Ялгъансыз, Къагьруман Казим

Тарчыкълыкъ теберип чыгъаргъан арек,

Арекге чыкъгъанлы гьалекмен – гьалек,

Торайгъан уясын сагъына юрек,

Ойлагъа батылгъан оьмюрюм мени.

Макъталгъан Маскевге тюшгенмен къонакъ,

Къонакъны бар ерде абурлай – о гьакъ,

Юрегим Къумукъда, мен буса йыракъ,

Сагъынчлар саргъалтгъан оьмюрюм мени.

Гёз алда яшларым бозаргъан магъа,

Иржая сюйгеним – гёзьяшы агъа,

Сорамай чыкъгъаным ата-анагъа,

Дертиме дерт къоша оьмюрюм мени.

Бир ёл бар бу азиз элиме къайтар,

Мен сени сагъынып оьлдюм деп айтар,

Талчыкъгъа тарытма, шо гюнюм къайтар,

Оьмюрюм, ойлардан азат эт мени.

* * *

Къысматны къадарын гёресен, балам,

Къумукъгъа – Маскевден сагъынчлы салам,

Гьасирет каламым гёзлейдир Анам,

Мен болуп Анама сен яра, балам.

Юрюме Абимни алдына чыгъып,

Яннавурун сакъла, гетмей илыгъып.

Анангны аявла, гёзьяшын сыгъып

Турмасын, орнумда сен барсан, балам.

Къызардаш табула амалгъа башлап,

Абурла, аявла, юрю алгъышлап,

Тухумну талигьин онгар инг башлап,

Бажарсанг, яхшыгъа къол ялгъа, балам.

Къысматны къазабы бир бары ерде,

Къаршылыкъ этгенлер ятадыр кёрде.

Намусу тазалар умутлу тёрде –

Байлыгъы озгъанлар олтургъан, балам.

* * *

Йыргъа гьавас болуп гьазым,

Гёнгюредим къалып лазим.

Инан сен, воллагьил-азим,

Бу тюркню, Къагьруман Казим.

Гиши англап битмес арзым,

Тилге тогъас салгъан гьарзим.

Имансызгъа тайгъакъ канзим,

Инан сен, Къагьруман Казим.

Гёнгюревлю гюзюм, язым,

Гюнде беш керен намазым.

Тазалыкъгъа гьатсыз назым

Ялгъансыз, Къагьруман Казим.

Сандыкъда сандыракъ сазым,

Осуз да чеберли сёзюм.

Гёзелликден тоймай гёзюм

Янгыз да, Къагьруман Казим.

Унутмагъан досну юзюн,

Умутсузгъа гьашыкъ оьзюн.

Тогъасланы тозмас сёзюн

Учурмас, Къагьруман Казим.

* * *

«Янгызлыкъ булан ярлылыкъ

Экиси де бирче етип къавшалдыкъ»

Йырчы КЪАЗАКЪ

Огь, янгызлыкъ, сырым ачгъан сырдашым!

Бойдакъ яшав бизге не бек ошашлы.

Бир гюнгюрт гюз болуп базгъан къурдашым,

Бир къызъяшгъа байлап къойду къош къашлы.

Къабунаман къыш геле деп къагьрулу,

Янгызлыкъдан ярлылыкъгъа элтежек.

Тенгириден тергев ёкъгъа, рагьмулу:

Нетежекбиз, нетежекбиз, нетежек?..

* * *

Кёклени де ичинде мен кёк гёрдюм,

Учу-къырыйы ёкъ Алам, къарасанг.

Эркин тыныш алып уллу дюньяда,

Ярамаймы магъа да бир ярасанг!

Кёкюрекни де ичинде сююв гёрдюм,

Бал четендей назик гьислер уялап.

Гёнгюревюн чыгъармай сен сакълагъан,

Дюньялагъа яйылардан уялып.

Гёзлерингни гюзгюсюнде оьзюмню

Эслегенде, билсенг мени гьалымны!

Сагъа нечик ярайгъанны ахтарып,

Табып болмай, тас этгеним ялымны.

Уфукълар кёп артында да уфукъну,

Сен гёрмей деп кёклер битмей, ер битмей.

Мен – уланы, сен къызысан Къумукъну,

Бизге сююп биригердей не етмей?..

Бир гече

Тюш гёрюп кёп байлыгъымдан уяндым,

Аякъ басгъан ерим толуп алтындан.

Дос-къардашым булан давлап хуйландым,

Айрылдым бир гюнагьы ёкъ къатындан.

Чёп чакъы да гёрмедим кёп байланы,

Къол силледим нохураты ёкълагъа.

Ишлемеге эринеген тайпаны

Сюргюн этме сюйдюм сибир якълагъа.

Шамхан бола аз къалдым мен бир гече,

Шашып гетип байлыгъымдан, кююмден.

Шо гюн — бугюн ойлашаман мен нече

Талайсызлыкъ чыгъаргъанны уьюмден.

Чыны кажин

Гелешмишге шекли болуп, къыдыргъан,

Сюегени савут-саба сындыргъан.

Анасыны тахчалары бошагъан,

Къызны гёнгю гюнтиймесге ошагъан.

Бёртюп-бишип гелегенде бюлдюрген,

Тез гелечи йиберсин деп билдирген.

Жаны билип, жыйын этсе ярайлар,

Юрегини йырын толгъуй абайлар.

Башгъа нече тюрлю ой да геле чи,

Заман болду, барды-гелди гелечи.

Бираз алда сувукъ-салкъын гьашыкълар,

Бирин бирев айырмас бал къашыкълар.

…Гёнгюм мени – чыны кажин, увалгъан,

Тюшюп гетип, гесек болгъан, тувралгъан.

Бош савутну, уьстевюне тувралгъан,

Ерден аяп ким алажакъ, ким алгъан?

Сююв яра бир сызлап, бир тынажакъ,

Яшав бизин сындырып кёп сынажакъ.

Чыны савут бир къысымгъа сыяжакъ,

Ким бар мени сынгъан гёнгюм жыяжакъ?!.

* * *

Тартып-созуп юрегимни сагъынчлы

Йиплеринден сёзлер къура мияма.

Къоркъув берсем, къарай магъа ялынчлы –

Мия къайдан гирген мени дюньяма?!

Соза, соза гьислеримни йиплерин.

– Токъта! – десем, къарай яман тикленип.

Буварыв кар этмежегин билгенде,

Гёз тюбюмден гьызарлайман, кепленип.

О мекенли сатыр тизе башлагъан,

Маъна оьсе, сёзге сёзлер байлана.

Мия мени сагъынчымны хошлангъан,

Сав дюньягъа етишдирме айлана.