Гьар йыл адатлангъан кюйде, 1-нчи сентябр Билимлени гюню деп байрамча оьтгериле. Бу йыл Дагъыстанда 400 мингден де артыкъ яш охума барды, шоланы арасында 53 мингги – школаны посагъасындан биринчилей абат алды. Республикада 15 школа ва 13 яшлар баву ачылды. Газетни мухбирлери шо чараланы кёбюсюнде ортакъчылыкъ этди.

 

Магьачкъала

 

Тахшагьарны «Ипподром» деген микрорайонунда «Билим берив» деген федерал программагъа гёре 1224 яшгъа ери булангъы школа ачылды. Шо, 57 номерли школагъа, хас асгер гьаракатда жанын берген майор Алексей Сухановну аты тагъылгъан.

1,3 миллиард  манат харжлангъан школада охув кабинетлерден къайры, 2 спорт зал, 470 яшгъа ашхана, 740 адамгъа ери булангъы концерт зал ва 2 бассейн бар. Школаны ачылывуна багъышлангъан шатлыкъда Дагъыстанны Башчысы Сергей Меликов да ортакъчылыкъ этди.

– Гьар къурулагъан янгы школа – бизин гезикли уьстюнлюгюбюз, неге тюгюл биз шону, яшларыбыз учун этебиз. Йылны ахыры болгъанча Дагъыстанда дагъы да 40 школа ва 17 яшлар баву ачылажакъ, – деди ол.

Шагьар администрацияны ва­киллери булан С.Меликов школаны айланып чыкъды ва охувчу яшлар балан гьаллашды. Школаны директору М. Агьматов биринчилерден болуп школагъа аталары Украина бойда хас асгер гьаракатда ортакъчылыкъ этегенлени яшлары алынгъанны айтды.

– Аталары асгер агьвалатларда ортакъчылыкъ этеген 60 яшдан арза алгъанбыз ва оланы биринчи къабул этежекбиз, – дей ол. – Шолай да, къырыйыбыздагъы асгер бёлюкню къуллукъчуларыны яшларын да охутажакъбыз. Школада бары да дарслагъа кабинетлер бар, гьатта агъач ишлетеген устаханалар булан бирге, къызъяшлагъа  тигивню сырларын уьйренмек учун кабинет де бар. Школа талаплагъа жавап береген кюйде ясандырылгъан.

 

*  * *

Тахшагьарны гюнбатар янында ерлешген Семендер поселокдагъы 54 номерли школаны ачылывунда Дагъыстанны Гьукуматыны Председатели Абдулмуслим Абдулмуслимов ортакъчылыкъ этди.

– Артдагъы йылларда Дагъыс­танда 14 минг яшгъа ери булангъы 56 янгы школа ва яшлар баву къурулгъан, – дей ол. – Бу йыл буса – 28. Йыл сайын артагъан яшларыбызгъа толу кюйде тарбияланма ва билим алма ерлер гьазирлемек – бизин аслу борчубуз. Шо ишлер йыл сайын артажакъ.

Дагъыстанда инг де янгы талаплагъа жавап береген кюйде ясандырылгъан бу школаны ёлбашчысы этилип хас асгер гьаракатда игитлик гёрсетип гечинген Россияны Игити Нюрмагьаммат Гьажимагьамматовну анасы Сапижат Мазаева белгиленген.

4 къабатлыкъ школада 1224 яшгъа ер бар, шолар 63 класда охужакъ. Шолай да школада 4 лифт, юреги ушатагъан иш булан машгъул болмакъ учун устаханалар, генг ашхана, 800 яшгъа зал, спорт зал ва майданчалар, уллу ва гиччи бассейнлери де бар.

Школаны айланып чыкъгъанда Сергей Меликовну атындан  школагъа «Мени Дагъыстаным. Мен яшайгъан эл» деген китап комплектлер тапшурду.

Янгы школаны къурмагъы булан 125 адамгъа иш ер ачылгъан.

 

Хасавюрт район, Хамавюрт

 

1-нчи сентябрде Хасавюрт район­дагъы 55 школада 29 минг яш охума башлады, шолардан 3200 гиччипав школагъа биринчилей бардылар.

Хамавюртдагъы эсги школа гетген юзйылны орталарында ерли совхозну  гючю булан къурулгъан эди. Яшлар 3 сменден охуйгъан­дан къайры, ер-ери бузулуп, охувчулагъа къор­къунч­лукъ бар эди.

