Багьаланы гётериливюню себеплери башгъа

 

Дагъыстанда ашамлыкъ ва  промышленный малланы йимик, яшавлукъ-коммунал къуллукълар учун тёленеген багьалар да баргъан сайын артып тербей. Айлана якъдагъы талаплар артгъан сайын, базар аралыкълар оьмюр сюреген девюрде багьалар да гётериле, манат оьзюню гючюн тас этегени де ачыкъдан гёрюне.

2023-нчю йылны август айында манат акъчаны учузлашыву 5 процент эди буса, артдагъы уьч айны ичинде дагъы да 3-5 процентлеге къыйматсыз болду. Увакълап маллар сатылагъан тюкенлени есилери аянлашдырагъан кюйде, Россияны ломай базарларында артып тербейген багьалар бир башлап ягъарлыкъны багьалары гётерилегени булан байлавлу. Гьайванчылыкъ ва къушчулукъ булан машгъул болагъан тайпалар да емлени ва техника къуралланы йимик ягъарлыкъны багъалары артагъаны саялы оьс­дюреген продукциясыны оьзюне токътайгъан багьалары гётериле деп  къазаплана.

Сатагъанны иманы ёкъ, алагъанны амалы ёкъ деген кюйде алывчулар айлана якъдагъы багьалар «хапма» башлайгъан гезиклерде барысы да  сатывчуланы айыплай. Сатывчулар да ломайчылар булан бир болуп продукцияны оьзюне токътайгъан багьалары арта деп айыбындан къутулмагъа муштарлы болагъаны англашыла.

Ломайлап маллар сатылагъан ич базарлардан ва шолай да тыш пачалыкълардан, Россияны оьзге регионларындан гелтирилеген хаммалны, техниканы, машинлени багьалары ва шолай да транспорт къуллукълар артгъан сайын, увакълап сатыв-алыв юрюлеген базарларда, айрокъда ашамлыкъ маллар сатыла­гъан тюкенлерде гьатдан озуп учузлашагъаны ачыкъ болуп гёрюне.

Тюзюн айтмагъа герек, пачалыкъны ва халкъны сурсат аманлыгъын болдурмакъ муратда уьлкебизни ва шолай да республикабызны башчыларыны, тармакъ министерлик­лерини сиптечилиги булан арт вакътилерде бир къадар чаралар гёрюлегени де тергевню тартмай болмай. Алывчуланы талапларын гьисапгъа алып, бизин регионну шагьарларында ва районларында оьтгерилеген сатыв ярмакюлер де шону ачыкъдан ташдыра.

Республикабызны тахшагьары Магьачкъаланы баш майданында ноябр айны 29-нда оьтгерилген ярмакюде ортакъчылыкъ этгенлер де багьалар базарлардан эсе  20-30 процентлеге учуз болгъанына шагьат. Шо гюн ярмакюде 30 йымырткъа 375, къой ва тувар этни килосу 380 манатлагъа сатылып бериле эди. «ЦУМ» базарда ва тюкенлерде буса бугюнлерде этни килосу 480-650, 30 йымырткъаны багьалары 400-450 манатлардан кем тюгюл.

Белгили болгъаны йимик, уьстде де эсгерилген кюйде гьалиги заманда базарларда ва тюкенлерде тышдан гелтирилген маллар уьстюне яртыкъ багьалар къошулуп сатыла. Йымырткъаны, чайланы, бир тайпа авлакъ ниъматланы ва емишлени багьалары артып тербейгени де разисизликлени тувдура. Муна шо саялы да,  сурсат аманлыкъ учун арт вакътилерде бизин республикабызда юрт хозяйство продукцияны оьсдюреген, ишлетеген ва сакълавгъа салагъан предприятиелени къуруп пайдаландырывгъа беривге айрыча тергев бакъдырыла.