Пачалыкъны ва халкъны сурсат аманлыгъын болдурмакъ учун, Россияны оьзге регионларында йимик, Дагъыстанда да агьамиятлы республика ва федерал оьлчевюндеги проектлер яшавгъа чыгъарыла. Шоланы арасында артдагъы беш-алты йылланы ичинде «Экология» деген милли борчну ва шолай да «Юрт хозяйствону асувлулугъу учун» деген федерал программаны талапларына гёре алгъа салынгъан борчлар да тергевсюз къалмай.

 

Сурсат аманлыкъгъа байлавлу юрюлеген гьаракатда къоллавчулар учун лап да тарыкълы ашамлыкъ малланы тазалыгъын-сан янын артдырывгъа байлавлу чаралар да оьтгериле демеге ярай. Неге десегиз, элни авзу элекдир деген кюйде, артдагъы заманларда бизин республикабызда оьсдюрюлеген оьсюмлюкчюлюк ва шолай да гьайванчылыкъ малланы сан янына байлавлу разисизликлер кёп къаршылаша.

Белгили болгъаны йимик, теплицаларда оьсдюрюлеген овощланы зараллы аврувлардан ва зиянлы жанлардан къоруп сакъламакъ учун агъулу химикатлар булан ишлете. Озокъда, оьсдюрюлеген тюшюмлени алывчулагъа оланы пайдалары учун пестицидлер ва нитратлар булан заралландырмайлы етишдирмесек бажарылмай.

Къоллавчуланы арасында къыставуллу гьалланы тувдурагъан масъалагъа байлавлу болуп бугюнлерде Россельхозцентрны республикада иш гёреген бёлюгюню башчысы Жанна Къазанбиева регионну  маълумат къуралларыны къуллукъчуларына оьз пик­руларын малим этген.

–  Сурсат аманлыкъ учун юрюлеген гьаракатда агъулу химикатланы орнуна овощлар оьсдюрюлеген теплицаларда къоллавчуланы савлугъуна заралсыз биодарманланы къоллав – бугюнню аслу масъаласы болуп токътай, –деди оьзюню баянында Жанна Хизириевна. – ДР-ни юрт хозяйство ва сурсат министерлигини артда болгъан коллегиясыны жыйынында овощлар оьсдюрюлеген теплицаланы умуми майданы 600 гектарлардан айлангъаны аян этилди. Шону натижасында бизин республикабызда теплицаларда йылда 70 минг тондан къолай  овощланы оьсдюрмеге имканлыкъ бола.

Айырып айтгъанда, теплицаларда оьсдюрюлген малны авадан пайы – памидор. Теплицалардан къайтарылагъан тюшюмню республикадан тышгъа йиберилегени гьакъда да айрыча эсгермеге тюше.

Белгили болгъаны йимик, йылдан-йылгъа Къаягент, Къарабудагъгент, Дербент, Хумторкъали районларда ва  Магьачкъаланы айланасындагъы топуракъларда теплицаланы майданлары генглеше бара. Шону учун бизде оьсдюрюлеген тюшюмлени сан янын, тазалыгъын тергевсюз къоймайбыз. Коллективни касбучулары чакъда-чакъда ахтарывлар юрюте ва овощ оьсдюрювчюлеге  гечикдирмей оьз заманында тийишли таклифлер бере. Дагъы да ачыкъ этип айтсакъ, бу йыл 200 гектар майданда овощлар оьсдюрюлеген теплицаларда оьсюмлюк­леге ва адамлагъа заралсыз биодарманлар булан ишлетилинген 3500-ден де кёп къапгъынлар салмагъа борчлар белгиленген.

Къаллавчулар да талап этеген кюйде, шону булан дазуланмайлы, айлана якъдагъы алывчуланы сурсат аманлыгъы учун гележекде де овощлар оьс­дюрюлеген теплицаларда заралсыз дарманланы пайдаландырывгъа айрыча тергев бакъдырылажакъ.

 

Къ. КЪАРАЕВ.