Рагьмулу ишлери эсгерилди

5-нчи апрелде Дагъыстанны язывчуларыны союзуну музейинде белгили жамият чалышывчу ва шаир Багьавутдин Астемировну 145 йыллыгъына багъышлангъан жыйын оьтгерилди. Жыйынны ача туруп, Язывчуланы союзуну правлениесини къумукъ бёлюгюню ёлбашчысы Шейитханум Алишева Б.Астемировну гьакъында къысгъаракъ баянлыкъ берди.

 

Белгили къумукъ шаир, жамият чалышывчу, Дагъыстанны язывчуларыны союзуну биринчи председатели, билим берив министри, республикада комсомол къурумну къургъан Багьавутдин Астемиров Яхсайда тувгъан. Биринчи билимин юртдагъы мадрасада алгъан, 1917-нчи йылда Темирхан-Шурадагъы педагогика курсланы битдирген. Юртдагъы школаны заведующийи болуп ишлейген Б.Астемиров белгили инкъылапчы Зайналабит Батырмурзаевни партизан бёлюгюне къошулгъан ва Дагъыстанда совет гьакимликни къурмакъ учунгъу давларда ортакъчылыкъ этген.

Б.Астемировну биринчи язгъанлары ватандаш дав юрюлеген йылларда чыкъгъан.  Ол «Молодой дагестанец» деген газетни редактору болуп ишлеген. 1929-1937-нчи йылларда буса Дагъыстанны билим берив комитетини (министерлигини) ёлбашчысы болгъан ва савлай республиканы юртларында школалар ачмакъны гьайын этген.

1937-нчи йылда ялгъан ялаябулуп, 20 йылгъа туснакъ этилген, тек айыплардан чайылып, 1955-нчи йыл чыгъарылгъан.

Ол адабиятгъа да кёп тергев бере болгъан. Ону «Гьужум» деген пьесасына гёре ерли драмкружоклар спектакллер гёрсетген. Ол «Дагъыстанны шаирлери» деген китапны онгаргъан. Оьзюню буса орусча, азербайжанча ва къумукъча 11 китабы чыкъгъан.

Ону аты орамлагъа, Магьачкъаладагъы 39 номерли лицейге тагъылгъан, яша­гъан уьюне мармар таш салынгъан.

Дагъыстанны язывчуларыны союзуну председатели Марина Агьматова шаирни поэзиясы булан таныш экенни, бир нече шиъруларын да гёчюргенни айтды ва шоланы бирлерин охуду. Ону 150 йыллыгъына язгъанларын топлап китап чыгъармакъны таклиф этди. Шолай да, шаирге этилген тюзсюзлюклени гьакъында лезги шаир Максим Алимов, табасаран шаир Сувайнат Кюребекова, филология илмуланы доктору Разият Агьматова ва башгъалар сёйледилер. Дагъыстанны халкъ шаири Багьавдин Гьажиев шаирни таныгъанын эсгерип, ону бек гьакъыллы ва билимли адам экенин айтды. Дагъыстанны язывчуларыны биринчи съездин этгенни, шо къурумну башын тутгъанны, оьзю де СССР-ни язывчуларыны союзуну правлениесине  сайлангъанны эсгерди.

«Ёлдаш» газетни баш редактору Г.Къонакъбиев шолай белгили чалышывчуну ва шаирни юбилейи аз адам булан ва тыгъыс ерлерде этилме тюшмейгенни айтды.

–Язывчуланы союзун къургъан адамгъа тийишли кюйде гьюрмет этилмейгени къайсыбызгъа да кем тие, неге «союзну» ичинде шу къурумну къургъан адамны мармар ташгъа этилип сураты сама ёкъ? Шолай сураты Дагъыстанны билим берив министерлигинде бар экенге де шеклибиз. Биринчиге гьар заманда да къыйын бола, бизге де шоланы унутма ярамас, — деди Г.Къонакъбиев.

Ондан сонг сёйлеген къумукъланы милли советини председатели Пахрутдин Шугьайыбов, Россияны язывчуларыны союзуну ортакъчысы Багьавдин Гьажаматов юбилейни ичинде школаларда бирер сагьат буса да шаирни гьакъындагъы дарслар юрютмекни гьакъында айтдылар.

Россияны язывчуларыны союзуну ортакъчылары Жават Закавов, Зулейха Атагишиева, Насрулла Байболатов, Шейитханум Алишева, Магьачкъаладагъы 10 номерли китапхананы заведуюшийи Равгьан Темиржанова, шолай да Таргъу школаны охувчулары шаирни шиъруларын охудулар.

Белгили адамыбызны атын унутулма къоймай ёлугъув оьтгергеник де, ону гьакъындагъы эсделиклени айтгъанлыкъ да, атын даимлешдирмек учун башгъа чаралар кютюлме гереклиги де бир вакътиде къыйын тёкгенлени рагьмулу ишлерине къайтарыш йимик бола. Гьали биз эсгере турсакъ, наслулар да давам этер.

 

Бизин мухбирибиз.