«Ким дос болса билим булан илмугъа…»

Супияхан АЛИБЕКОВА:

Не къуллукъда ишлесе де, поэзиягъа гьашыкълар бола. Оланы бирлери юрек тебип чыкъгъан сатырларын оьзлер гёнгюнден айтса да, кагъызгъа салмай къоя. Башгъалары тептеринде сакълай.

Шолай, сав оьмюрюн муаллим касбугъа багъышласа да, Супияхан Алибековагъа не буса да бир гюч шиърулар яратма да имканлыкъ берген. Ону шиърулары алда да «Ёлдаш» газетде чыкъгъан. Гьали янгы асарларын да охувчуланы тергевюне беребиз.

Гьюнагь тозмакъ орманны

 

Орманда нече тюрлю

Терек оьсе янаша;

Бирлери бийик, чачал,

Бир тайпасы алаша.

 

Тыгъыслыкъда буса да,

«Бичакъламай» бир-бирин.

Жанлагъа къулакъаса

Англайгъан йимик тилин.

 

Орман кюллю махлукъгъа

Гьава бере сюзюлген.

Табиатда бары зат

Гёзел кюйде тизилген.

 

Талаларда  чечеклер

Къувлуп оьсе янаша.

Табиатны бу тёрю

Магъа эпсиз яраша.

 

Инсанлар да ёкъ тюгюл

Табиатны тонайгъан.

Гьюнагь тозмакъ орманны

Дюньябызны торлайгъан.

 

Хазналаны хазнасы

 

Гьали энни яшав деген ярышда

«Акъчалыны» аты ала алдынлыкъ.

Гьарамчылар  ёлугъа гьар къарышда

Алдын йимик ахтарылмай адамлыкъ.

 

Онгай алып ортакъ малны ёягъан

Гьакимлени арасында обур кёп.

Билим булан элге ярыкъ яягъан

Муаллимге бир яравлу абур ёкъ.

 

Билим, илму – хазналаны хазнасы,

Очакъ да дюр, ярыкъ исив береген.

Ондан  магьрюм данайында къалажакъ

Заманланы алышынып гелеген.

 

Ким дос болса билим булан илмугъа

Тез яда геч  оразлыгъа ошажакъ.

Ниъматы кёп  берекетли пачалыкъ

Душманлагъа харлы болмай яшажакъ.

 

…ая ону, Аллагьым

 

(Уллу къызардашым Зулайханы эсделигине)

Яшлыкъ булан берекетли заманлар

Гёзюнг юмуп, гёз ачгъынча тез оьте.

Огь, къанъявгъур, аччысы кёп ахыр гюн

Биревге геч, башгъагъа чы тез ете.

 

Иш бажарып, муратлагъа етдинг сен.

Ниъматынг кёп адам эдинг бав йимик.

Анадашым, аз авруп, тез гетдинг сен,

Бет келпетинг гёз алларда сав йимик.

 

Заман оьтсе таркъала дей яралар,

Тек гёнгюлден гёзьяш кепмей, дерт таймай.

Гюнлер гюнгюрт кюйде гетип баралар,

Ичибизге къайгъы гьызгъан керт таймай.

 

Арабызда татывлукъну артдырмакъ

Дюр эди чи сени лап ал негетинг.

Гьатта девлер чыдамасдай дерт ютду

Анадашлар булан тогъуз авлетинг.

 

Гьеч  бир гюч ёкъ къаршы туруп болагъан

Есибизден гелген гьукму-оьлетге.

Сен эдинг чи авурубуз алагъан,

Жанынг гьалал болсун яхшы женнетге!

 

Сагъа атап биз этеген дуалар

Ахыратынга хайыр болсун яравлу.

Гьалал къулунг йимик ая, Аллагьым,

Жажабызны1 жаныбызгъа аявлу!

 

Къызардашлагъа

 

Авлетлердир гьар агьлюню ириси,

Ата-ананы гёзлерини ярыгъы.