Байрам гюн олагъа бек арив савгъат эдилди: 502 яшгъа ери булангъы янгы школа ачылды. Шо шатлы чарада Дагъыстанны транспорт ва ёл хозяйствосуну министри Жамболат Салавов, Халкъ Жыйынынны депутаты Уллубий Абукъов, Мычыгъыш Рес­публиканы туризмге къарайгъан­ министри Муслим Байтазиев, Хасавюрт ва Хумторкъали районланы прокурорлары Ибрагьим Алибеков ва Таймасхан Гьажиев ортакъчылыкъ этдилер.

Жамболат Салавов Дагъыстанны Башчысы Сергей Меликовну атындан жыйылгъанланы къутлады ва школаны федерал программагъа къошма деп айлангъан, гьали шу школагъа аты тагъылгъан  Алибек Гьажиевни атын уллу гьюрмет булан эсгерди.

Сёйлевлерден сонг къонакълар школаны айланды. Ярыкъ ва генг кабинетлер, китапхана, устаханалар, демек, мунда толу кюйде билим алмакъ учун бары да имканлыкълар болдурулгъан.

 

Хасавюрт шагьар

 

Хасавюртдагъы 1 номерли гим­назияны ачлывуна багъышлан­гъан чарада Дагъыстанны Гьукуматыны Председателини за­местители Муслим Телякъавов, Па­чалыкъ Думаны депутаты Сайитпаша Умаханов, Дагъыстанны Халкъ Жыйыныны депутаты Ризван Голоев, шагьарны башчысы Корголи Корголиев ва башгъалар ортакъчылыкъ этдилер.

– Артдагъы йылларда республикада къурулагъан ва ишге салынагъан школалар бек мукъаятлы этиле, — дей М.Телякъавов.–Бугюн ачылагъан 604 яшгъа ери булангъы школа да яхшы билимлер алмакъ учун тындырыкълы ясандырылгъан. Школа къурулагъанда кёп адам къуршала. Яшлар, гёрюп турасыз, нечик тизив школа къурулгъан, сиз шону аявлагъыз ва ата-анагъызны, муаллимлеригизни сююндюрюп охугъуз. Бу школаны охуп битгенлени кёплери жаваплы ишлерде ишлеп, шагьарны атын оьрге чююп тургъан, сизге де шолагъа ошама насип болсун!

 

Къызылюрт шагьар

 

Биринчи сентябрде Къызылюрт шагьарны янгы микрорайонунда «Ёммакъ» деген 250 яшгъа ери булангъы яшлар баву ачылды. Яшланы шатлыгъын бёлмеге ва къутламагъа Дагъыстанны Гьукуматыны Председателини заместители Абдурагьман Магьмутов, Дагъыс­танны Халкъ Жыйыныны депутаты Гьажи Биярсланов ва шагьарны башчысы Магьаммат Магьамматов гелдилер.

– Яшланы гиччиден тутуп билим беривге ва тарбиялавгъа тартагъан, бир-бири булан гьаллашма уьйретеген ер – яшлар баву,– дей А.Магьмутов. – Шолар кёп болгъан сайын, яшлагъа патриот ругьда тарбия берме тынч, ондан къайры да ата-анагъа иш булан доланма имканлыкъ бола.

Шагьарны башчысы М.Магьам­матов шу яшлар бавун къурагъанда болгъан кемчиликлени, авараланы гьакъында ва къурувчуланы бир-нечесин алышдырма тюшгенни айта туруп, бугюнгю гьалына рази экенни билдирди. «Ёммакъ» деген бавда яшлагъа ёммакъгъа гиргендей болуп тарбияланмакъны ёрады.

 

Хумторкъали район, Къоркъмаскъала

 

1-нчи сентябрде  яшлар бавуна гелген гиччипавлар оьзлени идарасын танымадылар. 46 йыл алда къурулгъан ва эсгиленип турагъан бина ёммакълардан гелген сигьручу янгыртгъанда йимик болуп къалгъаны оланы бек тамаша этди. Яй айланы ичинде къурувчулар 450 яшгъа ери булангъы бу яшлар бавун янгыртып къойгъанны яшлар чы нечик де, оланы ата-аналары да ушатдылар.

– Артдагъы йылларда охув ожакълар къурувгъа тергев артгъан, – деди, ону ачылывуна ба­гъыш­лангъан жыйында сёйлей туруп, Хумторкъали районну башчысы Айнутдин Зиявдинов. – Гетген йыл шулай яшлар баву Уьчкентде ачылды, гезикде – Тёбе, Темиркъую, Гьажидада ва  Шамхалянгыюртланы проектлери гьазирлене. Районну халкъы яшавну тийишли даражасына лайыкълы, яшлар буса –  насипли яшлыкъгъа.

