– Баракалла. «Ёлдашгъа» да узакъ къалмай 100 йыллыкъ оьмюрюн къаршылавда лайыкълы уьстюнлюклер ёрайбыз. Неге тюгюл, оьтген вакътини ичинде сизин милли къумукъ газетигизни къуллукъчулары да бизин къурулушларда аз болмагъан. Чакъда-чакъда печат этилинеген макъалалары бизин ругьубузну гётерген. Айтмагъа сюегеним, бизин уьстюнлюклерибизде сизин де къошумугъуз ёкъ тюгюл…

Гертиден де, «ЧиркейГЭСстрой» деген ОАО гьалиден 50 йыл алда, 1963-нчю йылда, къурулгъан ва бугюн де базар аралыкъланы къыйынлы девюрню четимликлерине бойсынмайлы сыйлы борчларына намуслу кюйде янашып къасткъыла. Бизин коллективни касбучулары гьар тюрлю къурулушларда ортакъчылыкъ эте туруп бай сынав топлады десем, гьакъыкъатдан ари болмас. Озокъда, бизин баш борчубуз – энергетика объектлени къурув. Шо вакътини ичинде бизин къурувчуларыбыз ГЭС-лени сув гьавузлары учун 5 плотина къуруп пайдаландырывгъа берди. Оланы 4-сю Дагъыстанда къурулгъаны гьакъда айрыча эсгермеге герекдир деп ойлайман.

Плотиналар къурув нечик четим ва авур иш экени гьакъда айтып турсакъ, кёп заманыбыз гетежек. Озокъда, савлай дюнья оьлчевюнде алсакъ да, бугюнге ерли 1000 МВт гючю булангъы ЧиркейГЭС-де йимик зор ва бийик плотина, Италияда болса тюгюл, дагъы бир ерде де къурулмагъан. Шону булан дазуланып къалмайлы, бизин къурувчуларыбыз Гюржюстанны, Аланияны, Тажикстанны, Чернобыльны, Анголаны, Индияны, Афгъанистанны, Китайны, Вьетнамны ва башгъа пачалыкъланы къурулушларында ортакъчылыгъын болдургъан. Гьар тюрлю объектлер – кёпюрлер, денгиз портлар, яшавлукъ агьамияты булангъы башгъа биналар къурулуп пайдаландырывгъа берилген. Сибир бойдагъы Саяно-Шушенский ГЭС-де хатабалагь болгъанда бизин къурувчуларыбыз олагъа кёмек къолун узатды.

Натижалар кёп. Шоланы барысы да гьатта халкъара оьлчевюнде тийишли оьр даражада къыйматлангъаны бизин ругьубузну сёнмеге къоймай.

– Бугюн сизин коллектив не булан машгъул? Ишлеригизни салынгъан кюю къоллавчуланы, республикабызны башчыларын рази къалдырамы?

– Сиз оьзюгюз де яхшы билесиз бизин алдыбызда нечик жаваплы ва сыйлы борчлар токътагъанны. ППП-де (приоритетные президентские программы) ЭТК-ни (энергетика-топлив комплекси) аслу ерни тутагъаны да англашыла. Бугюнлерде бизин къурувчуларыбыз 800 МВт гючю булангъы Иргъанай ва 100 МВт гючю булан къурулуп турагъан Гьоцатли ГЭС-ни къурулушларында ортакъчылыкъ эте. Аланияда, Къабарты-Балкъарияда, Москва областда, Алтайда, Тажикстанда ва оьзге ерлерде юрюлеген къурулушларда ишлей. Къызылюртда маданият къаласын къурув булан машгъул, Сочиде ва оьзге ерлерде загьмат тёге…

Узун сёзню къысгъасы, бизин къурувчуларыбыз ГЭС-лени къурув булан дазуланмайлы, пачалыгъыбызны халкъ хозяйствосуну экономика ва социал тармакъларында гьар тюрлю производство агьамияты булангъы имаратланы, яшавлукъ ва ял алыв-савлукъ сакълав, спорт биналаны аякъгъа тургъуза.



– Мугьудин Садрутдинович, алгъа салынгъан шолай уллу борчланы яшавгъа чыгъарма сизде не йимик имканлыкълар бар?

– Бизин гючлю индустрия базабыз топлангъан. Бетон заводларыбыз, агъачны ишлетеген комбинатыбыз, гьар тюрлю бетон ва темир къуралланы къурашдырагъан ва жыягъан цехлер иш гёре.

Демек, бизин бугюн къурулушланы оьз болжалларында сан яны булан тамамламакъ учун, бары да имканлыкъларыбыз бар. Тек харж, инвесторлар булангъы масъала къыйын. О гьакъда ойлашма зат бар.



