Темиркъазыкъ Осетия – Аланияны тахшагьары Владикавказда мартны 1-5-нчи гюнлеринде 16 йыл битмеген яшёрюмлени арасында спортну тутушуп ябушув журасында Россия ярышлары оьтгерилди. Тутушуп ябушув мунда Дагъыстанда йимик спортну миллет журасы гьисаплана. Шагьардагъы «Манеж» деген спортну къаласы шо гюнлерде тутушуп ябушувну сюегенлер учун байрам ерге айланды. Шо гюнлерде мундагъы ярышларда уьлкебизни кёбюсю регионларындан гелген 500-ден артыкъ спортчулар 12 авурлукъда тогъатартдылар.
Ябушувланы биринчи гюнюнде халчагъа 6 авурлукъда тутушагъан 272 спортчу чыкъдылар. Шоланы арасында оьзге дагъыстанлы яшлар булан халчагъа оьзлени авурлукъларында янгыкъаягентли яш кочаплар Зугьум Арслангереев (38 кило) ва Агъайхалит Агъаев (52 кило) да чыкъдылар. Ярышлардагъы биринчи ёлугъувларын бизин эки де вакиллерибиз енгил утдулар. Зугьум Якутиядан гелген тенглисин 10-0, Агъайхалит буса бурятиялы спортчуну 7:3 санавлар булан утмагъа бажардылар.
Зугьумну халчагъа экинчи чыгъыву да уьстюнлю болду. Къаршы тургъан кочапны ол таза утду. Агъайхалит учун экинчи ябушув енгиллерден болмады. Нечакъы къасткъылса да ол Дагъыстанны чемпионатында экинчи болгъан Сулим Галмакаевден озмагъа бажармады.
Уьчюнчю ябушувунда Зугьум Иркутск областны вакили булан къаршылашды. Ёлугъув 8:2 санав булан З. Арслангереевни пайдасына битди. Ярым финалда ол Москва шагьарны жыйым командасына гирген уллубийавуллу яш Ислам Исабеков булан ёлукъду ва ону да утмагъа бажарды.
Финалдагъы ябушув экинчи гюн оьтгерилди. Нечакъы къаст этсе де, Зугьум оьзюне къаршы чыкъгъан Къабарты-Балкъар Республиканы вакили Тембулат Бакаевден оьтмеге бажармады ва 2-нчи ер булан разилешди. Алдагъы йыл Зугьум Россия ярышларында 5-нчи ерге чыкъгъан эди. Бу гезик ол 3 канзи оьрге гётерилди. Бу да уллу натижа.
Экинчи гюн къалгъан авурлукъларда тутушмагъа жыйылгъан 228 яш кочап халчагъа чыкъдылар. Дагъыстанлыланы командасында Къаягент районну уьч вакили де бар эди. Шоланы экиси – къаягентлилер Агьмат Ибрагьимов ва Алиболат Мусаев, уьчюнчюсю буса жавангентли Багьавутдин Алибеков.
Олар эки гюнню узагъында гьариси 6 керен халчагъа гётерилдилер. Агьмат учун ярым финалдагъы тутушув айрокъда къыйын болду. Мычыгъышлы спортсмен булангъы ёлугъув лап авурларындан болду десек, янгылыш болмасбыз. Тартышыв 4-4 санавлар булан тамамланды, тек судьяланы къарарына гёре уьстюнлюк Агьматгъа берилди. Ол финалгъа чыкъды ва артдагъы гюн краснодарлы Ярослав Колода булан тутушажагъы белгили болду.
Алиболат Мусаев эки ёлугъувну арив оьтгерди, тек уьчюнчюсюнде «сюрюндю» ва алгъа барывун токътатды. Жавангентли Багьавутдин Алибеков бизин къувандырды. Башлапгъы 3 ёлугъув арив оьтдю. Тек артдагъы экисинде ол бизин барыбызны да гьалеклендирди. Халчадагъы дёртюнчю ябушувунда ол Самарадан гелген яш булангъы ёлугъувну 4:4 санавлар булан битдирсе де, ахырынчы эки балны алгъаны саялы, уьстюнлюкге ес болду.
Ону ярым финалда адыгеялы Тимур Бжеников булангъы ёлугъуву дагъы да авур болду. Кочаплар экиге бёлюнген 4 минутну ичинде тутушалар. Ёлугъув башлап Багьавутдинни пайдасына сонг буса Тимурну пайдасына юрюле. Тек артдагъы 30 секундну ичинде Багьавутдин къалгъан гючлерин жыйып алгъа чыкъмагъа ва 6:4 санав булан тогъатартывну оьзюню пайдасына битдирмеге бажарды.
Россияда биринчи болмакъ учунгъу финал ябушувлар артдагъы уьчюнчю гюнге чыгъарыла. Тек, оланы экиси де бизин кёп сююндюрген кочапларыбызны пайдасына битмей. Башлап Агьмат Ибрагьимов утдура. Ол краснодарлы Ярослав Колоданы гючюн, уста ябушувун енгмеге бажармай таза утула. Бираз ара ачып, халчагъа Багьавутдин Алибеков чакъырыла. Огъар къаршы Москва шагьарны жыйым командасына къошулгъан дербентли Шамил Абакаров чыгъа. Шамил алдагъы йыл Тула шагьарда болгъан Россия чемпионатында экинчи ерге ес болгъан кочап. Шогъар да къарамай, Багьавутдин Алибеков сынавлу кочапгъа яхшы къаршылыкъ этди. Судьялар Ш. Абакаровгъа жагь спортсмен деп бал берди. Сонг да, огъар Багьавутдин халчадан чыкъгъан деп дагъы да 2 бал бердилер. Ябушувну экинчи яртысында Багьавутдин жанлы кюйде ябушду, 2 бал алмагъа бажарды. Тек олар уьстюнлюкге гелтирмек учун таманлыкъ этмеди. 3:2 санавлар булан бу яш кочап да утулду ва экинчи канзиге гётерилди.
Уьч гюнню ичинде юрюлген Россия ярышланы жамын чыгъаргъанда, Къаягент спортчуланы натижалары макътавгъа лайыкълы. Яшланы уьстюнлюк булан къутлай туруп, оланы тренерлери Абдужалил Шагьбановгъа, Магьамматзагьир Керимхановгъа ва Альберт Магьамматовгъа дагъы да янгы уьстюнлюклер ёрайбыз.
Ярышланы гьакъында яза туруп хоншу уллубийавуллу яш кочаплар Магьаммат Ибрагьимовгъа (57 кило, биринчи ер), Ислам Исабековгъа (38 кило, уьчюнчю ер) ва оланы тренери Салимгерей Гьаписовгъа да кёп савболугъуз демеге сюебиз. Буланы гьарисини уьстюнлюгю лап оьр къыйматлагъа тийишли.
Магьамматрасул ИБРАГЬИМОВ,
Къаягент район.
