Вагьит Атаев
НАСИПЛИМЕН
Насиплимен Аллагь мени
Кёп йыллар яшатгъангъа,
Агьлюмдеги яшларымны
Яшавун яшнатгъангъа.
Насиплимен толу кюйде
Алагъангъа тынышым.
Бар экенге яшавумда
Кёп ювугъум, танышым.
Насиплимен менден адам
Бек рази къалагъангъа.
Баргъанда мен жыйын-тойгъа,
Тез тёрге алагъангъа.
Сююнемен Айны, Гюнню
Сёнмейген ярыгъына.
Олар гече-гюн табыла
Халкъланы тарыгъына.
Насиплимен топуракъны
Ниъматын гёрегенге.
Биз, адамлар, ашасын деп
Тюшюмюн берегенге.
Насиплимен яшавумда
Къаравсуз къалмайгъангъа.
Насиплимен мен Аллагьны
Унутуп болмайгъангъа.
ЙЫЛАННЫ
ХАБАРЫ
Очарда нечакъы да
Жыйылып адамлар бар.
Йыланланы гьакъында
Башлана гючлю хабар.
Айта къошуп ялгъан да
Билмеген де, билген де.
Булай башлай Алхан да,
Айтма гезик гелгенде:
– Бир гюн юрюдюм оьзюм
Бавланы ичи булан.
Гёрдю эки де гёзюм,
Бут базыкъ эди йылан!
Нечакъы да ач болуп,
Гелгенге ошай эди.
Ерден уьстге узалып,
Терекни лап башындан
Баълилер ашай эди.
Къошмайман ону-муну,
Негер тарыкъ ялгъандыр.
Шо йыланны узуну
Он метр чи болгъндыр!
Гёрюп къалдым шо заман
Эки де гёзюм булан,
Баълини къумун сама
Чыгъара эди йылан…
Чыдамай, айтды Гьайдар:
– Ялгъанларынг кёп бугюн,
Тайдырма сама тайдыр
Айтагъанда гёбюгюн!
… Къангъынча кюлеп алды
Жыйылгъанлар бары да.
Шондан сонг битип къалды
Йыланны хабары да.
ЕСИМЕ ОШАГЪАНМАН…
Еси Эшекге:
– Таман,
Къычырып турма гьаман!
Айт, сагъа гелген къайдан
Булай хасият яман?!
– Есиме ошагъанман,–
деген Эшек шо заман.
БОЛЬНИЦАДА
Кёп ичеген бир гиши
Бек авруй болгъан тезден.
Больницада да ондан
Докътурлар ялкъгъан-безген.
Ахыры да шо адам
Бирден гечинип къала.
Морггъа алып бармагъа
Ону тачкагъа сала.
Ёлда «оьлю» гёз ачып,
Медсестрагъа къарай.
– Морггъа алып бармагъа
Сюемисен?– деп сорай. –
Мен оьлюп битмегенмен,
Сюемен яшама мен…
– Юмуп къой гёзлерингни,
Тюшмей ёлну бёлмеге!
Может, морггъа етгинче
Ты успеешь оьлмеге…
ЯШНЫ КЪАСТЫ
Гелген къонагъы баргъа
Атам шат болма ярай,
Бичакъны чарлап чаргъа,
Къозуну сойма къарай.
Йылады иним Мурат:
– Баайымны къоюгъуз.
Гьона, аранда тура,
Къоянымны союгъуз.
Языгъы чыгъып яшгъа,
Къозуну соймай къоя.
Къонагъына не башгъа –
Союла тура къоян.
Къайтып йылады Мурат:
– Къоянымны къоюгъуз.
Гьона, уяда тура,
Хоразымны союгъуз.
Атам къарады яшгъа,
Языгъы чыкъды бираз.
Къонагъына не башгъа –
Союла тура хораз.
Мурат айтды орайып:
– Меники чи хораз да!
Шо къонакъгъа сорайыкъ,
Тюгюлмюкен ораза?…
… Иним таъсир этгенге,
Сатып алды «ижайны».
Мурадына етгенге,
Мурат гьали иржайды.
СУРАТ ДАРСДА
Март айны баш гюнлери.
Экинчи «А» класда
Яшлар салып гьюнерин
Сурат этелер дарсда.
Этме тюшеген сурат
Гьазиринде билинген.
Яшлагъа гёрюнсюн деп,
Доскасына илинген.
Суратда къызыл гюл бар
Бир къолну аясында.
Шону этме башлагъан
Яшланы барысы да.
Къуш къанатдай къашлары,
Оьзлер – жымчыкъ баладай.
Сав класны яшлары
Художниклер болардай.
Шайлы артдырмакъ учун
Оланы гьаракатын,
Буварып, булай деди
Учительница къатын:
– Къатынланы байрамын
Унутмагъыз, вёрегиз!
Шу суратны савгъатгъа
Анагъызгъа беригиз.
Сурат этеген къолу
Токътады бир къызъяшны.
Ярты къалгъан суратгъа
Агъып гетди гёзьяшы.
Этеген шо суратны
Не учун бёлген экен?
… Бир йыл алда бу къызны
Анасы оьлген экен…
КИНО
(Тезде болгъан иш)
Бир керен мен гиччиде
Билдиривлер илинди.
Кино бар деп нече де
Сав юртгъа тез билинди.
Биринчи гезик эди
Кино гелтирген бизге.
Барсын деп акъча берди
Анабыз гьарибизге.
Огь, биздеги шо шатлыкъ!
Кино гелген чи башлап!
Чагъында барма чыкъдыкъ,
Ахшамгъы ашны ашап.
