(Хабар)

 

– Шагьарда турагъаным бир нече йыллар бола. Яшланы анасы гечинген сонг юртдагъы уьйлеримни де сатып къойдум. Уланым он эки къабат уьйлени сегизинчи къатында яшай. Балконгъа кёп чыгъаман. Уланымны уланы Руслан:

–  Дада, юрю сени шагьардан къыдыртайым, – дей бола.

–  Мундан да гёрюне, – деп къояман. Оьзюм юртум бар якъгъа къарамагьа чыгъагъанымны яшыраман. Бир гюн балкондаман. Руслан уьйден таба:

– Дада, дада, сени чакъыра, – деп къычырды. Мен уьйге гиргенде яш магъа телефонну трубкасын узатды.

–  Ассаламу алейкум, Абдурагьман муаллим, – деди тавуш. Ата юртлуларым магъа шолай айта. Школада ишлеме башлагъан биринчи йылларындагъы муаллим атымны уллулар да, мен охутгъан яшлар да гьали де унутмай.

–  Ваалейкум ассалам, Алибек Алиханович, – дедим, тавушну танып.

Алибек кёп яхшы къыйматлар алып охуйгъан яш эди. Оьр билим де алды. Республика оьлчевдеги къуллукълагъа да гётерилди. Ата юртун гётерме сююп, совхозгъа директор болуп гелгени дёртюнчю йыл.

–  Охудум, бек сююндюм. Бугюнгю газетде совхозну макътагъан, – деп къуванчымны айтмагъа алгъасадым.

–   Гьали энни магъа тынглагъыз, – деди Алибек. –  Кёп йылланы узагъында яш наслуну тарбиялав ишдеги тизив загьматыгъыз учун, уллу Ватан давну   ортакъчысы экенигизни де гёз алгъа тутуп…

–  «Баракалла сизге!» – деген сёз авзумдан гьаран чыкъды. Трубканы салдым. Къанатлар битген адам йимикмен, бир иржаяман, бир де оьз-оьзюме сёйлеймен.

–  Сагъа не болгъан? – деп сорады Руслан.

–  Билинеми?

–  Озокъда. Социалист Загьматны Игити деген ат берилген йимиксен,  – деди Руслан. – Мен тюнегюн телевизордан гёрдюм… биревге…

–  Магъа буса бугюн.

– Гьур-ра! – деп къычырды  Руслан. Сонг ол эшикге багъып чапды.

–  Нетесен? – деп мен ону токътатдым.

–  Яшлагъа айтаман!

–  Айтма. Игит ат тюгюл, топуракъ берген. Англаймысан?

–  Англамайман.

– Озокъда, озокъда, сен англамайсандыр, – деп мен диванда олтурдум. Юртум булан байлавлу кёп затлар эсге гелме башлады. Муна оьрюм чагъым. Байрам гюнлер. Байракълары, аргъан-теби булан тизилип барагъан юртлуларым буланман. Оланы шат тавушларына мени къычырыкъ жагьил тавушум да къошула:

Уллу ва генг Совет элим мени, генг орманы, авлагъы, суву. Мен дагъы булай элни билмеймен эркин болгъан инсан солуву.

Сонг солдат этиклер! Къагьрулу 1418 гюн… Къысгъача айтгъанда, юртлуларым булан бирге оьтген къуванчлы ва къайгъылы гюнлер гёз алдыма гелип токътады.

Гьали шо къыйынлы гюнлер унутула бара. Акъоьзенден хыйлы сув акъгъан, юртум оьсген. Гёресен, янгы къурулгъан эки юз агьлюге уьйлер этмек учун участкалар бере. Мени де унутмагъанлар. «Сагъа оьзюнг сюйген ерден участка беребиз», – деди совхозну директору.

Руслан магъа тикленген. Ол гьали шагьаргъа къыдырма чыкъма сюегенин унутуп къалды. Мени ойларыма ортакъчы болма гьасирет.

–  Буссагьат бараман! – деп мен эретурдум. – Къайда? – деп тамаша болду Руслан.

–  Топуракъ сайлама, участка, англаймысан? Магъа берген. Юртда.

–  Юртда? – деп сююндю Руслан.

–  Мени де алып бар. Кёлню къырыйындан алайыкъ. Онда, билемисен сен, фореллер бар.

–  Не кёл? Не фореллер?

–  Балыкълар…

Мен лакъырны узатмай къойдум. Менден эсе юртгъа  Руслан кёп бара. Ол билеген зат болмагъа ярай.

Юртгъа барагъан ёлну эки яны булан совхозну ашлыкъ чачагъан тарлавлары ерлешген. Ондан    жагьил  къызланы йырлайгъан тавушлары геле. Олагъа мен де къошулуп, гёнгюрев этгенимни оьзюм    де билмей къалгъанман.  Мени  йырлайгъанымны    биринчилей    гёрген Руслан магъа тамашалыкъ этип къарайгъанны эслеп, токътап къалдым.

 

* * *

Алибек Русланны да, мени де участкалагъа    белгиленген ерге алып бара. Юртну оьр яны мен гёрмегенли емиш бавлагъа айлангъан экен. – Я, бу якълар чы женнетни бир    мююшю   болуп къалгьан, – дедим мен сююнмекден. – Балики, бу якъда кёл де бардыр, – деп Руслангъа къарап гёз къысдым.

– Бар, – деди Алибек. –  Жагьиллер этген.

–  Я, шо кёлде балыкълар да бармы?

–  Озокъда бар. Лап татывлу тайпасы. Акъоьзенни ягъасында ер тангладыкъ. Артындагъы гюн участкагъа гьазирленип гелдик.

–  Я, сен шунда кёл барны не биле эдинг? – деп сорав бердим Руслангъа, ол юртгъа анасыны    эркъардашына  къонакълай гелегенин унутуп.

–  Агьмат гёрсетди.

Русланны тенглиси, дёртюнчю классгъа чыкъгъан зукъарисини аты Агьмат. Участканы айландырып къазыкълар къакъдыкъ. Олагъа тел байладыкъ. Тюш ашгъа заман болду. – Оьзенге тюшейик, – деди Руслан.

– Бек тик тюшме четим, дёгережекбиз. Руслан, лопатка булан къазып, бетде канзилер этме гиришди. Мен де кёмеклешдим. Уьлкюлени арасында эрик тереклер барны да магъа Руслан айтды.

– Бишгенде чёплежекмен. Мамагъа алып    барсам, бек арив мурапа этежек, – деди ол. – Гюзде тереклени къыяжакъман.

– Вере, къыйма. Табиат яратгъан кюйде къалсын…

Руслан топуракъгъа къуллукъ этеген, ону ниъматларындан къуванагъан кюйге къарап, мен бек сююндюм.

–  Уллу болгъанда ким болмагъа сюесен? –  деген эдим бир гюн Руслангъа.

–  Агроном болажакъман! – деп жавап берген эди. Балики, ол агроном болма да болур.

 

Бетни гьазирлеген Я.БИЙДУЛЛАЕВ.