Сен геч менден, къаламым



Шаир Супиянат Мамаеваны яратывчулугъуну гьакъында алимлер, язывчулар, муаллимлер де оьзлени ойларын, пикруларын язгъан. Филология илмуланы доктору, профессор Нураммат Оьлмесов оьз заманында Супиянатны сююв шиъруларыны гьакъында булай яза: «Супиянат сюювге бираз башгъа къарай. Сююв гьар заман татлиликде, татывлукъда болагъан гьал тюгюл экенин гёрсете. Гьар заман сююв ортакъ оьсе буса, эки сюйгенни юрек­лерини талпынывлары, тынч къошулуп, бир толкъунгъа айлана буса, сюювню маънасы олай терен болмас эди, ону талпынывлары аччы да, татли де болмас эди, сююв уьзюлгенде, юреклени шолай бек яндырмас эди, ачытмас эди, дёндюрмес эди. Супиянат буланы барын да яхшы англай ва сюювню шо янларына тергевюн бакъдыра…».


Профессор Солтанмурат Акъбиев де оьз заманында: «Супиянатны шиъруларын бир охугъан сонг, янгыдан сагъынып, бирдагъы да охума алгъасайсан. Неге тюгюл, шаирни оьзю йимик, ону шиъру сёзю де гёзел. Пагьмулу шаир къызыбызны гьар шиърусу яшавну бир аламатын философия къаравда ачыкъ эте. Шу ойгъа шагьат «Сен геч менден, къаламым» деген шиъру да…»,–деп язгъан.


Шаирибизни юбилейи булан къутлай туруп, охувчуланы тергевюне ону шиъруларыны бир бёлюгюн беребиз.

Супиянат МАМАЕВА

Тюш ва тюл

Акъ къар ява мени яшыл язымда,
Яланаякъ гюллер уьзме чабаман.
Ай оьбеген гюл-чечегин бавумну,
Чыгъын тёгюп, бирев уьзе табаман.

Табанларым ишый туруп йылы къар,
Мен къалгъыйман, чечеклеге таянып.
Сынгъан гюллер, соравлардай аралап,
Гечортада къалдым бирден уянып.

Акъ къар, мени язларыма явагъан,
Болма ярай – тазалыгъы гьислени,
Гюл-чечеклер, оьзге бирев уьзеген –
Тюзелмеген умутланы тюслери.

Язларымны бораса да боранлар,
Иржаяман Тангалама таянып.
Насиплимен, оьтюп бары борандан,
Гюндей сени гёрегенге, уянып.

Гелермен

Яшлыгъынга къайтма къоркъуп
Янгыдан,
Болмасанг да чакъырмагъа тоюнга,
Юрегинге кюй сокъдуруп, бийитип,
Чакъырывсуз мен гелермен оюнга.

Чечек уьзсенг савгъатгъа деп черинге,
Чечек болуп гёз алдынга гелермен,
Гёзлерингни юмсанг ялгъа, юхугъа,
Гечелерде тюшлерингни бёлермен.

Ёкъ, яшлыкъдан къачма сени кююнг ёкъ,
Болмасанг да чакъырмагъа тоюнга,
Юрегинге кюй сокъдуруп, бийитип,
Чакъырывсуз кёп гелермен оюнга.

Ким ёлукъду?

Ким ёлукъду ёлунгда сени,
Абдыратып, адатып,
Юз-минг йыллар мени
Сагъа къаратып?!
Ким ёлукъду ёлунгда сени.
Гьайран къаламны дам-дагъыр этип?
Кимдир мени гёнгюлюмню торгъайын
Челтирлеген сени тёшюнге етип?!
Ким узатды сагъа сигьрулу къолун,
Аясында аянг гюйдюрюп?
Ким ёлукъду ёлунгда мени,
Шунча шулай сени сюйдюрюп?
Юрегимде акъ къувланы улутуп,
Ким ёлукъду ёлунгда сени?
Къалар йимик дюньяларда мени унутуп,
Ким ёлукъду, аявлум, ёлунгда сени,
Ким ёлукъду?

Ёкъсандыр, аявлум, ерлерде…

Ёкъсандыр, аявлум, ерлерде,
Бар бусанг айтарды еллер де.
Балики, бугюн сен къонакъсан,
Магъа таныш тюгюл,
Оьзге эллерде.
Бар бусанг, аявлум, ерлерде,
Шыбышлар эди чи еллер де,
Тангым сенсиз къатма болмас эди чи,
Гюндюзлер гюн чыкъмай къалмас эди чи,
Ёкъсандыр, аявлум, ерлерде…
Ёкъсандыр…

Мен сагъа къычыра къалгъанман

Мен сагъа къычыра къалгъанман,
Сесиме сеслене минг тавуш.
Сеслеге сеслене талгъанман,
Сесленмей биргине-бир тавуш…
Мен сагъа къычыра къалгъанман,
Мен сагъа къычыра талгъанман,
Сав дюнья таныгъан сесимни
Уятып болмайман эсингни…
Нече де авур юк алгъанман,
Бир сагъа къычыра къалгъанман.

