Авлети боламайгъанлагъа не дарман?
Бакъаяпыракъны пайдалыгъыны гьакъында барыгъыз да эшитгенсиздир. Бырынгъыда огъар оьсюмлюклени анасы деп негьакъ айтмагъан чы. Гертиден де шолай дюр де дюр. Бу бизин яшавубузда шону пайдасы сыналып гелген. Шо оьсюмлюк бары да аврувлагъа дарман десек ялгъан болмас.
Алда адамлар ону къоллап яраланы да сав эте болгъан. Эгер биревню тыныш алагъан санлары шишген буса, шо кёмек этип гелген. Ону янгы жыйгъан япыракъларыны согу шекер авруву барлагъа, къаны азлагъа, уьфюрюгюне, бюйреклерине сувукъ тийгенлеге, къаны ташып авруйгъанлагъа–къайсын-бирин эсгерейик, оьзге аврувлагъа да бек дарман.
Яш болмайгъанлагъа бакъаяпыракъны шулай ярашдырып къолламагъа таклиф этиле. Уллу тайпа бакъаяпыракъны бир ашкъашыкъ урлугъун алып, шону уьстюне къайнар сув тёгюп, 15-20 минут аталайсыз. Сонг шону сюзюп, ашагъанча гюнде уьч керен бир ашкъашыкъны ичесиз. Шо кёмек этме герек.
Сонг да, шишиклеригиз бар буса, шону япыракъларын къоллайсыз. Шишик бар еригизге бакъаяпыракъны гьар гюн янгыртып-янгыртып, 10-12 керен къаплама тарыкъ. Яда буса, таза марли, чюпюрек алып, ону согуна чомуп, шишик бар ерге салып байлагъыз. Чюпюрек къуругъанда, янгыдан согуна чомуп такрарлайсыз. Шишигигиз таркъалып къалажакъ.
Дагъы да эсгерсек, бакъаяпыракъны янгы жыйгъан вакътисинде, бир башлап сувукъ сув булан жувуп, сонг къайнагъан йылысы булан чаясыз. Шону увакъ туврап, сок этеген машинден чыгъарып, сувун аласыз. Шону булан яраны, тиш этлеригиз, авзугъузну ичи авруй буса, чаясыз.
Шалфей негер эмдир?
Шалфей отну къуругъан япыракъларын яда шону сувун ваннада ятагъанда савлугъугъуз учун пайдаландырмагъа боласыз. Бу эмли оьсюмлюк бувунлары, аркъасюеги, нервалары авруйгъанлагъа шайлы кёмек эте.
Бир ванна толгъан сувгъа 200 грам шалфейни сувун къошасыз. Сувну иссилиги 35-37 градус болмагъа герек. Шонда 15 минут ятмагъа ярай. Шолай дарман сувну 12-15 керен къолламагъа тюше.
Жиелек
Жиелекни дарман гьисапда пайдалылыгъыны гьакъында кёп языла, биз бир-экисин айтып къойма сюебиз: сувсаплыгъын басылта, ашгъа дамагьлы эте, ашкъазанны гьаракатын артдыра, къаны азлагъа бек пайдалы. Сонг да, гипертония аврувгъа, атеросклерозгъа, ичеклери, ашкъазаны, бавуру авруйгъанлагъа, ел авруву барлагъа бек пайдалы. Шолай да, жиелекни суву булан гённю аврувларын сав этме, бетиндеги ирин тююрлени ва ёлакъланы тайдырма бола. Япыракъларын чай этип ичсе, тиш этлени аврувларыны алдын ала, къаркъараны кюр эте.
П. ГЬАЙБУЛЛАЕВА.