Жангъа дарман оланы гьар бириси,

Дюр чю шолар яшавлукъну ярыгъы.

 

Тамурлардыр тереклени сакълайгъан,

Бутакъланы балкъытагъан бюрлердир.

Биз ожакъны тенглешдирсек талагъа

Къызлар шону къувлутагъан гюллердир.

 

Ким бала бар  ата-анасын сюймейген.

Тюзюн айтса, бола дагъы оравлу:

Ер юзюнде гьеч бирев ёкъ къызлардан

Аналагъа дагъы артыкъ яравлу.

 

Ким айтса да, дурус айтгъан, озокъда, –

Ата тайса деми аза ожакъны.

Къызардашлар, бир-бирине къол ялгъап,

Отун сакълай ана къойгъан очакъны.

 

Гёргенсиздир къыйында да, тынчда да

Биринчилей къызардашлар табула.

Ким анадаш  питне салса арагъа

Айта огъар женнет къапу ябула.

 

Къызардашлар жанымдан да артыкъсыз,

Сиз ёкъ гюнлер оьлген гюнюм мени де.

Охугъанда оьпкелеме боласыз:

– Айта турма хари деп сен нени де.

 

Орта оьмюрден оьтгенден сонг чагъыбыз

Гюнлер гете атны йимик  бек ёргъа.

Бу сёзлени гьакъ юрекден айтаман:

– Насиплимен, анадашлар, сиз баргъа.

 

Уча умутлар

 

Язбашда хозгъала

Терекни бюрю.

Бир башгъача бола

Тангланы нюрю.

 

Кавларда уьй къазлар

Къавгъалап юзе.

Савусгъан май талда

Уясын тизе.

 

Арандан къутулгъан

Тана ер сюзе.

Бары жан-жанывар

Йылывну сезе.

 

Гюрюллеп оьбюше

Гёгюрчюн жутлар.

Мени де ичимде

Уча умутлар.

 

Яшамагъа сюемен

 

Асил зат аз бола дей,

Аз бола дей сырдашлар.

Аз буса да къайырмас,

Гьалал буса къурдашлар.

 

Алтынгъа гьеч тот юкъмай,

Къаралмай, кёп къалса да.

Къурдашлар бар сатмайгъан

Тирилей жанын алса да.

 

Янгыз терек бав болмас,

Айры аркъа тав болмас.

Юреклер таза буса

Арада сёз, дав болмас.

 

Бек тутдургъан петнени

Перчинлери майрылмас.

Ятлар этсе питнени

Герти дослар айрылмас.

 

Тармакъ сувлар къошулса,

Агъымлы оьзен болур.

Бармакълардай бириксе

Ортакъ иш гёзел болур.

 

Чола тюшсе ишлерим

Табула къызардашлар.

Яшамагъа сюемен

Баргъа мекен къурдашлар.

 

Гёнгюм хош бар экенге

Ёлдашларым базмагъа.

Шо себеп кепим геле

Бир-бирде йыр язмагъа.

 

Яз гелсе…

 

Аврума, аявлум,

Сен гьаман айын.

Эсиме тюшесен

Гьар даим сайын.

 

Яшдагъы мюгьлетлер

Гетди боралап.

Сююнчюм сувугъан

Сююв дерт талап.

 

Гьали де болмайман

Гьислерим енгип.

Къабул эдим турма

Сагъа баш игип.

 

Язывдур! Къысматым

Чайнады аз-маз.

Терс гьакъыл алдатып,

Айрылдыкъ бир яз.

 

Энниги яз гелсе

Бавурум бише.

Исбайы эр улан

Эсиме тюше.

 

Тюзелмей къалгъангъа

Лап баш сатывум,

Билмейли яшайман

Язны татывун.

 

Адабият бёлюк.

1Жажа –яшлары такъгъан ат