– Кадрланы, касбучуланы гьазирлевню, танглавну ва ерлешдиривню масъаласы нечик салынгъан?

– Бизин акционер жамиятда ишлейген оьр ва хас орта билими булангъы кадрланы-касбучуланы умуми санаву 2025 адам бар. Тюзю, алда олар бир нече керен кёп эди. Бугюн де кадрланы гьазирлевню, танглавну ва ерлешдиривню масъаласы, озокъда, алгъа салынгъан борчланы оьз болжалларында ва оьр сан яны булан яшавгъа чыгъарывгъа бакъдырылгъан. Шону учун бизин касбучуларыбыз гьар йыл дегенлей оьр охув ожакълагъа билимлерин камиллешдирмек учун йиберилегени мердешге айлангъан. Олар бизин республикабызда, Россияны оьзге регионларында ва тыш пачалыкъларда гьазирлене. Касбу билимлерин, усталыгъын къолайлашдырмакъ учун оьзге компаниялар, НП СРО «Гильдия строителей СКФО» деген жамият булан байлавлукъда иш гёрегени гьакъда да айрыча эсгермеге тюше. Кадрланы билимлерин камиллешдирив булан машгъул болагъан Темиркъазыкъ Кавказ оьр охув ожакъда къурулуш ишлени гьар-бир тармагъында чалышып болагъан касбучуланы гьазирлемек учун 14 кафедра ачылгъан. Шо да бизин учун лайыкълы кёмек.

– Мугьудин Садрутдинович, натижаларыгъыз, гертиден де, лайыкълы ва ругьландыра. Шо саялы сиз пачалыкъны, гьукуматны башчыларыны янындан кёмеклешивню, иштагьландырывну нечик гьис этесиз?

– Тюзюн айтсакъ, совет девюрде загьматчы адамгъа, айрокъда къурувчулагъа айрыча сый, гьюрмет этиле эди. Гьали заманлар алышынгъан. Айтмагъа сюегеним, загьматчыланы иштагьландырывну къайдаларын яшавгъа янгыдан къайтарсакъ, асувлу болур эди деп ойлайман. Бизин коллективде оьз ишини усталары чалыша. 2003-2006-нчы йылларда бизге кёп къадарда хас дипломлар, савгъатлар тапшурулгъан. Бугюн бизин коллективде 3 Социалист Загьматны Игити загьмат тёге, 77 ДР-ни ва РФ-ни ат къазангъан къурувчулары бар, 350 къуллукъчубуз СССР-ни ва РФ-ни медаллары ва орденлери булан савгъатлангъан. Материал ва ругь яндан иштагьландырылгъанланы умуми санаву дагъы да кёп.

– Бугюн базар аралыкълар оьмюр сюреген девюрде коллективге не зат етишмей, четим эте?

– Бары да зат етишежек эди, толу кюйде харж болса. Шо саялы ишлени кютювню болжаллары артгъа салынагъаны ойлашдыра. Айтмагъа сюегеним, о саялы, мен уьстде де эсгерген кюйде, бизин республикабызда ишленеген ГЭС-лени къурулушлары аста юрюй. ДР-ни башчысы Рамазан Гьажимуратович де шону англай ва бизин республика учун лап да агьамиятлы милли борчланы ва шону ичинде ТЭК-ни оьсювюн де федеральный программалардан таба финанслашдырмакъны гьайын этип айлана.

Тюзюн айтгъанда, арадан оьтген чакъы йылланы ичинде бизин оьзге пачалыкъ къурумлар, жамиятлар булан амалгъа гелген байлавлукъларыбыз да толу кюйде уьзюлмеген. Базар аралыкълар оьмюр сюреген девюрде россия ва тыш пачалыкъланы компаниялары-партнёрлар булан дыгъарлашып-гьакълашып иш гёрмеге тюше. Шолайлыкъда, алгъа салынгъан агьамиятлы борчланы уьстюнлю кюйде яшавгъа чыгъарывда бары да имканлыкъланы къолламасакъ бажарылмай. Умутлар – уллу, хыяллар – хыйлы.



– Сизин юбилейигиз булан бирдагъы да къутлай туруп, сыйлы милли, пачалыкъ борчланы, программаланы талап-ларын яшавгъа чыгъарывда уьстюнлюклер ёрайман.



– Савбол. Гележекде де бизге респуб­ликабызны маълумат къуралларындан таба оьз ишибизни, натижаларыбызны, къыйынлы масъалаланы арагъа чыгъарма бажарылса, озокъда, иш асувлу болажа­гъына инанаман.