Магьаммат Агьматов: «Йырчы Къазакъ оьз халкъына оьзденликни, къоччакълыкъны поэзиясын къоюп гетген»


Пятница, 18.05.2018г. - "ЁЛДАШ".


Адатлы гьалда гьар йыл оьтгерилеген тенгсиз шаирибиз Йырчы Къазакъны поэзиясыны гюню бу йыл 13-нчю майда ону эсделигини алдында юрюлдю. Къаттыгюнге къаршы болгъан май айны исси чагъы, гюнню къызгъанмай тигилеген шавлалары шаирибизни эсделигин лансыллата, бир бетинде, бир къомузунда йыртыллап ойнай. Къумукъ районланы юртларындан, шагьарлардан гелгенлер, охувчу яшлар, студентлер, алимлер, интеллигенцияны вакиллери эсделикни аралап алгъан, бирлери суратлар чыгъара, бирлери къол алышып, сорашгъан сонг, лакъыр эте.



Язывчуланы союзуну къумукъ секциясыны ёлбашчысы, Дагъыс­танны халкъ шаири Ше­йит-Ханум Алишева Къазагъы­бызны поэзиясыны гюнюн ача туруп, ону шиъруларын охуду. Атланавул юртдан гелген агъачкъомуз согъагъан охувчуланы группасы шаирибизни Чатакъ йырын йырлады.



Дагъыстанны язывчуларыны союзуну правлениесини председатели, Дагъыстанны халкъ шаири Магьаммат Агьматовгъа сёз берилди.



–Дагъыстанны шаирлерини поэзиясыны гюнлерин биз гьар йыл Йырчы Къазакъ булан башлайбыз. Бугюн де шолай шатлы гюн. Халкъыбызгъа, дагъыстан адабиятгъа ол къоюп гетген варислик, ону поэзиясы бек тарыкълы заман гелген. Неге тюгюл, ол оьзюню яратывчулугъу булан бирче бизге оьзденликни, къоччакълыкъны, оьктемликни, оьз халкъына арты битмейген сюювню поэзиясын къоюп гетген. Намусну, ягьны, харлысызлыкъны гьакъында ол язгъан сатырлар бугюнгю яшавубузда да бек тарыкълы. Халкъны къыйынын-тынчын язгъан шаир, халкъы булан шолай тарчыкъ гюнлени гёрюп, яратывчулугъун халкъына багъышлагъан шаир бир заманда да унутулмай. Къазакъ да шолай, бир заманда да унутулмажакъ, оьзюню поэзиясы булан даим халкъыны арасында яшажакъ. Дагъыстанны язывчуларыны атындан сизин бугюнгю байрам булан къутлайман.



Ондан сонг сёйлеген филология илмуланы доктору, профессор Абдулкъадир Абдуллатипов Йырчы Къазакъны яратывчулугъуну гьакъында хабарлады. Къумукъ адабиятда гёрмекли ер тутагъанны, гележек наслулар учун да ону поэзиясыны тарбия ва къылыкъ якъдан уллу агьамияты барны эсгерди.



Журналист Алав Алиев – Йырчы Къазакъны поэзиясын сюеген ва ахтарагъанланы бири. Ол шаирни орус тилге оьзю таржума этген эки шиърусун чебер кюйде охуду. Къарабудагъгентден, Атланавулдан, Къакъашурадан ва тахшагьарыбыздан гелген охувчулар, муаллимлер де шаирни шиъруларын чебер кюйде охудулар.



Сёз айтмагъа шаирлер ва язывчулар да чакъырылды. Дагъыстанны халкъ шаири Агьмат Жачаев Йырчы Къазакъгъа багъышлагъан шиърусун охуду. Шаирлер Патимат Абукова, Латип Гьажакъаев, Зулейха Атагишиева, Зарият Умаева, Нюрьяна Арсланова ва оьзгелери де шо гюн оьзлени шиъруларын шаирибизни поэзиясыны гюнюне багъышлады.



Бу ерде биз Йырчы Къазакъны поэзиясыны гюнюн оьтгеривде йиберилген нукъсанлыкъланы да эсгерме борчлубуз. Къурумчулукъ якъдан бу оьтген байрам бек осал эди. Кимге сёз бериле, ким не шиъру охуй − низамы ёкъ. Чатакъ йырны дёрт керен такрарлап охума герекми эди? Къазакъны ондан къайры дагъы шиърулары ёкъму? Къайсын алып охусанг да, уьлгю болуп гелеген шиърулары бар. Сонг да, байрамны заманын уьч бёлюп, эки пайын охувчу яшлар тиреле-тиреле туруп, шиъруланы такрарлай туруп охуй йиберди. Байрамгъа гьазирлене буса, мекенли гьазирленме герек бола.



Оьтеген-барагъан машинлени къавгъасы пуршав эте деп гьар йыл айтыла. Эсделикге гюллер де салып, жыйынны къалгъан янын Къумукъ театрда яда поэзияны театрында программа да къуруп оьтгерме неге ярамай?! Гьасили, гёнгюлсюз болуп тез гетегенлер де болду. Шу къайдада узатылып турса, гелегенлени санаву да кемир. Алданокъ гьазирлик болмаса, бир байрам да тюзевлю оьтмес. Башгъа ёл табып иш гёрме тюшер деп ойлайбыз.