Яшлар баву ачылгъандокъ, гиччипавлар чалтлыкъда ичине гирдилер ва къыр янында йимик ичинде де болгъан алмашынывлагъа уллу гьайранлыкъ этип къарадылар.

 

Къарабудагъгент район, Жанга юрт

 

Сентябр айны 1-нде, бизин республиканы оьзге ерлеринде йимик, Къарабудагъгент районну Жанга юртунда  гьалиги талаплагъа жавап береген яшлар баву пайдаландырывгъа берилди. Шо гьаракатда ДР-ни маълумат ва печат агентлигини ёлбашчысы Абдуразакъ Жамалутдинов, Халкъ Жыйыныны депутаты Далгьат Залбеков, Къарабудагъгент районну гьакимбашы Магьмут Амиралиев, олай да оьзге къонакълар да ортакъчылыкъ этди. Олар кёпден гёзленген агьвалат булан жыйылгъанланы къутлап сёйледи.

Бизин республиканы маълумат ва печат агентлигини ёлбашчысы Абдуразакъ Жамалутдинов да гиччипавлагъа ва оланы ата-анасына, савлай юрт жамиятына янгы яшлар бавуну ачылыву булан байлавлу болуп Дагъыс­танны Башчысы Сергей Меликовну къутлавларын етишдирди.  Байрамгъа къонакълар бош гелмейгенге гёре, ол яшлар бавуна юрюйген яшлагъа ренкли суратлар булан безендирилген китаплар да савгъат этди.

Шо гюнгю къутлавлагъа Халкъ Жыйыныны депутаты Далгьат Залбеков да къошулду. Артдагъы вакътилерде  торайып гелеген яш наслуну тарбия-лавгъа айрыча агьамият берилегени гьакъда айта туруп, ол  яшлар  бавлары йимик  идараларыны  биналарын къурувгъа  бизин республиканы гьакимлик къурумлурыны янындан  артыкъ тергев берилегенин эсгерди. Шону булан бирге,  гиччипавлагъа ва оланы ата-анасына  яхшы савлукъ ёрай  туруп, яшлар бавуну бинасын къуруп, шону пайдаландырывгъа бермек учун къастын болдургъанлагъа барысына да оьзюню разилигин билдирди. Къарабудагъгент районну гьакимбашы Магьмут Амиралиев  оьзюню гезигинде къурувчулар токъташдырылгъан болжалларда  ишин  тамамлагъаны гьакъда айтды. Оьзюнде школа чагъына етишмеген 120 яш  тарбияланажакъ яшлар бавунда олар  учун  бары да шартлар  болдурул-гъанын  билдирди. Яшлар бавуну ичине-тышына дегенлей къарап чыкъгъан гелген къонакълар да  шогъар тюшюндюлер.   Шо гюн яшлар бавуну ачылыву юртда  уллу байрамгъа айланып къалды: гиччипавлар шиърулар да охуду, бийип де алды.

 

Къаягент район. Янгы Викъри

 

Бары да ерлерде йимик, Къаягент районну билим берив ожакъларында да янгы охув йылны башланывуна байлавлу шатлыкъ мажлислер оьтгерилди. Янгы Викъри юртдагъы орта школаны байрамча безенген эркин абзарында шолай мердешли шатлыкъ жыйынланы бириси болду.

Адатлангъан кюйде оьтге­рилген шо байрамда ортакъчылыкъ этген кёп санавдагъы къонакълар янгы охув йылны башлангъаны булан къутлап сёйледилер. Ачыкълашдырып айтгъанда, жыйылгъанланы байрам булан къутламагъа ерли гьакимлик  къурумуну  жаваплы къуллукъчуларындан къайры да, ДР-ни Халкъ Жыйыныны депутаты Мурат Исмайилов, Къаягент районну  гьакимбашы Магьаммат Элдерханов  ва кёп оьзгелери гелген эди.

Олар биринден-бири алып дегенлей, охув ожакъны бинасыны ичи-тышы  ярашдырылып, янгыртылгъан сонг яшлар гележекде ярыкъ ва эркин класларда охужагъы гьакъда айта туруп, янгы охув йылны башланыву булан къутлады.

