Гьар заман тюкенге акъкъатыкъ алма гирсем, къайда чыкъгъанын тергеймен. Артдагъы йылларда арагъа 4–5 тюрлю дагъыстан акъкъатыкъ болдурагъан заводлар чыгъып тура.
12-нчи сентябрде Дагъыстанны премьер-министри А.Абдулмуслимов Москвада Россияны юрт хозяйство министрини орунбасары Андрей Разин булан ёлугъув оьтгерди. Юрт хозяйстводагъы масъалаланы гьакъында айта туруп, ол гьайванчылыкъда къаршы болагъан кемчиликлени де эсгерди.
–Биз гьали де акъкъатыкъны 60-70 процентин республикадан тышдан алабыз, – деди А.Абдулмуслимов. – Бизге гьайванланы жынслашдырывгъа ва емлер булан таъмин этивге кёмеклешсегиз яхшы болар эди.
Уьлкени оьлчевюнде алса, Дагъыстанда инг де кёп гьайван бар. Шоланы санаву 1,1 миллиондан да артыкъ бола. Экинчи ва уьчюнчю ерлерде – Татарстан – 985 минг ва Башкъыртстан – 972 минг баш.
Гьайванчылыкъ тармакъдагъылагъа артдагъы йылларда пачалыкъны янындан кёп-кёп кёмеклер этилип тура. Янгыз 2021-нчи йылда савулагъан туваргъа деп алынгъан емлени яртысын тёлемек учун 355,9 миллион манат субсидия берилген. Шо да Дагъыстандагъы 140 хозяйствогъа пайлангъан. Шо харжгъа гьайванчылар ашлыкъ, гьазир емлер, сенаж, бичен ва салам алгъан. Натижада гьайванлардан алынагъан сютню къадары артгъан.
Бу ерде сютню ишлетеген, мал этип чыгъарагъан заводланы етишмейгени гьакъда да айтма герек. Мисал гелтирсек, «Кизлярагрокомплекс» деген хозяйство сменде 200 ва Магьачкъала сют завод 70 тон сютню ишлетме бола. Шо азлыкъ эте.
Тек Дагъыстанны юрт хозяйство ва сурсат министерлиги айтагъан кюйде, гьайванчылыкъгъа бакъгъан якъда дагъы да кёмеклер этилежек. Олар мисал этип Сулейман-Стальск районда яшавгъа чыгъарылып турагъан ва эт-сют болдуражакъ «Алияк» деген жамият къурумну иши гьакъда айта.
Орта-Стальны янында 400 гьайвангъа деп машинлешдирилген ферма да этилип тура. Проект 800 миллион манатгъа олтура, 2024-нчю йылда ишге салма бажарыла. Шо харжгъа ферма янгы ем этеген цех, туварчылар ял алагъан уьйлер, гьайванланы савагъангъа тарыкъ техника, аш-сув береген къураллар ва жынслы гьайванлар алма бола. Шо проект яшавгъа чыкъса, 65 адамгъа иш ерлер де ачыла. Шо ишлесе, районгъа гьар йыл 20 миллион манат налоглар гележек. Бугюнлерде къурулуш ишлер юрюле ва жынслы гьайванлар гелтирилип тура.