Акъ къувланы сеси геле къулакъгъа…

Пайламагъа зат ёкъ бизин арада,
Къой, бары зат къалсын шо бар кююнде,
Насибингни къыдырасан,
Насип буса гёзлей сени уьюнгде.
Сен оьзюнг де билмей нечик байсан сен!
Къара, дагъы уллу насип боламы?
Къызыл гюлдей болуп, къызынг иржая,
Олжанг кюлей, етип геле уланынг…
Йылларыма отсуз оьртен якъгъансан,
Кюлю къувлар болуп учгъан йыракъгъа…
Тек юрегим сени атынг къычырса,
Акъ къувланы сеси геле къулакъгъа…

Бир сёз де…

Иржайып къарайман юзюнге,
Гёзлеринг инанмай оьзлеге…
Къыйнама, къыйнама оьзюнгню,
Тилеймен ёл берме сёзлеге…
Иржайып къарайгъан юзюмню
Иржаймасдай мени этсенг де,
Иржайып тураман янынгда…
Къыйнама, сюйгеним, оьзюнгню,
Тилеймен ёл берме сёзлеге…
Бир сёз де,
Бир сёз де герекмей,
Къой, гёзлер сёйлесин гёзлеге…

Гьис этгендир

Сесинг толкъун болуп магъа уруна,
«Къайт!» – дей, «Гел!» – дей,
«Ет!» – дей сени янынга…
Неге бугюн гьалекликни толкъуну
Сени сесинг болуп магъа къаныгъа?
«Къайт!» – деп неге къаныгъа сес жаныма?
«Ет!» – деп ялбара ол янынга?
Юз-минг йыллар сёнген сесинг уянып,
Неге къалкъып къалгъан бугюн къанымда?
Сесинг, толкъун болуп менде талашып,
Гетди чайып мени бары гьалегим…
Балики, ол гьис этгендир бюр ачма
Турагъанын оьзге бавда юрегим.

***
Башгъа булан гелегенинг гёргенде,
(Мен болмайлы мурадыма етмеге).
Танымайгъан ят гишидей бет буруп,
Болурманмы оьтюп чыгъып гетмеге?

Гёрмейгендей болуп, гетме къарайман,
Тек юрегим къоймай оьтюп гетмеге…
Бир де токътап, оьз-оьзюме сорайман:
«Не боламан оьтген затгъа этмеге?»

Къысматыбыз бизин шулай болгъандыр,
Нетме герек, янгылышлар бола чы,
Бары да зат унутулар, билемен,
Тек юрекде гьёкюнмеклик къала чы.

Насиби учун ябушмагъа герек дей,
Ёкъ, мен болман этме сизге яман да.
Къой, къалайым мен насипсиз кююмде,
Тек сен яша, насипли бол гьаман да.

***
Гюл сатагъан,
Гюл байламдай арив къыз:
«Гюллер ал!» – деп
Магъа гюллер узата,
Билгей эдинг,
Билгей эдинг гюллеринг
Бугюн нечик юрегимни сызлата.
Эсделиклер,
Гьариси бир ярадай,
Неге гёзел гюллер булан байлавлу?
Гюллер мени яшлыгъыма элтеген
Тар сокъмакъдай нече де бек аявлу.
Гюл сатагъан, гюл байламдай арив къыз,
Гюл оьсдюрмек тынч иш тюгюл, билемен,
Эгер гелсе гёз алдыма бирденден,
Гюл уьзеген, гюлдей назик бармакълар
Юрегимни уьзегендей гёремен.

Азиз магъа шу яшав

Айта: «Гьейлер…»
Кимлер гелер айтса да,
Мендей мени билмей дагъы бирев де.
Мени учун къазылынгъан къабургъа
Гирежек де менмен. Дагъы бирев де!
Сокъмагъымда сюрюнеген мен бусам,
Йыгъылгъанда турагъан да менмен чи,
Умутумну авса уллу къаласы,
Неге ону къурагъан да менмен чи.
От-оьртени гетсе магъа къабунуп,
Ялынында янгыз менмен гюеген…
Шо саялы азиз магъа шу яшав,
Шо саялы яшамагъа сюемен.

Сен геч менден, къаламым

Заманымны чабывулда йиберип,
Эгер сени аз сыйпасам бетингни,
Эсге алып мен бир къызъяш экенни,
Гёзелликни гёнгю булан оьбеген,
Сен геч менден, къаламым.

Сен геч менден, къаламым,
Акъ авлагъым алышдырып гёгюне,
Адап къалсам юлдузланы кёбюне,
Мен къызъяшман, къанатларын къатдырып,
Къарчыгъадай талпынагъан кёгюне,
Сен геч менден, къаламым.

Сен геч менден, къаламым,
Шаршарланы шат тавушу чакъырып,
Агъып гетсем, тавушумдан сююнюп,
Мен къызъяшман къысымына тююлюп,
Къысматыны сююнчю де болагъан,
Сен геч менден, къаламым.

Сен геч менден, къаламым,
Яшлыкъ мени, яшны йимик алдатып,
Алып гетсе акъ кагъыздан айырып,
Мен къызъяшман алданма да болагъан,
Алдатмасын учун язгъан гьар йырым,
Сен геч менден, къаламым…

Адабият бёлюк.