Алдын атланы агьамияты адамны яшавунда айрокъда уллу болгъан. Ат – есине гьалал къуллукъ этеген гьайван. Гьалиги заманда атгъа ер салып минип чыгъагъанлар аз буса да, бу асил гьайванлагъа къуллукъ этеген, оланы аявлайгъан ва атланы алдынгъы абурун къайтармагъа къаст этегенлер де бар.
Дагъыстанда бир нече йылны узагъында иш гёрюп турагъан ат клублары бар. Шоланы арасында «Оьзден» дегени, «Джигит» деген ат чапдырыв школасы ва башгъа тюрлю айры бёлюклер айрокъда белгили.
Атчылыкъ спортну Дагъыстан федерациясы къурулгъан
Бугюнлерде буса бизин республиканы атчылары бирлешип, ат спортуну федерациясын къургъан. Эсгерилген федерация къурулгъанлы бир гьавур заман оьтген буса да, пачалыкъ якъдан къурумларда гьисапгъа алынып яралгъаны кёп болмай. Шогъар байлавлу болуп атчыланы спорт федерациясыны вакиллери алдагъы жумада «Дагъыстан» деген маълумат агентликде журналистлер булан ёлугъув оьтгерди. Атчыланы спорт федерациясына белгили далапчы Зубай Магьамматов ёлбашчылыкъ эте.
Яшланы аврувларын енгиллешдирмекни гьайы этилежек
Бизин республикада ат спортну оьсювюню айланасында яшавгъа чыгъармагъа сюеген умутларыны гьакъында буса федерацияны вице-президенти Айшат Алиева мекенли кюйде маълумат берди. Ол Бютюнроссия атчылыкъны илму-ахтарыв институтунда да чалыша. Ону сёзлерине гёре, федерацияны вакиллери ва къуллукъчулары ат спортну мердешли жураларына ва йыракъгъа ат чапдырывгъа агьамият бермеге хыял эте. Йыракъгъа ат чапдырыв – спортну бизде яйылгъан белгили журасы. Яшёрюмлер, жагьиллер огъар яхшы тергев бере. Шолай да, биз оьзюбюз алдыбызгъа салагъан масъалаланы бири – яшёрюмлени физкультураны ва спортну оьсювюне ва окъ атыв, ат ойнатыв ва халкъ оюнланы кёмеклиги булан милли адатларыбызгъа, мердешлерибизге къуршамакъ. Шолай да, биз гьар тюрлю аврувлары булангъы яшлагъа кёмек этмеге къастыбыз бар. Шолай кёмекге харлы яшлар бизин республикада аз тюгюл. Атлар булан къатнав ва гезев оланы аврувларын енгиллешдиривге, сав этивге болушлукъ этегени тезден белгили.
Ат ойнатывну журалары
Атчылыкъ федерациясы Дагъыстанда спортну милли жураларыны оьсювю булан да машгъул болажакъ. Шо гьакъда федерацияны члени Жамал Магьтибеков булай англатыв берди:
– Бугюнлерде Россияда атчылыкъ спортну милли журалары да гьаракатчы кюйде яйылма башлагъан. Шо журасын биз де Дагъыстанда арагъа чыгъарма, оьсдюрме хыял этебиз. Озокъда, бизде ат ойнатыв спорт яйылгъан. Уьстевюне, артдагъы 4 йылны узагъында бизин атны уьстюнде окъ атыв оюнда сынавубуз бар. Бизин жыйым командабыз Бютюнроссия оьлчевде оьтгерилген гьар тюрлю ярышларда ортакъчылыкъ эте. Уллу уьстюнлюклеге етишгенбиз деп макътанмагъа болмасакъ да, гележекде гёрмекли ва алдынлы ерлени алмакъ учун имканлыкъларыбыз бар. Бизге берилген имканлыкъдан пайдаланып, атчылыкъ спортну милли жураларына къуршалма сюегенлени бизге къошулмагъа чакъырабыз.
Дагъыстанда спорт туризмни федерациясы да бар
Дагъыстанда спорт туризмни федерациясы да бар. Дагъыстан спорт туризмни президенти Шарип Мурилов англатгъан кюйде, оьзю ёлбашчылыкъ этеген федерацияны аслу тармакъларыны бири Дагъыстанда атчылыкъ спорт туризмни оьсдюрюв ва яйыв булан машгъул.
Дагъыстанны кёп районларында, айрокъда тав районларда адамлар абзарларында атлар сакълай ва гезмеге гелген туристлеге атгъа минип къыдырмагъа таклиф эте. Тек оланы бирисини де мекенли гьазирлиги ёкъ…
Уллу ишлер гиччи ишлерден баш ала
Оьрде оьзлени гьаракатыны ва гележекде этмеге гёз алгъа тутгъан ишлерини гьакъында маълумат берген атчылыкъ – спортну Дагъыстан федерациясы – янгы чалышмагъа башлагъан къурум. Озокъда, далапчы адамланы кёмеги болса да, бугюнлерде олар оьзлер де эсгерген кюйде, касбучу инструкторлары, атчылыкъ спортну гьар тюрлю агъымларында касбучулары кёп тюгюл. Гележекде башгъа ерлерден сынавлу инструкторланы атчылыкъ спортда уьстюнлюклеге етишген касбучуланы чакъырып, биздегилени уьйретмеге, ДР-ни билим беривге ва илмугъа, олай да физкультурагъа ва спортгъа къарайгъан министерликлери булан бирлешип чалышмагъа, яшланы гиччиден тутуп атчылыкъ спортгъа къуршамакъ учун имканлыкълар яратмагъа умутлары бар. Озокъда, сиптечи адамлагъа, спортну милли жураларына жаны авруйгъанлагъа, пачалыкъ къурумланы янындан якълав ва харж болмаса, бу ишлени этмеге тынч тюгюл. Уллу ишлер гиччи ишлерден баш ала дегенлей, атчылыкъ спортну федерациясы, гертилей де, уьстюнлюклеге етишежекге, атчылыкъ спорт Дагъыстанда генг кюйде яйылажакъгъа инамлыкъ бар.
