Къарамагьаммат КЪАРАЕВ,
экономика ва экология бёлюкню редактору
Россия булан дос тюгюл пачалыкълар билдирген политика-экономика санкцияланы шартларында тувулунгъан къыйынлы гьаллагъа бойсыныв эки де якъ учун зараллы экенин заман ачыкъ этип гёрсетип тура. Айтмагъа сюегеним, Американы Бирлешген Штатлары ва Евросоюзну уьлкелерини алдагъы байлавлукълагъа арт беривю ер юзюнде башгъа-башгъа пачалыкъларда яшайгъан къоллавчулар учун айлана якъда къыставуллу гьалланы тувдура.
Бизин пачалыгъыбызны башчылары ерли къоллавчулар къуллукъларындан ва маллардан магьрюм къалмасын учун, дос аралыкъланы юрютеген пачалыкълар булангъы гьар тюрлю байлавлукъланы генглешдиривге айрыча тергевюн бакъдыра. «Интерфакс» деген политика анализлени юрютюв булан машгъул болагъан центрны ахтарывчулары аянлашдырагъан кюйде, 2022-нчи йылда Россияны ва Китайны арасындагъы гьар тюрлю малланы айландырывну умуми оьлчевлери 200 миллиард доллардан кем болмажакъ.
Озокъда, бу ерде охувчуларыбызны янындан Россиядан Китайгъа не йимик маллар йиберилежек, къуллукълар болдурулажакъ ва Китайдан Россиягъа не гележек деген соравлар тувулунмагъа бола.
– Гертиден де, бу йылны арадан оьтген вакътисини ичинде мал айландырыв белгили кюйде къолайлашгъан, – деп англатыв бере эсгерилген центрны директору Павел Данилин. – Дагъысын айтмагъанда, бу йылны биринчи кварталында эки де пачалыкъны арасында юрюлген мал айландырыв 30 процентге артгъан ва 50 миллиард долларгъа ювукъ болгъан. Китайдан Россиягъа гелеген маллар 11 процентге къолайлашгъан буса, Россиядан Китайгъа йиберилеген маллар ва этилинеген къуллукълар 38 процентге кёп болгъан. Шо санавлар да бизин пачалыкъны экономикасы, айлана якъдагъы санкциялагъа да къарамайлы, беклешегенин ачыкъдан ташдыра.
Белгили болгъан кюйде, Россиядан Китайгъа аслу гьалда табии газ ягъарлыкъ, къаранап ва ташкёмюр йибериле. Шону булан бирче арт вакътилерде Китайгъа темиркъошум маддалар ва агъач материалланы, денгиз продукцияны йиберив де къолайлаша бара.
Китайдан Россиягъа арт вакътилерде промышленный маллар ва промышленный предприятиелер учун техника къураллар, аякъгийимлер ва яшлар учун оюнчакъланы, транспорт машинлени йиберив артгъан. Дагъыстандан Китайгъа бу йыл 2 минг тон юн де йибермеге умут этиле.
Эки де пачалыкъны арасында мал айландырывну къадары артагъанын гьисапгъа алып, гележекде Россияда да промышленный малланы чыгъарывну, ягъарлыкъ малланы гьазирлевню предприятиелерин къурма ва ишге салма имканлыкълар артажагъына инанмакъ къала. Шо да бизин уьлкебизни ич базарларындагъы багьаланы бир къадар ёрукъгъа салма кёмек этсе, озокъда, россиялы къоллавчулар учун хайырлы ва асувлу болур эди.