Шо гьакъда айта туруп, Къаягент районну охув ожакъларында 9282 яш  билим алажакъ. Олардан 1 мингден де артыкъ яш  парталаны артында биринчилей олтуражагъын  айрыча эсгермеге тюше.

 

Буйнакск район, Эрпели

 

Билимлени Гюню 1-нчи сентябрде Буйнакск районну Эрпели юртунда да 120 яшгъа ери булангъы янгы яшлар баву шатлы шартларда ачылды. Эсгерилген чарада Дагъыстан Республикада  юрт хозяйство ва сурсат малланы министри Мухтарбий Ажеков, Буйнакск районну башчысы Уллубий Ханмурзаев, районну билим берив управлениесини ёлбашчысы ва кёп санавдагъы оьзге ёлдашлар ортакъчылыкъ этдилер.

– Бугюнгю шатлы агьвалат бизин респуб-ликаны ёлбашчылары ерлерде социальный политиканы бир къадар оьсдюрмек, беклешдирмек учун ара бёлмей юрютеген гезикли абатланы бириси санала, — деди оьзюню сёйлевюнде Буйнакск районну башчысы У. Ханмурзаев.

Яшлар бавуну янгы бинасында гиччипавланы яшлыгъы насипли, сююнчлю болсун, олар ата-бабаларыбызны инг яхшы мердешлеринде тарбиялансын учун бары да онгай­лы шартлар яратылгъан. Шо буса бизин республиканы ёлбашчылары юрютеген асувлу политиканы шагьаты ва яхшылыкъгъа алынагъан­ инамлы, мекенли абатлары болуп токътай. Булай гёзел ва мекенли бинаны тургъузувда ортакъчылыкъ этген бары да ёлдашлагъа, къурувчулагъа разилигимни билдиремен.

ДР-ни юрт хозяйство ва сурсат малланы министри  Мухтарбий Ажеков оьзюню къутлав сёзюнде юрт ерлерде социальный объект­лени къурув айрыча агьамиятлы ер тутагъан­ны эсгере туруп, «Булакъ» деген яшлар бавунда гиччипавлар ва тарбия беривчюлер учун бары онгайлы шартлар яратылгъанны ва мунда ишлейгенлеге савлукъ булан узакъ оьмюр ёрай туруп, гьакъ юрегинден къутлайгъанын билдирди.

Шатлы байрам районну «Темирхан-Шура» деген халкъ ансамблини къужурлу бийивлери, «Булакъ» деген яшлар бавуну гиччипавлары къумукъ ва орус тиллерде охуп айтгъан чебер шиърулар, йырлар булан узатылды.

 

Бабаюрт район. Львовское 1

 

1-нчи сентябрде районну бир номерли Львовск юртунда 216 охувчугъа ери булангъы школа ачылды.

Школаны ачылывунда Дагъыстанны парламентини спикери Завур Аскендеров, Халкъ Жыйыныны депутаты Гьасан Османов, къурулуш министерлигини, Дагъыстан Республиканы билим беривге ва илмугъа къарайгъан ва оьзге министерликлени, къурумланы вакиллери ортакъчылыкъ этдилер.

Школаны ачылывуна байлавлу къызыл лентни буса  Дагъыстанны парламентини спикери Завур Аскендеров, районну башы Даниял Исламов, школаны директору Яха Ногъае­ва ва 11-нчи класны охувчусу Илмиямин Керимов гесдилер.

Даниял Исламов юртлуланы алдында чыгъып сёйлей туруп, къурувчуланы бажарывлугъу, ишине намуслу кюйде янашгъаны, актив кюйде ортакъчылыкъ этип, школаны тез битдирмек учун къасткъылгъаны саялы разилигин билдирди ва оьзлени яхшы яндан гёрсетгенлерине район администрацияны атындан баракалла кагъызлар тапшурду.

Львовск юртну жамиятын шу уллу байрам гюню булан Завур Аскендеров да къутлады. Оьзюню сёйлевюнде ол школа республикадагъы лап дап яхшы школалар йимик къуралландырылгъанны эсгерди.

Къутлав сёйлевлерден сонг, бир номерли Львовск школаны охувчулары учун биринчи зенг къагъылды ва яшлар янгы, арив онга­рылгъан, билимни дюньясында къужурлу агьвалатлар къаравуллайгъан школасына гирдилер.

 

Бетлени гьазирлеген  Г. КЪОНАКЪБИЕВ, Н. БАЙБОЛАТОВ, К. КАЗИМОВ, Г. ГЬАЖИЕВ.