Етдик сююнген гьалда
Мен, хоншу къурдаш Тата.
Киночу эшик алда
Бирерлеп билет сата.
Татагъа етип гезик,
Акъчаларын узатды.
Тавушу булан назик
Шо гиши огъар айтды:
–Яртысы етмей бугъай
Акъчангны, яхшы улан?
– Мен чи киногъа, агъай,
Къарайман бир гёз булан…
Сокъур деп шо бир гёзю,
Языгъы чыкъды бугъай.
Гирмеге къойду, тюзю,
Къурдашымны шо агъай.
Биздей Тата кеп алды,
Шо гюн гёрюп кинону.
Гёреген бола къалды
Сокъур гёзю де ону…
БИШЕВНЮ КАНТЫ
Мусаны Бишевюмен,
Осуз магъа тергев ёкъ,
Уьйлерде чычкъанланы
Битдирсем де тезденокъ.
Гьайрангъа ач болсам да,
Мени бирев де гёрмей.
«Мяв!», «Мяв!» – деп къычырсам да,
Аш гесек сама бермей.
Шо Мусаны анасы:
– Оьзбашынга яша, –дей, –
Магъа бозарып турмай,
Чычкъан тутуп аша, – дей.
Къайдан тутуп ашайым,
Бир чычкъан да ёкъ буса?
Ажжалгъа талав йимик,
Юртда ёкъ хари Муса!
Каникулгъа деп гетген
Шагьаргъа халайына.
О чу гюнагьлы тюгюл
Гьалымны булайына.
Мен барып башгъалагъа
Бишев болайымыкен?
Чычкъанлары кёп буса,
Онда къалайымыкен?
Къой, биразгъа чыдайым,
Къурдашым къайтар бугъай.
– Бишев, ач болдунгму? – деп,
Гелгендокъ айтар бугъай…
КЪЫЗАШ СЮЕМЕН…
Мен садикге бараман,
Яшлар булан ойнайман,
Оьзюм оланы бир де
Тюртюшмеге къоймайман.
Бугюн садик «ишлемей»,
Мен, гиччи къыз, уьйдемен.
Оюнчакъларым булан
Шо ойнайгъан кюйдемен.
Оланы гьарисине
Ушанаман, тиемен…
– Мама, булар сёйлемей,
Магъа къызаш сюемен!..
МАГЪА ЧЫ БЕРМЕЙ ОРДЕН…
Дадайым тагъып чыкъды
Гьар медалын, орденин.
Оьзю биле оланы
Давда неге бергенин.
Шолай гийинип ону
Инишкам башлап гёрген.
– Дадайым, айт чы магъа,
Оланы неге берген?
– Гючлю дав этген учун,
Савгъатлап-сыйлап берген.
– Дав этип ойнасам да,
Магъа чы бермей орден…
КЪОЯННЫ
СЮЮНЧЮ
Къоянны тутма сююп,
Бир Бёрю бек къаст этген.
Тек тюпгючге сюрюнюп,
Ярдан дёгереп гетген.
Бир затгъа да илинмей,
Тюпге тюшюп сойралгъан.
Тынышы да билинмей,
Эки гёзю аралгъан.
Билген сонг бузукъ гьалын,
Къоян уьстюне етген.
Къоркъмай экенге гьали,
Шо Бёрюге «быз-з-з!» этген.
ДЁРТЛЮКЛЕР
Шатлыкъ булан янаша
Къайгъы экен ошавлу.
Ёгъесе билмес эдик
Татывун бу яшавну.
***
Мени анам оьлгенни
Билген сонг не этгенсен?!
Мени уьстюме гелмей,
Сен чи тойгъа гетгенсен!
***
Сен министр болгъанча,
Заман узакъ гетдими?
Тёбенлешме бакъгъанда,
Нече де тез тепдими?..
***
Гечеси-гюню булан
Берсем де акъча, алтын,
«Таман, эркек, таман», – деп,
Воллагь, айтмажакъ къатын.
***
Къутуруп къача эди
Барсам ону артындан.
Къутулуп да болмайман
Гьали чи бу къатындан.
***
Бурнунг ийис билмей деп,
Гьар заман кант этесен.
Олай буса, негер де
Бурнунг сугъуп нетесен?
***
Гаишник токътатгъанда
Сени барагъан ёлунг,
Сорашмакъ учун тюгюл
Узатагъаны къолун.
***
«Къумукъман!» деп базына
Оьр ишдеги къуллукъчу.
Ондан къумукъ боламы,
Сёйлемесе къумукъча?
***
– Бажив, гёзьяш чыгъарып,
Неге мунча янасан?
– Янмаймы, эгер балам
Унутса оьз анасын…
***
Азирейил гелгенни
Къарт тамаза эс этген.
«Авруйгъан мен тюгюлмен!» –
Деп хоншусун гёрсетген.
***
Бар ону уьч диплому,
Кёп китабы, кёп тому…
Амма огъар етишмей
Адамлыкъны диплому.
***
Етип гелгенде къартлыкъ,
Туварылды арбабыз.
Тек гьар гюн намус артып,
Гораланып барабыз…
Автордан: къумукъ поэзияны сюеген ёлдашланы мени 80 йыллыкъ юбилейиме байлавлу республика оьлчевюнде оьтгерилеген яратывчулукъ ахшамына чакъыраман. Шо шатлы агьвалат октябрни 2-нде, сагьат 2-де Буйнакск райадминистрацияны уллу залында башлана.
Телефон: 8-928-501-11-80
Сизин къаравуллайман.