплы ёлбашчы эди. Инг башлап оьзюнден. Нечакъы эрте барсанг да, ону ишде таба эдинг, нечакъы геч ишден чыкъсанг да, ол ишде къала эди, ону булан ишлемеге къыйын эди, тек комиссия, башгъа тергев гелсе, бетибиз ярыкъ болуп, сююне эдик, – дей ол. Ондан къайры да, ОРС-ну тюкенлери, кантору, ашханасы, пекарнясы… шагьарны бир кварталын бийлеп ерлешген эди. Кварталны ичинде складлары да ерлешген эди. Онда гьаман да тазалыкъ ва онгайлыкъ бар эди. Шо кварталны гюнчыгъар бетиндеги майданда да, темиркъазыкъ ягъында да ОРС-ну къуллукъчулары чачып оьсдюреген гюл-чечекли яшыллыкъ, айланадагъы тазалыкъ ва жыйнакълыкъ гьатта шагьарны безей эди.
С. Цуруев ёлбашчылыкъ этеген ОРС-гъа лап тюз багьа береген бирдагъы булай шагьатлыкълар да бар эди. ОРС-ну коллективи де, С.Цуруев оьзю де партияны Гюйдюрмес шагьар комитетини алдындагъы «Гьюрметлев доскадан» бир де тюшмей эдилер, партия конференцияларда буса макъталагъан производство коллективлени башында эсгериле эди.
1972-нчи йыл С.Цуруев савлугъуна байлавлу болуп, арза да язып, ишден эркин бола. Бираз савлугъу къолай болгъан сонг, пенсиягъа чыкъгъанча да, чыкъгъан сонг да балжибинлер сакълап яшады.
С.Цуруев агьлюсю Маржан булан кёп татывлу яшап, 2 улан ва 3 къыз оьсдюрген. Олар гьариси оьзлер сайлагъан касбулагъа ес де болуп, атасыдай гьакъ юрекден ишлерине берилип, насипли яшав къуралар. Биз олагъа гьакъ юрекден ишде уьстюнлюклер, яшавда насип, яхшы савлукъ ёрайбыз.
Абас Мамаев.
Мычыгъыш Республика,
Борагъан юрт.
Суратда: С. Цуруев уланыны
уланы булан.
1950-нчи йыл, педучилищени битген сонг буса республиканы МВД-сини тапшуруву булан Бакюге эки йыллыкъ МВД-ни школасына охума бара. Шо школаны охуп битип, Гюйдюрмес ГОВД-де участковый инспектор болуп бираз вакъти ишлей.
1953-нчю йыл Салавдин Гьадырович Темиркъазыкъ-Кавказ машин ёлланы Грозныйдагъы бёлюгюню Гюйдюрмес филиалыны Борагъан разъездинде ерлешген 22 номерли хозрасчётный тюкенини заведующийи этилинип белгилене. 1956-нчы йыл ону шо филиалны Гюйдюрмесде ерлешген уллу хозрасчётный тюкенини бир бёлюгюню заведующийи этип белгилейлер. Мунда муну ишчилени таъмин этеген бёлюкню (ОРС) коллективи ювукъдан таный, профсоюзкомитетини члени этип, сонг да ону ёлбашчысы этип сайлайлар. 1960-нчы йыл ОРС-ну уллу универмагыны директору этилип белгилене.
1961-нчи йыл Салавдин Гьадырович, ишлей туруп, Ростов университетини экономика факультетине охума тюше. 1965-нчи йыл университетни уьстюнлю кюйде тамамлай. Шо йыл С. Гь. Цуруев Темиркъазыкъ-Кавказ темир ёлланы Грозныйдагъы бёлюгюню ОРС-суну Гюйдюрмесдеги филиалыны ёлбашчысы этилип белгилене.
Гюйдюрмес темир ёлчуланы шагьары санала, бу Темиркъазыкъ-Кавказда лап уллу темир ёллар къошулашагъан ер гьисаплана. Мунда минглер булан ишчилер ишлейген локомотив ва вагон деполар, машин ёллагъа ремонт этеген, янгы ёллар къурагъан предприятиелер, сортировочный станциялар, уллу товарный складлар ва башгъа асгер маъналы предприятиелер, идаралар ишлейген, савутлангъан асгер къурумлар къоруйгъан къуллукълар иш гёре.
