Базар аралыкълар оьмюр сюреген девюрде Россияны ва Дагъыстанны башчыларыны, айры-айры пачалыкъ къурумланы ва шолай да хас министерликлерини янындан бизин уьлкебиздеги орта мадары булангъы класны амалгъа геливюне айрыча тергев бериле десек, гьакъыкъатгъа къыйышмай къалмас.
Белгили болгъан кююнде, бизин республикабызны социал-экономика якъдан оьсдюрювню программасына бир нече лап да агьамиятлы милли борчлар гийирилген. Дагъыстан аграр республика экени саялы, гележекде, бугюнню тангаласын да ойлашып дегенлей, «Агропромышленный тармакъны асувлугъу учун» деген хас проектни талапларын яшавгъа чыгъарывгъа тергев артажагъы да шекликни тувдурмай.
Озокъда, юртлу загьматчылагъа, сабанчы агьлюлеге алда йимик бары да зат булан пачалыкъ кёмек этмежек. О саялы айсениликге бойсынмайлы, оьзлени онгача ишин къурувгъа ва юрютювге муштарлылагъа борчларына оьзлер толу жаваплыкъ булан янашмагъа тарыкъ болажакъ.
Яшырмагъа негер тарыкъ, магъа ишге байлавлу болуп бизин къумукъ районланы юртларында болагъанда гележегин ойлашмай, пачалыкъгъа аркъа таяп, бир гюнлюк умут булан турагъан тайпалар да аз къаршылашмай.
Тюзю, бар имканлыкълардан пайдаланып, оьзлени онгайы, жамиятны ва пачалыкъны пайдасы учун чалышагъан юрт агьлюлер, сабанчылар да ёкъ тюгюл. Муна шолай гьаракатчы ва далаплы тайпалагъа, озокъда, гележекде пачалыкъны янындан кёмек тиежеги гьакъ.
Федерал программалагъа кюрчюлендирилген республика программаланы арасында 2012–2014-нчю йыллагъа белгиленген «Агропромышленный тармакъда чалышагъан увакъ хозяйстволаны якълавну гьакъындагъы» подпрограммасы да эки муратны гьисапгъа алып къурулгъан. Биринчилей, ишге янгы урунагъан яш сабанчыланы якъламакъ учун ва экинчилей де, агьлю гьайванчылыкъ фермаланы якъламакъ муратда.
Арадан эки йыл оьтген, кимге ва не кёмек этилинген деген сорав тувулуна. Сенден гьаракат – менден берекет дегенлей, биз уьстде де эсгерген кюйде, гьаракатчы ва далаплы тайпалар якълана.
Белгили болгъаны йимик, оьтген вакътини ичинде эсгерилген подпрограмманы талапларын гьисапгъа алып, Дагъыстанда 206 янгы сабанчы агьлю иш гёре. 31 юртлу агьлюге харж булан оьз гьайванчылыкъ фермаларын къурмагъа кёмек гёрсетилинген. ДР-ни юрт хозяйство ва сурсат министерлиги аян этеген кююнде, 2014-нчю йылда да 160 яш сабанчыгъа ва 16 агьлю ферма къурма муштарлылагъа дагъы да кёмек гёрсетилежек.
Бизин республикабызда алгъа салынгъан борчланы, муратланы яшавгъа чыгъарывну аслу шарты, озокъда, юртларда да иш ерлени ачып, адамланы толу кюйде ишге къуршамакъдыр. Айтмагъа сюегеним, увакъ хозяйстволаны якълавну натижасында бу йылны ахырына таба дагъы да 1 мингге ювукъ иш ерлер болажакъ деп умут этиле.
Озокъда, далаплы яш адамланы, юрт агьлюлени гьаракатын якълав ва иштагьландырыв гележекде де узатылажагъы гьакъ. Шону гьисапгъа алып, 2015–2017-нчи йыллагъа ерли болжалгъа янгы республика программаны уьстюнде бугюн де эсгерилген министерликни башчылары ва жаваплы касбучулары ишлеп тура. Шону учун далапчылыкъ булан доланма сюегенлени лап да къолай ва инамлы проектлерин танглавну болжаллары 2014-нчю йылны июн айына ерли узатылажакъ.
Алдагъы кююнде, шону учун айсениликге бойсынмайлы, баш чарасын гёрмеге муштарлылар тийишли пачалыкъ кёмекден бу гезик де таъмин этилежек.
О саялы чиновниклер, банклар чатакъ сала деп гёнгюлсюз болмай, оьз ихтиярларын ва пайдаларын якълап бажарагъанлар базардагъы тогъатартывда уьстюн гележеги гьакъда да унутма тюшмей.
Республикабызны агропромышленный тармагъыны асувлугъун артдырывну гьисапгъа алып, Дагъыстандагъы пачалыкъ программаны юрт территорияланы оьсдюрювге байлавлу белгиленген хас подпрограммасында да юртлу загьматчылар учун тийишли онгайлыкъланы болдурув аслу борч болуп токътай демеге ярай. Неге десегиз, шо вакътини ичинде бизин республикабызны оьлчевюнде юртлу ватандашланы 3,9 мингине яшавлукъ шартларын яхшылашдырма харж янындан пачалыкъ кёмек этежек.
Дагъыстанны Башчысы Рамазан Абдулатипов оьзюню ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызында да эсгерген кююнде, юрт ерлердеги увакъ далапчылыкъ булан машгъул болма сюегенлени пачалыкъ кёмек булан якълап, шолайлыкъда материал ва ругь якъдан иштагьландырывну чаралары булан юртлу ватандашланы башалман кюйде шагьарлагъа гёчювюн кемитмекни чараларын гёрме тарыкъ болажакъ.
Къ. КЪАРАЕВ,
экономика ва жамият бёлюкню редактору