Шо оьр даражада низамлы ишлейген идараланы ишчилерин гьар не кюйде де, не булан да оьр даражада таъмин этмек учун къурулгъан филиалны тюкенлери, ашханалары, ресторанлары ва башгъа предприятиелери де шолай оьр даражада ишлемеге гереги ачыкъ. Халкъыбыз да ёкъну герек тапдырар деп негьакъ айтмай чы. Гюйдюрмес ОРС – Салавдин Гьадыровични ёлбашчылыгъы булан шо оьр даражалы талапгъа инамлы кюйде жавап берип ишлей эди. Оланы тюкенлери, ашханалары, ресторанлары, цехлери гьар къайсы ягъындан да, районда чы нечик де, республикада да айтылып ишлей эди. Оланы пекарнясы биширеген экмек, ундан этилген татлиликлер, лимонад цехини татли сувлары савлай республикагъа белгили эди. Ашханасында этилеген ашлары татывлу ва учуз эди. Гьатта 60-нчы йыллар шо татывлу акъ экмеги столлагъа тегин салына эди…
Опуракъ, уьйню башгъа герек-тарыгъын ала буса да: «ОРС-ну тюкенлерине барайыкъ – онда бары зат да бола, учуз да бола», – деп, адамлар ону малын айыра эди. Айтагъаныкъ, ёлбашчыдан кёп зат гьасил бола. Ону алдында ишлеп тургъан борагъанлы Марьян Жантаевагъа:
– Нечик ёлбашчы эди Салавдин Гьадырович? – деп сорайман.
– Уллу иш талаплы ёлбашчы эди. Инг башлап оьзюнден. Нечакъы эрте барсанг да, ону ишде таба эдинг, нечакъы геч ишден чыкъсанг да, ол ишде къала эди, ону булан ишлемеге къыйын эди, тек комиссия, башгъа тергев гелсе, бетибиз ярыкъ болуп, сююне эдик, – дей ол. Ондан къайры да, ОРС-ну тюкенлери, кантору, ашханасы, пекарнясы… шагьарны бир кварталын бийлеп ерлешген эди. Кварталны ичинде складлары да ерлешген эди. Онда гьаман да тазалыкъ ва онгайлыкъ бар эди. Шо кварталны гюнчыгъар бетиндеги майданда да, темиркъазыкъ ягъында да ОРС-ну къуллукъчулары чачып оьсдюреген гюл-чечекли яшыллыкъ, айланадагъы тазалыкъ ва жыйнакълыкъ гьатта шагьарны безей эди.
С. Цуруев ёлбашчылыкъ этеген ОРС-гъа лап тюз багьа береген бирдагъы булай шагьатлыкълар да бар эди. ОРС-ну коллективи де, С.Цуруев оьзю де партияны Гюйдюрмес шагьар комитетини алдындагъы «Гьюрметлев доскадан» бир де тюшмей эдилер, партия конференцияларда буса макъталагъан производство коллективлени башында эсгериле эди.
1972-нчи йыл С.Цуруев савлугъуна байлавлу болуп, арза да язып, ишден эркин бола. Бираз савлугъу къолай болгъан сонг, пенсиягъа чыкъгъанча да, чыкъгъан сонг да балжибинлер сакълап яшады.
С.Цуруев агьлюсю Маржан булан кёп татывлу яшап, 2 улан ва 3 къыз оьсдюрген. Олар гьариси оьзлер сайлагъан касбулагъа ес де болуп, атасыдай гьакъ юрекден ишлерине берилип, насипли яшав къуралар. Биз олагъа гьакъ юрекден ишде уьстюнлюклер, яшавда насип, яхшы савлукъ ёрайбыз.
Абас Мамаев.
Мычыгъыш Республика,
Борагъан юрт.
Суратда: С. Цуруев уланыны
уланы булан.
